Tungiasis: symptomen, behandeling en preventie

Tugiasis is een ziekte die nauw verband houdt met armoede, omdat het vooral mensen treft die blootsvoets lopen en in onverharde gebieden of gebieden zonder afvalophaling wonen.
Tungiasis: symptomen, behandeling en preventie

Geschreven door Edith Sánchez

Laatste update: 09 augustus, 2022

Tungiasis is een parasitaire ziekte die vooral arme mensen treft. Het wordt veroorzaakt door hematofage vlooien, dat wil zeggen vlooien die zich voeden met bloed – met name door de soort Tunga penetrans. Er zijn echter ook gevallen die verband houden met Tunga trimamillata. Deze vlo staat bekend onder vele verschillende namen zoals:

  • chigoevlo
  • zandvlooien
  • Nigua chigger vlo
  • enzovoorts

De eerste meldingen van tungiasis verscheen in 1525, toen de Spaanse conquistador Fernando González de Oviedo geconstateerd dat veel Haïtiaanse inwoners last van deze aandoening.

De parasiet is werd het eerst aangetroffen in Amerika en heeft zich van daaruit naar andere delen van de wereld verspreid. Momenteel wordt deze vlo gevonden in onder andere:

  • Latijns-Amerika
  • Het Caribisch gebied
  • De sub-Sahara (Afrika)
  • Madagaskar
  • Zanzibar
  • Seychellen
  • de westkust van India
  • Pakistan en Oceanië

In dit artikel zullen we de symptomen, behandeling en de preventie van tungiasis bekijken. Weet jij hoe je de symptomen van tungiasis kunt herkennen? Blijf lezen om erachter te komen!

Wat is tungiasis?

Tungiasis treedt op wanneer een van de genoemde soorten vlooien de huid van een warmbloedig dier zoals de mens binnendringt. De ziekte ontstaat wanneer het vrouwtje van de soort in drachtige toestand de huid binnendringt. Wanneer dit gebeurt, doorloopt de vlo een proces van hypertrofie en produceert ze duizenden eieren die ze vervolgens uitdrijft.

De ziekte kan elk deel van het lichaam aantasten, maar treft meestal de voeten. Dit komt omdat de vlo het liefst leeft in droge, schaduwrijke, zanderige grond die vol zit met organisch materiaal. Als mensen vervolgens hier blootsvoets lopen, is infectie met deze vlo mogelijk.

Het zwangere vrouwtje hecht zich met haar mond aan de huid. Ze gaat door de epidermis heen , totdat ze zich kan voeden met het bloed uit de haarvaten van de papillaire dermis. De anus-genitale opening van de parasiet reikt tot aan de oppervlakte van de huid. Door die opening verdrijft de vlo de eitjes naar buiten en na 1 tot 3 weken sterft het vrouwtje.

Symptomen van tungiasis

Symptomen van tungiasis

In de meeste gevallen treft tungiasis de voetzolen, periunguale regio en de huid tussen de vingers en tenen. Naar schatting vertoont slechts tussen 5% en 10% van de gevallen van deze ziekte symptomen van tungiasis in andere delen van het lichaam.

Normaal gesproken ervaren mensen met deze ziekte hevige jeuk in het getroffen gebied. Er kan sprake zijn van een of meerdere laesies en deze kunnen pijnlijk of asymptomatisch zijn.

Na infectie krijgt de patiënt een hevig jeukende uitslag als gevolg van de ontstekingsreactie van de huid op de vlo.

In de 24 uur nadat de parasiet de huid is binnengedrongen, kun je een erythemateuze papule of macula waarnemen. Over het algemeen begint dit ongeveer twee uur na contact te verschijnen.

De laesie evolueert en verandert in enkele witte knobbeltjes met een zwarte vlek in het midden. De zwarte vlek is het uiteinde van de buik van de vlo. Vaak kun je in de buurt van de plek ook een opeenhoping van eieren zien die aan de huid vastzitten.

Zodra de vlo sterft, bedekt een zwarte korst de laesie. Dit is gemaakt van gestold bloed en afval. Vervolgens verschijnt er een epidermaal litteken. Soms lijken de laesies op een blaar, met een zweer- of wratachtig uiterlijk.

Behandeling van tungiasis

De basisbehandeling voor tungiasis bestaat uit het operatief verwijderen van de vlo. Om dit te doen, gebruikt de arts een steriele naald en wast deze daarna met een zoutoplossing. In sommige gevallen gebruiken ze een diepe scheermethode. Vervolgens behandelen ze de huid met elektrocoagulatie.

Het is erg belangrijk om de parasiet heel voorzichtig te verwijderen. Als het lichaam van de vlo tijdens het proces kapot gaat, veroorzaakt dit een ernstige ontstekingsaandoening. Na extractie moet er plaatselijk aangebrachte antibiotica gebruikt worden.

In sommige gevallen gebruikt men thiabendazol om tungiasis te behandelen. Dit is een oraal geneesmiddel dat de patiënt gedurende 5 tot 10 dagen in doses van 25 mg / kg per dag moet innemen. Je kunt hetzelfde geneesmiddel ook als crème en lotion gebruiken om het aantal laesies te verminderen.

Mogelijk ben je ook geïnteresseerd in:
Tea tree olie tegen vlooien en teken

Preventie

De beste manier om het ontwikkelen van tungiasis te voorkomen, is door te voorkomen dat je in contact komt met de vlooien die deze ziekte veroorzaken. De meest praktische methode hiervoor is om zowel gesloten schoeisel te dragen als te vermijden dat je gaat liggen of zitten in gebieden waar de vlooien kunnen leven.

  • De beste strategie om getroffen bevolkingsgroepen te helpen is in ieder geval om armoede te bestrijden.
  • Daarnaast is de aanleg van verharde wegen en paden en het opzetten van effectieve afvalinzamelingssystemen noodzakelijk.
  • Bovendien moeten er inspanningen worden geleverd om de huizen te verbeteren, die geen onverharde vloeren mogen hebben.
  • Tot slot speelt onderwijs een belangrijke rol. Gezondheids- en hygiënevoorlichting zijn belangrijke maatregelen in regio’s met tungiasis. Het is belangrijk om mensen die aan deze parasiet worden blootgesteld, te trainen om deze te herkennen zodat zij vervolgens kunnen voorkomen dat deze de huid binnendringt.

Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Hoon, K. S., Fernández, M. F., Buján, M. M., Cervini, A. B., Laffargue, J., & Pierini, A. M. (2011). Tungiasis: Presentación de un caso clínico. Archivos argentinos de pediatría, 109(4), e82-e84.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.