De redenen achter onmogelijke liefde

Vaak denken we dat ware liefde zou moeten lijken op wat we zien in films, maar in het echte leven is liefde lang niet altijd perfect.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Raquel Aldana.

Laatste update: 04 januari, 2023

Wat zijn enkele van de redenen achter een onmogelijke liefde? Behoeftes, aanbidding, pijn, liefde, zorg, compassie voor een ander, emotionele afhankelijkheid… Er zijn ontelbaar veel mogelijke antwoorden op deze vraag.

Verhalen over onmogelijke liefdes vullen al eeuwenlang onze harten, boekenkasten en muren. De grootste literaire en artistieke werken bezwijken aan de pijn van een onmogelijke liefde die afbreekt of simpelweg nooit echt heeft bestaan buiten hun eigen geest.

Romeo en Julia, Celestina, The Princess Bride, Don Juan Tenoria en Het lijden van de jonge Werther zijn enkele van de grootste literaire werken die we allemaal herinneren als verhalen over liefde en hartenzeer tussen mensen die eigenlijk nooit bij elkaar hoorden.

Sprookjes, Disney-films met hun verhalen van eeuwige liefde en soapseries met honderden plotwendingen voordat we aankomen bij het gelukkige einde doen ons allemaal geloven dat liefde almachtig is en dat alles uiteindelijk hoe dan ook goed zal aflopen.

In werkelijkheid is echter niets minder waar. Niet alle liefdes zijn mogelijk en niet alle liefdes zijn het waard om voor te vechten. Aan sommige liefdes moet nu eenmaal een eind komen en andere vormen van liefde doen geen recht aan het geweldige gevoel dat liefde eigenlijk kan geven. Daarom is het soms beter om dat wat onbereikbaar is gewoon los te laten.

Zoals je misschien al kon raden zal dit literaire en artistieke ingrediënt gegarandeerd tot succes leiden, daar het een sterk voordeel heeft: we kunnen ons allemaal identificeren met onmogelijke liefde. Maar waarom is dat?

Waarom houden we van mensen die we niet kunnen krijgen?

Eindeloze en in sommige gevallen onbeantwoorde liefde is vermoeiend, gekmakend en destructief. Helaas is het echter zo dat onze emotionele ontwikkeling niet gevorderd genoeg is om deze vorm van lijden te vermijden. En dus begraven mensen zich keer op keer weer in scherven van gebroken glas die niks anders doen dan ons schade aanrichten.

Misschien ligt de schuld bij de romantiek die voortkomt uit het geloof dat we op het juiste pad zitten. Dit ondanks de pijn die we diep in ons hart voelen. Maar wat gebeurt er met ons? Waarom blijven we deze impuls hebben, deze ‘fatale vorm van aantrekking’. Hieronder staan enkele mogelijke redenen.

Emotionele angst

Soms hebben we er behoefte aan dat iemand dichtbij ons is. Het maakt niet uit wie. Gewoon iemand die bij ons zal zijn en ons gerust zal stellen. Deze behoefte veroorzaakt een hoop angst die alleen maar kan worden gekalmeerd door hetgeen waar we naar verlangen dicht in onze buurt te hebben.

Wanneer deze persoon er niet is, neemt het gevoel van angst alsmaar toe, waardoor degene die de angst voelt steeds weer naar zijn geliefde zal toetrekken om de angst te kalmeren. Volgens psychologen Cindy Hazan en Phillip R. Shaver is dit een ongezonde realiteit.

Onze ideeën over romantiek: door blijven vechten tegen beter weten in

Zoals we eerder ook al aangaven, hebben we tegenwoordig het idee dat liefde betekent dat je door dik en dun bij elkaar blijft. Moeten we echter werkelijk alles overwinnen dat voor onze voeten wordt gegooid? Als dit zo is, dan is dit niet uit vrije wil, maar doordat we hiertoe gedwongen worden door onze overtuigingen (onjuist en schadelijk).

De aandacht

Het is zeer eenvoudig. Hoewel het soms moeilijk is om toe te geven of misschien zelfs te geloven, worden we soms hopeloos verliefd op iemand enkel en alleen omdat diegene ons een beetje aandacht heeft gegeven. Dit gedrag getuigt duidelijk van een hele reeks van emotionele behoeftes en bovenal de behoefte om geaccepteerd te worden.

Willen en toch ook weer niet

Vreemd genoeg kiezen sommige mensen onbewust voor een onmogelijke liefde, omdat ze zo intimiteit willen vermijden. Deze ontwijkende mensen leven in een ideale fictieve realiteit waarin hun liefde geïdealiseerd kan blijven.

Volgens psychologe Linda Hatch zijn deze mensen “op zoek naar relaties waarin de andere persoon hen zal afwijzen of verlaten. Het is een manier om zich ‘veilig’ te voelen tegen de kwetsbaarheid van werkelijke intimiteit. Een hechte band met een andere persoon wordt gezien als iets gevaarlijks”.

De onbereikbare persoon krijgt meer waarde

Dit is het ideaalbeeld van platonische liefde als onbeantwoorde liefde. Hector G. Barnes bevestigt, “De logica is vrij simpel: beperkte middelen verhogen hun waarde en overvloedige middelen verlagen het”.

Een product dat we niet kunnen hebben zien we automatisch als een luxe. Zo wordt ook de onbereikbare persoon op veel hogere waarde geschat. Wat is er nu exclusiever dan een toegewijde persoon die de relatie nooit zal verlaten? Of nog begeerlijker dan een persoon die iedereen wil (bijv. de acteur of de knapste jongen uit de klas)?

Bewondering

In de liefde zou er sprake moeten zijn van wederzijdse bewondering. Natuurlijk bestaan er echter ook ‘liefdesrelaties’ waarbij de bewondering maar van een kant komt. In deze gevallen is dit hetgeen dat het verlangen in stand houdt. Elke relatie die eenzijdig begint is om deze reden gedoemd te mislukken.

Is het echt liefde?

Zoals we hebben gezien, kan onmogelijke liefde antwoord geven op veel verschillende vragen. Elk geval van onmogelijke liefde komt voort uit andere redenen en emoties. Duidelijk is echter wel, dat dit geen gezonde vorm van liefde is.

Liefde is niet alleen geluk, maar ook een mogelijkheid. Soms is het enige dat ons bindt aan dit gevoel van zogenaamde liefde de adrenaline die we krijgen wanneer we iets hebben om voor te leven.

Hoe komen we over een onmogelijke liefde heen?

Allereerst is het belangrijk om in te zien dat we ons misschien wel aangetrokken voelen tot een bepaald persoon, maar dat het helaas niet mogelijk is om een gezond, constructief en bevredigend leven te leiden met deze persoon.

We moeten ons realiseren dat idealisering een natuurlijk onderdeel is van het proces van verliefd worden. Dit onderdeel zou echter beetje bij beetje steeds meer af moeten nemen.

Het is belangrijk te begrijpen dat mensen niet overeenstemmen met de prototypes van de idealen rondom de perfecte liefde. Onze partnerkeuze zou gebaseerd moeten zijn op wie de persoon is en niet op idealen.

Dit betekent niet dat we niet romantisch kunnen zijn of dat onze partner of relatie niet aan sommige van deze idealen kan voldoen. Het is mogelijk en gewenst om deze idealen werkelijkheid te laten worden, maar er zijn echter enkele principes waar niet over te onderhandelen valt en deze zouden we niet moeten vergeten.