Psilocybine tegen depressie: wat zijn de effecten ervan?

Psilocybine heeft aangetoond dat het zeer nuttig kan zijn tegen depressies. Er zijn echter ook juridische en veiligheidskwesties.
Psilocybine tegen depressie: wat zijn de effecten ervan?
Franciele Rohor de Souza

Geschreven en geverifieerd door de apotheker Franciele Rohor de Souza.

Laatste update: 12 maart, 2023

De effecten van psilocybine tegen depressie zijn de laatste jaren onderwerp van onderzoek geweest. Deze psychedelische verbinding komt voor in “paddo’s” (Psilocybe cubensis), waarvan er naar schatting ongeveer 100 soorten bestaan.

Een recente studie in het tijdschrift (Engelse link) Nature Medicine suggereert dat deze stof therapeutische mogelijkheden heeft tegen symptomen van zware depressie en andere stemmingsstoornissen. Het gebruik ervan wordt echter beperkt door legaliteits- en veiligheidsproblemen. We vertellen je hieronder alle details.

Wat is psilocybine?

Psilocybine is samen met psilocine een van de belangrijkste stoffen in paddo’s. Het wordt geclassificeerd als “psychedelisch,” omdat het verantwoordelijk is voor het veroorzaken van hallucinaties en andere psychoactieve effecten na consumptie.

Daarnaast is het een stof waaraan mensen therapeutische eigenschappen hebben toegekend, vanwege het stimulerende effect op de hersenen. En hoewel het gebruik ervan voortkomt uit inheemse tradities, staat het de laatste jaren in de belangstelling van wetenschappelijk onderzoek (Engelse link).

Zo hebben onderzoekers geconstateerd dat de assimilatie ervan bijdraagt aan de afname van de activiteit in de mediale prefrontale cortex en de cortex singularis anterior, wat bijdraagt aan de beheersing van depressieve toestanden.

In de voorouderlijke inheemse geneeskunde worden paddo’s met psilocybine gedroogd voor het gebruik. Ze worden dan ingenomen in mengsels met voedsel of drank. De effecten beginnen na 30 minuten en duren tot 6 uur.

Net als bij andere soorten hallucinogenen wordt het klinisch gebruik ervan beperkt door de Controlled Drugs and Substances Act (Engelse link). Het is een van de Schedule 1 drugs, wat waarschuwt voor een hoog risico op misbruik. Om deze reden werd de medische toepassing ervan lange tijd afgekeurd als behandeling in de Verenigde Staten.

Desondanks is er de laatste jaren een opleving van studies over de farmacologische effecten ervan, waarvan de resultaten het gebruik in verband brengen met positieve werkingen tegen depressie, angst, anorexia, obsessieve-compulsieve stoornis en verschillende vormen van middelenmisbruik.

Op grond van het bewijs verzameld in verschillende klinische onderzoeken, heeft de Food and Drug Administration (FDA) psilocybine aangewezen als een “doorbraaktherapie” tegen ernstige depressie.

Psilocybine onderzoek tegen depressie

Paddo's
Psilocybe cubensis.

De mogelijkheden van psilocybine als hulpstof in de psychiatrie worden al sinds de jaren vijftig bestudeerd. Sindsdien hebben onderzoekers geconstateerd (Engelse link) dat deze stof antidepressieve kwaliteiten heeft, die de behandeling van verschillende psychiatrische stoornissen kunnen ondersteunen.

Beperkingen bij het doen van onderzoek begonnen op te komen in 1970, nadat de stof op lijst 1 van de Controlled Drugs and Substances Act was geplaatst. Dit beperkte de federale financiering voor onderzoek, waardoor proeven lange tijd werden verhinderd.

Maar na een reeks experimenten in 2012 raakten onderzoeker Robin Carhart-Harris en zijn team van het Imperial College in Londen opnieuw geïnteresseerd in het evalueren van de therapeutische mogelijkheden(Engelse link) van psilocybine. Zo werden in 2016 veelbelovende klinische proeven uitgevoerd.

