Vernauwing van de halsslagader of carotisstenose: oorzaken en behandeling

Leer alles over vernauwing van de halsslagader, evenals de oorzaken en behandeling ervan.

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts Leonardo Biolatto.

Geschreven door Luis Rodolfo Rojas Gonzalez

Laatste update: 03 april, 2023

Het hart- en vaatstelsel is onmisbaar voor het functioneren, de voeding en het onderhoud van alle organen van het lichaam. Verschillende ziektebeelden kunnen de gezondheid van slagaders en aders in gevaar brengen. Ben je geïnteresseerd in meer informatie over carotisstenose, ook wel een vernauwing van de halsslagader genoemd? Hier vertellen we je er alles over.

De halsslagaders zijn een paar slagaders van groot kaliber die zich aan weerszijden van de hals bevinden. Ze zijn verantwoordelijk voor de bloedtoevoer van de aorta naar het gezicht, de hersenen en verschillende schedelstructuren. Op encephaal niveau voorzien ze de gebieden die te maken hebben met motorische en zintuiglijke functies, en ook met spraak, denken en persoonlijkheid.

carotisstenose verhoogt het risico op cerebrovasculaire ongevallen (CVA) aanzienlijk. Studies (Spaanse link) schatten dat deze aandoening verantwoordelijk is voor meer dan 11% van de jaarlijkse ischemische beroertes in Argentinië.

Wat is carotisstenose, een vernauwing van de halsslagader?

Carotisstenose wordt zoals gezegd ook wel stenose van de halsslagader genoemd. Het treedt op wanneer er sprake is van een vernauwing of verstopping van deze bloedvaten.

Carotisstenose wordt meestal veroorzaakt door de ophoping van cholesterol en de afzetting van vettige stoffen in de wanden van de halsslagaders. De vorming van plaques in de bloedvaten wordt atherosclerose genoemd

Vaatverstopping vermindert de bloedstroom naar de hersenen en verhoogt het risico op een ischemische beroerte. Dit laatste gebeurt bij een afsluiting of totale onderbreking van de bloedtoevoer naar de halsslagaders. In die zin laat het stoppen van de bloedtoevoer naar de hersenen de neuronen zonder zuurstof en sterven ze af.

carotisstenose heeft een soortgelijke pathofysiologische basis als ziekte van de kransslagader, waarbij een myocardinfarct het uiteindelijke resultaat is. Aan de andere kant kan carotisstenose één of beide slagaders aantasten en de vroege therapeutische aanpak ervan verbetert de kwaliteit van leven.

Veelvoorkomende symptomen

In de meeste gevallen ontwikkelt de carotisstenose zich langzaam en blijft ze in het beginstadium onopgemerkt. In die zin is het gebruikelijk dat deze aandoening geen tekenen of symptomen vertoont totdat ze ernstig is geworden.

Voorbijgaande ischemische aanvallen zijn abrupte aandoeningen die optreden voor de tijdelijke afsluiting van een klein kaliber hersenvat. De duur varieert van enkele minuten tot enkele uren. De verschijnselen verdwijnen volledig binnen 24 uur, maar het aanhouden ervan leidt tot de diagnose beroerte.

In beide gevallen zijn de volgende symptomen te vinden:

• Plotselinge zwakte in een ledemaat of de helft van het lichaam.
• Verlamming van een arm of been aan één kant van het lichaam.
• Het onvermogen om bepaalde bewegingen uit te voeren.
• Verlies van het vermogen om bewegingen te coördineren.
• Verwarring, duizeligheid en ernstige hoofdpijn.
• Het verlies van gevoel in het gezicht of lichaam.
• Gevoelloosheid of paresthesieën in de ledematen.
• Wazig zicht of totaal verlies van gezichtsvermogen.
• Moeite met het articuleren van woorden en duidelijk spreken.

Bij tekenen van symptomen van een beroerte moet zo snel mogelijk medische hulp worden gezocht. Dit is een aandoening met een hoog sterfterisico die professionele behandeling vereist.

Waarom treedt vernauwing van de halsslagaders op?

Onderzoek bevestigt dat de belangrijkste oorzaak van vernauwing van de halsslagaders atherosclerose is. Atherosclerose wordt veroorzaakt door de ophoping van cholesterol, calcium, celresten en vezelig weefsel in de wanden van de bloedvaten. Het eindresultaat is een plaque die de normale bloedstroom in de slagader belemmert.

In het algemeen worden de wanden van de halsslagaders die aan dit verschijnsel onderhevig zijn in de loop der tijd harder, waardoor het vasculaire lumen vernauwt. Daardoor zullen ze niet in staat zijn een adequate doorstroming naar vitale organen te handhaven.

