Vasten tijdens de zwangerschap: risico's en aanbevelingen
Vasten tijdens de zwangerschap is een praktijk die risico’s inhoudt. Zoals we weten is in dit stadium voldoende voeding essentieel voor een goede gezondheid van zowel de moeder als de baby. Jezelf voedsel onthouden is daarom meer dan bedenkelijk.
Desondanks kiezen sommige vrouwen ervoor om tijdens deze fase te vasten, om religieuze redenen of uit overtuiging over de levensstijl die ze zouden moeten leiden. Vandaag heeft de wetenschap bewijzen gevonden dat dit niet gezond is en daarentegen tot complicaties leidt. Wil je er meer over te weten te komen? Lees dan snel verder!
Vasten tijdens de zwangerschap
Vasten is wereldwijd in de mode, omdat de praktijk ervan in verband gebracht is met enkele gezondheidsvoordelen. Vooral intermittent fasting (Engelse link) is een trend geworden vanwege de effecten ervan op gewichtsverlies en op de symptomen van het metabool syndroom.
Het is echter een strategie die alleen door gezondheids- of voedingsdeskundigen toegepast moet worden, want ze is niet voor iedereen geschikt. In het geval van zwangerschap is er niet genoeg bewijs over de effecten ervan. Toch brengen sommige studies (Engelse link) de praktijk ervan in verband met een verhoogd risico op zwangerschapsdiabetes en weeëninductie.
Lees ook dit artikel:
Risico’s van een dieet met veel suiker tijdens de zwangerschap
Mogelijke effecten van vasten tijdens de zwangerschap
Een paar jaar geleden werd een studie (Engelse link) gedaan naar de effecten van vasten tijdens de zwangerschap bij een groep ratten. Men ontdekte dat dieren die langer dan 12 uur geen voedsel aten een grotere kans hadden op een vroegtijdige bevalling.
Dit komt doordat voedselonthouding een stof verhoogt die “corticotropin-releasing hormone” heet, en die de bevalling kan stimuleren, ook al is die te vroeg.
Vergelijkbare studies bij mensen ontbreken, maar de bevindingen brengen wetenschappers ertoe drie mogelijke effecten van vasten tijdens de zwangerschap te overwegen. Deze omvatten het volgende:
- Laag geboortegewicht. Vasten leidt tot tijdelijke ondervoeding die blijvende gevolgen kan hebben voor de foetus. Het gaat niet alleen om een laag geboortegewicht, maar ook om een verhoogd risico dat het kind diabetes type 2 of nierproblemen krijgt.
- Cognitieve stoornissen. Voedingsbeperkingen kunnen het peil van cortisol, het stresshormoon, verhogen. Als dit gebeurt, kan dat bij het kind tot cognitieve stoornissen leiden.
- Andere gevolgen. Soms leidt het onthouden van voedsel tot de productie van ketonlichamen, moleculen die in de lever ontstaan en negatieve effecten op de foetus kunnen hebben.
Intermittent fasting
Een van de trendy gewoontes is intermittent fasting, waarvan beweerd wordt dat het veel voordelen heeft. Het bestaat uit het zich onthouden van voedsel gedurende een beperkte periode. Bijvoorbeeld om de dag, om de andere dag, of eenmaal per week.
Zoals we al gezegd hebben, is het een strategie die niet voor iedereen geschikt is, ook niet voor zwangere vrouwen. Weliswaar draagt de praktijk ervan bij tot gewichtsverlies, maar tijdens de zwangerschap heeft het meer risico’s dan voordelen.
Misschien ben je ook geïnteresseerd in dit artikel:
Hyperemesis gravidarum: ernstige misselijkheid tijdens de zwangerschap
Langdurig vasten
Uit onderzoek (Engelse link) met schapen bleek dat, na enkele uren vasten, de foetale ademhalingsbewegingen verminderd waren. Toen ze het eten hervatten, werden de waarden weer normaal.
