Tepelafscheiding: oorzaken en aanbevelingen

Tepelafscheiding is een veelvoorkomende reden voor een gynaecologisch consult. Het vaststellen van de oorzaak is van fundamenteel belang om de risico's op ernstige ziekten uit te sluiten. Wil je hier meer over weten? Lees dan snel verder!

Tepelafscheiding kan een nogal ongemakkelijk probleem zijn, maar elk geval hiervan heeft een oorzaak. Het kan van alles zijn, van borstdysplasie tot kanker, maar dit laatste komt slechts in enkele gevallen voor. Lees snel verder om er meer over te weten te komen.

In medische termen staat deze aandoening bekend als ‘telorroe’, wat verwijst naar alle vormen van tepelafscheiding buiten de zwangerschap of de periode waarin borstvoeding wordt gegeven. ‘Galactorroe of melkvloed is een vergelijkbare term maar verwijst naar de productie van melk en is meestal te wijten aan hormonale oorzaken.

Tepelafscheiding

De vloeistof wordt meestal uit de tepel afgescheiden door kleine gaatjes in de tepelhof (Engelse link). De aard van deze stof hangt af van de fysieke kenmerken en varieert. De vloeistof kan de volgende eigenschappen hebben:

• witachtig of melkachtig
• sereus, bleek of licht gelig
• roodachtig
• een combinatie van bovenstaande soorten afscheiding

Afhankelijk van de oorzaak kan er sprake zijn van continue pijn of alleen tijdens de aanmaak van vloeistof pijn zijn. Het is ook mogelijk om een massa of knobbel met verschillende kenmerken te detecteren. Denk hierbij aan onder andere:

• grootte
• locatie
• mobiliteit
• textuur

Tepelafscheiding is in de meeste gevallen eenzijdig (treft slechts één borst), maar kan ook bilateraal zijn als er sprake van hormonale problemen is. Er kan ook sprake zijn van terugtrekking van de tepel of roodheid van de huid , wat duidt op een onderliggende ontsteking.

Oorzaken waardoor tepelafscheiding kan optreden

Er zijn veel oorzaken voor dit soort symptomen (Engelse link). Deze kunnen bijvoorbeeld hun oorsprong hebben in de borst zelf (zoals infecties of kanker) of extramammair (hersentumoren of medicijngebruik).

Meest voorkomende oorzaken van tepelafscheiding

Laten we eens nader kijken naar de meest voorkomende oorzaken van tepelafscheiding zoals gelokaliseerde infecties in de borst, inclusief de inname van psychofarmaca, intraductaal papilloma en fibrocystische borstaandoeningen.

1. Gelokaliseerde infecties in de borst

Mastitis of abcessen in de borst zijn veel voorkomende oorzaken van tepelsecretie. Er is sprake van afscheiding na het openen van een kanaal waardoor de inhoud naar buiten kan komen. In dit geval is de afscheiding etterig en ruikt het vies en treden er klachten op zoals:

• pijn bij palpatie.
• vergroting van de borst.
• roodheid.

Dit komt veel vaker voor tijdens het geven van borstvoeding (vanwege de manipulatie van de tepel door de baby), maar het kan ook op elk ander moment tijdens het leven gebeuren.

2. Inname van psychofarmaceutische medicatie

Prolactine is een hormoon dat verantwoordelijk is voor het stimuleren van de productie en afgifte van moedermelk. Dit wordt op zijn beurt in de hersenen gereguleerd door een neurotransmitter die bekend staat als dopamine.

Behandeling met bepaalde geneesmiddelen die een direct effect hebben op het centrale zenuwstelsel, kan een verandering van de dopaminegehalte van het lichaam met zich meebrengen. Dat kan vervolgens de productie van prolactine en moedermelk beïnvloeden.

Ook kunnen geneesmiddelen zoals fenothiazines, sommige antidepressiva en anxiolytica de afscheiding van melk buiten de borstvoedingsfase veroorzaken.

3. Intraductaal papilloma

Dit is meestal een goedaardige aandoening, hoewel het vaak aandacht krijgt vanwege de symptomen. In feite zijn verschillende aanvullende onderzoeken vereist als iemand klachten heeft.

De secretie bij deze ziekte is meestal spontaan en komt vaak voor bij premenopauzale patiënten. Net als in het vorige voorbeeld ontstaat deze ziekte in het melkkanaal. Er is een proliferatie van cellen die uiteindelijk leidt tot de vorming van een kleine massa die samen met wat bloed sereuze afscheiding kan produceren (serohematisch).

4. Tepelafscheiding ten gevolge van een fibrocystische aandoening van de borst

Deze aandoening staat ook bekend als borstdysplasie (Spaanse link). Het is volgens verschillende epidemiologische onderzoeken een van de meestvoorkomende goedaardige borstaandoeningen. Het bestaat uit de proliferatie van “steunweefsel” (bindweefsel) die kan optreden tijdens de reproductieve fase van een vrouw.