De studie (Engelse link) die in het tijdschrift Th e Lancet Psychiatry werd gerapporteerd, meldde dat twee doses psilocybine, samen met psychiatrische therapie, de symptomen van depressie aanzienlijk kunnen verminderen. Het bleek ook opmerkelijke, aanhoudende verbeteringen te veroorzaken in angst en anhedonie.

Voor de proef keken de onderzoekers naar de effecten van psilocybine bij een groep van 12 patiënten met een zware depressie (zes mannen en zes vrouwen). Deze kregen orale doses van de stof, in waarden van 10 mg en 25 mg, 7 dagen na elkaar.

Bovendien werd voor, tijdens en na elke inname psychologische ondersteuning geboden. Depressieve symptomen werden geëvalueerd tussen 1 week en 3 maanden na de behandeling.

Alle patiënten vertoonden een aanzienlijke vermindering van de depressieve symptomen.

Recente onderzoeken

De meest recente onderzoeken naar psilocybine tegen depressie bevestigen het potentieel ervan als antidepressivum. In onderzoek (Engelse link) gerapporteerd in het Journal of Psychopharmacology werd gemeld dat behandeling met psilocybine de verlichting van zware depressie bevordert, met effecten die tot 12 maanden aanhouden.

Op zijn beurt werd in het New England Journal of Medicine  werd onthuld (Engelse link) dat een enkele dosis van een synthetische versie van psilocybine nuttig was om depressieve symptomen onder controle te houden bij mensen met een behandelingsresistente versie van de ziekte. Dit laatste gebeurt wanneer er geen reactie is op de effecten van reguliere antidepressiva.

Bij deze laatste proef waren 223 patiënten betrokken, waarbij doses van 1 milligram, 10 milligram en 25 milligram werden gebruikt. Uiteindelijk bleek de sterkste dosis, 25 milligram, het meest effectief, met effecten die tot 3 maanden aanhielden.

Risico’s en bijwerkingen van psilocybine

Vrouw in therapie
In een gecontroleerde omgeving, met ondersteunende therapie, kan het gebruik van de stof veilig zijn, anders zijn de risico’s groot.

Bij de meeste gezonde volwassenen wordt psilocybine goed verdragen als het in een gecontroleerde setting, in één of twee doses, wordt gebruikt. Toch moet niet worden genegeerd dat deze stof verschillende bijwerkingen(Engelse link) kan opwekken. Deze kunnen mild of matig zijn en omvatten het volgende:

  • Misselijkheid
  • Paranoia
  • Hallucinaties
  • Hoofdpijn
  • Verwarring en angst
  • Spierzwakte
  • Hoge bloeddruk
  • Gebrek aan coördinatie
  • Verandering van het hartritme

Het wordt niet aanbevolen voor gebruik bij patiënten met psychische aandoeningen zoals schizofrenie, omdat gevreesd wordt dat het de symptomen kan verergeren. Ook mag het niet gelijktijdig worden ingenomen met serotonerge en andere stimulerende middelen.

Anderzijds moet het recreatieve gebruik van psilocybine paddo’s worden vermeden. Dit komt omdat de hoeveelheid van deze stof per soort kan verschillen, waardoor het moeilijk is om de intensiteit en de duur van de uiteindelijke effecten te kennen.

Omdat ze niet in een gecontroleerde omgeving worden ingenomen, vergroten dergelijke innames de kans op ongewenste reacties.

Niet te vergeten dat deze paddenstoelen kenmerken hebben die lijken op giftige paddenstoelen. Daardoor neemt het risico op vergiftiging en ernstigere gevolgen, zoals schade aan organen of zelfs de dood, toe.

Wat moet je onthouden over psilocybine tegen depressie?

