Psychosomatische aandoeningen: emoties en het lichaam

Stress en angst zijn beide mentale factoren die invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van lichamelijke aandoeningen. Daarom moeten we leren om goed met deze emoties om te gaan om gezondheidsproblemen te voorkomen.

Psychosomatische (het verband tussen psychologie en geneeskunde) aandoeningen worden al jarenlang onderzocht. Tijdschriften als het Journal of Psychosomatic Research publiceren regelmatig interessante nieuwe inzichten.

Lichaam en geest zijn zeer nauw met elkaar verbonden en gemakkelijk beïnvloedbaar. Daarom is het belangrijk dat we meer aandacht besteden aan onze emotionele wereld, een wereld die vaak genegeerd wordt in ons dagelijks leven.

Volgens dit veld is het zo dat d e gedachten en emoties waar we aan vasthouden ons in feite ziek kunnen maken.

Graag nodigen wij je uit om wat meer te weten te komen over de basiselementen van deze discipline, zodat je deze in je achterhoofd kunt houden bij het uitvoeren van je dagelijkse bezigheden.

Negatieve emoties, zoals stress en angst, die we vaak op blijven kroppen gedurende ons leven, kunnen ernstige gevolgen hebben.

Dingen opkroppen veroorzaakt emotionele blokkades en beschadigt het lichaam

Nog niet zo heel lang geleden werd er een interessante en uiteindelijk zeer populaire TED (technology, entertainment and design)-talk uitgezonden waarin een psychologe haar publiek verbaasde met het glas water dat ze in haar hand had.

Het publiek ging er gelijk vanuit dat ze het zou hebben over de klassieke vraag of je het glas als halfvol of halfleeg beschouwt. De psychologe ging echter een compleet andere richting op met haar verhaal.

Ze keerde zich naar het publiek met de vraag: “Hoeveel denken jullie dat dit glas met water weegt?”

Uit het publiek kwamen veel verschillende antwoorden naar voren en velen van hen kwamen erg dicht in de buurt. De deskundige op het gebied van emotionele psychologie gaf echter een uitleg die nog veel dieper ging.

• Hoe zwaar het glas water aanvoelt, hangt af van hoe lang je het al vasthoudt.
• Een glas water vijf minuten vasthouden is helemaal niet moeilijk. Wanneer je het echter twee uur lang in de lucht moet houden, wordt je arm moe en zul je uiteindelijk op moeten geven.
• Hetzelfde is het geval met stress. De gevolgen die deze emotie heeft zijn op de korte termijn niet zo ernstig. Wanneer je echter weken of maanden met stress rondloopt, kun je er lichamelijk ziek van worden.

Wat zijn psychosomatische aandoeningen?

Stel je eens voor dat je een collega hebt die achter jou rug om altijd over je loopt te roddelen. Het is geen eenmalig gebeuren, maar iets dat al een hele lang tijd gaande is. Het is vrijwel een gewoonte geworden en creëert een zeer negatieve werkomgeving.

Wanneer je het gevoel dat deze situatie je geeft maandenlang binnenhoudt, zonder er iets over te zeggen, dan zal dit op een gegeven moment negatieve gevolgen hebben voor je gezondheid (het is alsof je maandenlang een glas water in de lucht moeten houden).

We spreken van een psychosomatische aandoening wanneer de geest (de psyche) veranderingen veroorzaakt in het lichaam (de soma).

Dit komt zo vaak voor, dat sommige mensen er zelfs van overtuigd zijn dat sommige lichamelijke aandoeningen kunnen worden opgewekt door mentale factoren als stress en angst.

• Zo wordt bijvoorbeeld geloofd dat aandoeningen als psoriasis, eczeem, maagzweren, een hoge bloeddruk en vele soorten hartziekte sterk kunnen worden beïnvloed door psychosomatische problemen als stress en angst.
• Het is echter wel belangrijk om niet te vergeten dat dit per persoon verschillend is. Iedereen gaat op een andere manier om met stress.

De lichamelijke gevolgen wanneer we dingen binnenhouden

Wanneer we ergens last van hebben en we hier niet goed mee om kunnen gaan, dan wordt dit door onze hersenen omgezet in een negatieve emotie die biologische gevolgen heeft.

Er worden meer zenuwimpulsen opgewekt om bepaalde neurotransmitters, zoals adrenaline, vrij te laten.

Deze neurotransmitter kan samen met cortisol, waarvan het gehalte in de bloedbaan ook toeneemt in dit soort situaties, de volgende gevolgen hebben:

• Emotionele blokkades
• Verhoogde hartslag
• Duizeligheid (misselijkheid)
• Trillen
• Zweten
• Droge mond
• Borstpijn
• Hoofdpijn
• Buikpijn

Hoe worden psychosomatische aandoeningen behandeld?

Aangezien de meeste van ons nooit een training hebben gevolgd om te leren hoe we het beste met onze emoties om zouden kunnen gaan (iets dat eigenlijk echt zou moeten worden aangeboden op scholen), moeten we ons allemaal bewust zijn van het volgende:

• Ontwikkel je assertiviteit: zeg dat je ergens last van hebt op het moment dat je er last van hebt, niet pas wanneer het moment al voorbij is.
• Gedachten en emoties opkroppen kan jou ziek maken. Dit is iets wat we ons allemaal zouden moeten realiseren. Negatieve emoties zijn gevaarlijk voor je gezondheid. Het is dus belangrijk dat je er goed mee om leert gaan.
• Probeer elke dag met respect en assertiviteit emotioneel oprecht te zijn. Vergeet niet dat je het recht hebt om grenzen vast te stellen over wat je wel en niet tolereert. Je bent vrijwel nooit egoïstisch wanneer je aangeeft dat je ergens genoeg van hebt.
• Besteed elke dag twee à drie uur aan jezelf. Geef jezelf prioriteit, ga wandelen, geniet van je favoriete hobby’s of maak gewoon gebruik van deze tijd voor jezelf om alleen te zijn met je gedachten.

Vergeet bovendien niet om altijd een dokter te raadplegen wanneer je ongemak ervaart, zoals een slechte spijsvertering, tachycardie of duizeligheid, zodat je een manier kunt vinden om deze symptomen onder controle te houden.