Risicofactoren

Er zijn verschillende aandoeningen die de kans op een carotisstenose vergroten. De meeste risicofactoren zijn vergelijkbaar met die voor andere cardiovasculaire aandoeningen, waaronder de volgende:

• Sedentaire levensstijl.
• Mannelijk zijn.
• Slaapapneu.
• Diabetes mellitus.
• Arteriële hypertensie.
• Obesitas en overgewicht.
• Overmatig alcoholgebruik.
• Hispanisch of Afro-Amerikaans zijn.
• Tabak of sigaretten roken.
• Ouderdom (ouder dan 65 jaar).
• Hoge niveaus van triglyceriden en slecht cholesterol (LDL).
• Familiegeschiedenis van atherosclerose en hart- en vaatziekten.

Met carotisstenose geassocieerde complicaties

Atherosclerotische carotisstenose of -occlusie veroorzaakt volgens onderzoek (Spaanse link) ongeveer 30% van de cerebrovasculaire ischemie. Dit is een risicovolle complicatie met een hoog sterftecijfer indien niet tijdig behandeld.

Beroertes als gevolg van carotisstenose ontstaan door het volgende:

• Verminderde bloedtoevoer.
• Trombi door breuk van atherosclerotische plaques.
• Stolselvorming en obstructie van het vaatlumen.

Hoe wordt een vernauwing van de halsslagader gediagnosticeerd?

carotisstenose wordt bijna altijd laat gediagnosticeerd, na het doormaken van een soort beroerte. In dat geval kan een gedetailleerd onderzoek van de trekker helpen om een carotisstenose vast te stellen.

Ook bij een grondig lichamelijk onderzoek is het mogelijk om bepaalde bevindingen te ontdekken die de clinicus kunnen leiden tot het vermoeden van een carotisverstopping. Een teken van deze pathologie is de waarneming van een abnormaal geluid of geruis, vergelijkbaar met een fluitend geluid, tijdens auscultatie van de hals met de stethoscoop.

Daarnaast evalueert de specialist meestal de neurologische, en de fysieke en mentale capaciteiten. Aan de andere kant zijn verschillende tests zeer nuttig bij de diagnose van een vernauwing van de halsslagader:

• Echografie
• Cerebrale angiografie
• Magnetische resonantie beeldvorming (MRI)
• Computertomografie (CT) angiografie

Medische behandeling van een vernauwing van de halsslagader

De behandeling van carotisstenose is erop gericht de evolutie en progressie van de ziekte te vertragen. Het belangrijkste doel hierbij is het voorkomen van een beroerte. Het therapeutisch plan hangt onder andere af van de mate van occlusie en de algemene toestand van het individu.

Bij de vroege opsporing van deze aandoening is het noodzakelijk te beginnen met aanpassingen van de levensstijl. In dit verband wordt aanbevolen een gezond dieet te volgen, te bewegen, af te vallen, roken te vermijden en daarnaast de zoutinname te verminderen.

In milde tot matige gevallen schrijft de specialist meestal medicijnen voor om de bloeddruk te beheersen en de verdere vorming van atherosclerotische plaques te voorkomen. Bij ouderen kunnen bovendien anti-bloedplaatjesmiddelen als aspirine en anticoagulantia worden voorgeschreven.

Daarentegen wordt bij ernstige vernauwing van de halsslagader of bij mensen met een voorgeschiedenis van beroertes meestal een operatie aanbevolen. De benaderingsmogelijkheden zijn als volgt:

• Carotis endarterectomie. Dit is de eerstekeusprocedure (Spaanse link) om verstopping van de halsslagaders op te heffen. Ze bestaat uit een vasculaire benadering en dissectie om de atherosclerotische plaque te verwijderen.
• Carotis angioplastiek met stent plaatsing. Dit wordt gebruikt in gevorderde gevallen die niet geschikt zijn voor oplossing door endarterectomie. Tijdens de procedure wordt een kleine ballon in het bloedvat ingebracht om het uit te zetten en vervolgens wordt een gaasje of stent geplaatst om vaatvernauwing te voorkomen.

Een gezonde levensstijl is de sleutel tot het voorkomen van carotisstenose

Een vernauwing van de halsslagader is zoals je hebt kunnen lezen een pathologie die gepaard gaat met de vorming van atherosclerotische plaques in deze vaten en de daaruit voortvloeiende afsluiting ervan. Het risico op sterfte is hoog bij mensen met ongezonde gewoonten die de progressie van de ziekte versnellen.

Een evenwichtige voeding en het beoefenen van lichamelijke activiteiten verbeteren de levenskwaliteit en de prognose op lange termijn aanzienlijk. Als je je zorgen maakt, aarzel dan niet om je arts te raadplegen.