Anderzijds vond een studie met vrouwen die tijdens de zwangerschap vasten voor de Ramadan niet dat deze praktijk ernstige problemen voor de foetus veroorzaakte. Een andere recente studie (Engelse link) kwam echter tot andere conclusies.
In het laatste geval werden 41.000 kinderen van moslim-moeders bestudeerd die tijdens de zwangerschap voor de ramadan gevast hadden. De studie vond een verhoging van de zuigelingensterfte met 33% wanneer in de eerste weken van de zwangerschap gevast werd. Hierbij lag het percentage op 29% bij vasten in het eerste trimester, en op 22% in het derde trimester.
Basisvoeding tijdens de zwangerschap
Een zwangere vrouw moet niet voor twee eten, maar wel de voedingsstoffen binnenkrijgen die nodig zijn om de groei en ontwikkeling van het nieuwe leven te ondersteunen. Het ideaal is de inname te verdelen over vijf maaltijden per dag, vergezeld van een optimale waterconsumptie. De belangrijkste voedingsstoffen hierbij zijn onder andere:
- Foliumzuur
- IJzer
- Calcium
- Pyridoxine
- Eiwit
- Zink
Slotaanbevelingen
Vasten tijdens de zwangerschap is geen optie om te overwegen – zelfs niet een korte vastenperiode. Zoals we gezien hebben zijn er weliswaar geen sluitende studies over het onderwerp. De mogelijke negatieve effecten zijn reden genoeg om het risico niet te nemen.
Het is belangrijk op je gewicht te letten, maar deze methode is in dit stadium niet de beste optie. Het is nodig om de aanbevelingen van de arts en de voedingsdeskundige op te volgen, die een gezonde voeding, lichaamsbeweging en het verzorgen van je emoties omvatten.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Vasim I, Majeed CN, DeBoer MD. Intermittent Fasting and Metabolic Health. Nutrients. 2022 Jan 31;14(3):631. doi: 10.3390/nu14030631. PMID: 35276989; PMCID: PMC8839325.
- Sally Ann Lederman, Pedro Rosso, Effects of Fasting During Pregnancy on Maternal and Fetal Weight and Body Composition in Well-Nourished and Undernourished Rats, The Journal of Nutrition, Volume 111, Issue 10, October 1981, Pages 1823–1832, https://doi.org/10.1093/jn/111.10.1823.
- Alkhalefah A, Dunn WB, Allwood JW, Parry KL, Houghton FD, Ashton N, Glazier JD. Maternal intermittent fasting during pregnancy induces fetal growth restriction and down-regulated placental system A amino acid transport in the rat. Clin Sci (Lond). 2021 Jun 11;135(11):1445-1466. doi: 10.1042/CS20210137. PMID: 34008846.
- McCrabb GJ , Hosking BJ Egan AR (1992) Changes in the maternal body and feto-placental growth following various lengths of feed restriction during mid-pregnancy in sheep. Australian Journal of Agricultural Research 43, 1429-1440. https://doi.org/10.1071/AR9921429.
- Mirghani HM, Hamud OA. The effect of maternal diet restriction on pregnancy outcome. Am J Perinatol. 2006 Jan;23(1):21-4. doi: 10.1055/s-2005-923435. PMID: 16450268.
- Glazier JD, Hayes DJL, Hussain S, D’Souza SW, Whitcombe J, Heazell AEP, Ashton N. The effect of Ramadan fasting during pregnancy on perinatal outcomes: a systematic review and meta-analysis. BMC Pregnancy Childbirth. 2018 Oct 25;18(1):421. doi: 10.1186/s12884-018-2048-y. PMID: 30359228; PMCID: PMC6202808.
- Álvarez, N. C. C., Befeler, J. S., Martínez, J. A. R., Rodríguez, A. B., & Restrepo, P. (2011). Estado nutricional en el embarazo y su relación con el peso del recién nacido. An Med (Mex), 56(3), 126-132.