Dit leidt tot de vorming van middelgrote massa’s in de borst die pijnlijk kunnen zijn en een witachtige afscheiding kunnen produceren via meerdere openingen. Over het algemeen treft het beide kanten en is het een van de meestvoorkomende redenen voor een consultatie van de gynaecoloog.

Afhankelijk van de leeftijd van de patiënt zal de arts onderzoeken zoals een mammografie uitvoeren om de waarschijnlijkheid van een kwaadaardige laesie te bepalen. Dit gebeurt echter slechts in zeldzame gevallen.

Minder frequente oorzaken van tepelafscheiding

Deze groep omvat enkele aandoeningen zoals galactoforeuze tumoren, hypofysetumoren, ductale verwijding en borstkanker. We zullen deze oorzaken hieronder in meer detail bekijken.

1. Galactophoritis

De borsten bevatten structuren die melkkanalen worden genoemd en die soms ontstoken kunnen raken. Deze kanalen zijn verantwoordelijk voor het transporteren van de stoffen die in de borstklieren worden geproduceerd om ze af te kunnen scheiden.

Dit is meestal een chronische ontsteking (het duurt lang om te evolueren) en er is ook nog geen duidelijk omschreven oorzaak. We weten wel dat het zowel infectieus als niet-infectieus kan zijn.

2. Hypofysetumoren

Prolactinoom is een van de meest opvallende voorbeelden van een hypofysetumor (Spaanse link) en is een van de meestvoorkomende oorzaken van tepelafscheiding door een tumor. Daarnaast bevindt de oorsprong van het probleem zich buiten de borst. Het ontstaat in de hypofyse en kan leiden tot de verhoogde productie van prolactine.

Zoals we hierboven vermeldden, is dit hormoon verantwoordelijk voor het stimuleren van de productie van moedermelk. Daarom zijn gespecialiseerde onderzoeken zoals cerebrale magnetische resonantie vereist voor de diagnose van deze aandoening.

3. Ductale verwijding

De term verwijding verwijst in dit geval naar de verwijding van de kanalen die zich het dichtst bij de tepel bevinden. Het produceert meestal een afscheiding met een verscheidenheid aan kleuren die variëren van geel tot bruin.

Het kan beide borsten aantasten en is een goedaardige aandoening. Er zijn tot nu toe geen aanwijzingen voor maligniteit als het niet wordt behandeld. Een arts moet dit echter altijd bevestigen.

4. Borstkanker

Borstkanker is een van de minstvoorkomende oorzaken van tepelafscheiding. Dit probleem heeft in zeer weinig gevallen een kwaadaardige oorsprong. Borstkanker komt meestal voor zonder klachten. Daarom wordt het vaak pas in de late stadia ontdekt.

Wanneer dit gebeurt, kan de tepel zich terugtrekken en er kan sprake zijn van de aanwezigheid van een nabijgelegen massa, die hard maar niet altijd pijnlijk is. De arts zal de bijbehorende tests voor diagnose laten uitvoeren, zoals een mammografie.

Wanneer moet je naar een dokter?

We raden je aan om zo snel mogelijk naar je huisarts of gynaecoloog te gaan als je een van de bovengenoemde symptomen hebt. Alleen een arts is in staat om een goede diagnose te stellen en een adequate behandeling voor te schrijven.

Dit soort problemen heeft meestal een goedaardige oorsprong en in sommige gevallen is behandeling niet nodig. Raadpleeg echter altijd een arts om er zeker van te zijn dat de afscheiding niet het gevolg is van een kwaadaardige ziekte.

Mannen kunnen ook tepelafscheiding vertonen en ook borstkanker krijgen, al komt het minder vaak voor. Ze moeten zo snel mogelijk naar de dokter gaan als er sprake is van afscheiding.

Behandeling van tepelafscheiding

Hoe artsen deze aandoening behandelen hangt volledig af van de oorzaak van de afscheiding. In sommige gevallen zijn zelfs geen therapeutische maatregelen nodig, tenzij het een aanzienlijk ongemak voor de patiënt oplevert.

• De behandeling kan een chirurgische ingreep (Engelse link) omvatten waarbij artsen de massa die betrokken is verwijderen in gevallen waarin er sprake is van proliferatie van tumorweefsel (papillomen, prolactinomen en kanker).
• Het reguleren van de dosis of het veranderen van de behandeling is de enige oplossing als het probleem is ontstaan als gevolg van medicijninname.
• Ten slotte kunnen infectieziekten chirurgische drainage vereisen (zoals het geval is bij abcessen) en toediening van antibiotica gedurende enkele dagen.

Het raadplegen van een arts helpt complicaties te voorkomen

Tepelafscheiding is een veelvoorkomend probleem en de oorzaken zijn talrijk en divers, evenals de therapeutische opties. Raadpleeg altijd een arts voor een juiste diagnose van de symptomen die je ervaart.

Hoewel niet alle problemen als noodsituaties moeten worden beschouwd, is het beter om zo snel mogelijk een afspraak te plannen om zekerheid te hebben. Dit komt omdat schijnbaar onbeduidende symptomen ernstige aandoeningen kunnen maskeren.