Verzorging van doorligwonden en preventie
De verzorging van doorligwonden is belangrijk. Het zijn verwondingen die worden veroorzaakt door lang in dezelfde positie te blijven en waarbij een deel van het lichaam drukt op iets stevigs. Ze komen vaak voor bij mensen die lang in bed moesten blijven liggen, hoewel ze ook kunnen voorkomen bij mensen die lange tijd in een andere positie verblijven.
De meeste doorligwonden kun je echter voorkomen door de basisregels van verzorging en aandacht te volgen. In verschillende delen van de wereld heeft de aanwezigheid van dit soort letsel zelfs juridische gevolgen voor de zorgverlener.
Doorligwonden kunnen leiden tot een aantal complicaties die in de meeste ernstige gevallen levensbedreigend zijn. Vrouwen lijden vaak aan dit soort verwondingen, maar het komt ook vaker voor bij mensen tussen de 71 en 90 jaar.
Beschrijving van doorligwonden en hoe je ze kunt verzorgen
Deze aandoening is in feite een soort necrose, of weefselsterfte, en tast de huid en het onderhuidse weefsel aan. Het treedt op wanneer een deel van de huid wordt blootgesteld aan druk tussen twee vlakken. Deze vlakken zijn meestal de botten van de persoon in kwestie en een stevig oppervlak, zoals een bed of stoel.
Deze continue druk leidt vervolgens tot een afname van de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar de huid die onder druk staat. Dit komt omdat de bloedvaten benauwd raken. De huid ontvangt dus niet voldoende zuurstof en voedingsstoffen en het weefsel sterft af. Het gevolg is meestal een doorligwond.
Zoals we hierboven vermeldden, komen deze laesies voornamelijk voor bij mensen die geïmmobiliseerd blijven of bij mensen waarbij een wond niet goed geneest. De zweren hebben een ernstige impact op de kwaliteit van leven van een persoon en vereisen gespecialiseerde zorg.
Lees ook eens:
Beschermen van zorgverleners tijdens de pandemie
Oorzaken en soorten doorligwonden
De belangrijkste oorzaak van doorligwonden is het gebrek aan zorg en maatregelen om deze te voorkomen. De nodige voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen om ervoor te zorgen dat type letsel niet verschijnt bij iemand die om welke reden dan ook lange tijd geïmmobiliseerd moet blijven.
Er zijn vier soorten doorligwonden. De classificatie ervan hangt af van hun uiterlijk en diepte van de wond:
- Graad I: deze doorligwonden verschijnen ongeveer twee uur na het begin van de druk. Het is een type erytheem (roodheid van de huid) dat niet gemakkelijk verdwijnt.
- Graad II: dit soort omvat zowel de dermis als de epidermis en ziet eruit als een blaar of een scheurwond.
- Graad III: deze categorie omvat de dermis, epidermis en onderhuids weefsel. Er komt hier ook een sereuze etterende vloeistof vrij.
- Graad IV: deze categorie omvat ook de spieren, botten, kraakbeen en ingewanden en dood weefsel is vaak zichtbaar voor het blote oog (Engelse link).
De verzorging van doorligwonden
De belangrijkste preventiemethode is het regelmatig controleren van de huid van de patiënt, minstens één keer per dag. Het is belangrijk om te weten wat er gebeurt in elk deel van de huid dat last heeft van erytheem of roodheid. De typische drukgebieden zijn de rug, billen, hielen, achterkant van het hoofd en ellebogen.
De huid moet altijd worden schoongemaakt (Engelse link) met een zachte spons of een schone doek en vervolgens goed worden gedroogd. Reinig elk gebied waar er vuil is. Gebruik ook zeep die de huid niet irriteert, samen met warm water. Gebruik geen alcohol.
Je moet ook regelmatig vochtinbrengende crèmes aanbrengen en wachten tot de huid deze heeft opgenomen. Gebruik ook beddengoed van natuurlijke stoffen en droge, schone kleding. Gebruik op dezelfde manier gewatteerde of beschermende verbanden op drukgebieden.
Meer weten?
Welke verschillende soorten zweren zijn er?
Extra advies over de verzorging van doorligwonden
Het op de juiste manier verzorgen van doorligwonden is belangrijk voor iemand die lange tijd bedlegerig is en afhankelijk is van anderen om zich te verplaatsen. Je moet de persoon in kwestie elke twee of drie uur verplaatsen om zo van positie te veranderen. Verplaats hem of haar elke 15 tot 30 minuten als ze rechtop zitten.
Het is belangrijk om te voorkomen dat de benige uitsteeksels tegen elkaar wrijven. Denk bijvoorbeeld aan de knieën, de enkels, enzovoort. Gebruik een kussen of een ander beschermend element op deze plekken of zorg ervoor dat ze elkaar niet raken. Sleep een persoon niet om hem of haar te verplaatsen.
Het is belangrijk om vocht te vermijden, dus maak de huid meteen schoon als er sprake is van zweet, urine, ontlasting of als er pus aanwezig is. Droog het vervolgens af door middel van deppen, wrijf niet. Gebruik ook luiers, katheters of urine-opvangzakjes als er sprake is van incontinentie.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Yepes, D., Molina, F., León, W., & Pérez, E. (2009). Incidencia y factores de riesgo en relación con las úlceras por presión en enfermos críticos. Medicina intensiva, 33(6), 276-281.
- Bhattacharya S, Mishra RK. Pressure ulcers: Current understanding and newer modalities of treatment. Indian J Plast Surg. 2015;48(1):4–16. doi:10.4103/0970-0358.155260
- Boyko TV, Longaker MT, Yang GP. Review of the Current Management of Pressure Ulcers. Adv Wound Care (New Rochelle). 2018;7(2):57–67. doi:10.1089/wound.2016.0697
- Agrawal K, Chauhan N. Pressure ulcers: Back to the basics. Indian J Plast Surg. 2012;45(2):244–254. doi:10.4103/0970-0358.101287
- Reddy M. Pressure ulcers. BMJ Clin Evid. 2011;2011:1901. Published 2011 Apr 28.
- Moore, Z. E. H., & Cowman, S. (2013, March 28). Wound cleansing for pressure ulcers. Cochrane Database of Systematic Reviews. John Wiley and Sons Ltd. https://doi.org/10.1002/14651858.CD004983.pub3
- Bluestein, D., & Javaheri, A. (2008, November 15). Pressure ulcers: Prevention, evaluation, and management. American Family Physician. American Academy of Family Physicians.