Het antidepressieve potentieel van psilocybine therapie is bevestigd door enkele recente klinische onderzoeken. Toch moet in gedachten worden gehouden dat het een stof is waarvan de effecten nog worden onderzocht. Er is niet genoeg bewijs om het als een eerste keus behandeling voor depressie te beschouwen.

Sommige bedrijven ontwikkelen momenteel commerciële vormen van psilocybine. En hoewel sommige Amerikaanse staten het therapeutisch gebruik ervan legaliseren, blijft de stof op lijst I van de Controlled Substances Act staan.

Deskundigen waarschuwen ook dat patiënten met een depressie geen zelfmedicatie met psilocybine moeten toepassen. Dat geldt zowel voor het consumeren van paddo’s als supplementen. Bij gebrek aan doseringscontrole is het risico op ongewenste effecten groot.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Bienemann B, Ruschel NS, Campos ML, Negreiros MA, Mograbi DC. Self-reported negative outcomes of psilocybin users: A quantitative textual analysis. PLoS One. 2020 Feb 21;15(2):e0229067. doi: 10.1371/journal.pone.0229067. PMID: 32084160; PMCID: PMC7034876.
  • Carhart-Harris, R. L., Bolstridge, M., Rucker, J., Day, C. M. J., Erritzoe, D., Kaelen, M., Bloomfield, M., Rickard, J. A., Forbes, B., Feilding, A., Taylor, D., Pilling, S., Curran, V. H., & Nutt, D. J. (2016). Psilocybin with psychological support for treatment-resistant depression: an open-label feasibility study. In The Lancet Psychiatry (Vol. 3, Issue 7, pp. 619–627). Elsevier BV. https://doi.org/10.1016/s2215-0366(16)30065-7
  • Daws, R.E., Timmermann, C., Giribaldi, B. et al. Increased global integration in the brain after psilocybin therapy for depression. Nat Med 28, 844–851 (2022). https://doi.org/10.1038/s41591-022-01744-z
  • Eisenstein M. The psychedelic escape from depression. Nature. 2022 Sep;609(7929):S87-S89. doi: 10.1038/d41586-022-02872-9. PMID: 36171370.
  • Goodwin GM, Aaronson ST, Alvarez O, Arden PC, Baker A, Bennett JC, Bird C, Blom RE, Brennan C, Brusch D, Burke L, Campbell-Coker K, Carhart-Harris R, Cattell J, Daniel A, DeBattista C, Dunlop BW, Eisen K, Feifel D, Forbes M, Haumann HM, Hellerstein DJ, Hoppe AI, Husain MI, Jelen LA, Kamphuis J, Kawasaki J, Kelly JR, Key RE, Kishon R, Knatz Peck S, Knight G, Koolen MHB, Lean M, Licht RW, Maples-Keller JL, Mars J, Marwood L, McElhiney MC, Miller TL, Mirow A, Mistry S, Mletzko-Crowe T, Modlin LN, Nielsen RE, Nielson EM, Offerhaus SR, O’Keane V, Páleníček T, Printz D, Rademaker MC, van Reemst A, Reinholdt F, Repantis D, Rucker J, Rudow S, Ruffell S, Rush AJ, Schoevers RA, Seynaeve M, Shao S, Soares JC, Somers M, Stansfield SC, Sterling D, Strockis A, Tsai J, Visser L, Wahba M, Williams S, Young AH, Ywema P, Zisook S, Malievskaia E. Single-Dose Psilocybin for a Treatment-Resistant Episode of Major Depression. N Engl J Med. 2022 Nov 3;387(18):1637-1648. doi: 10.1056/NEJMoa2206443. PMID: 36322843.
  • Gukasyan N, Davis AK, Barrett FS, Cosimano MP, Sepeda ND, Johnson MW, Griffiths RR. Efficacy and safety of psilocybin-assisted treatment for major depressive disorder: Prospective 12-month follow-up. J Psychopharmacol. 2022 Feb;36(2):151-158. doi: 10.1177/02698811211073759. PMID: 35166158; PMCID: PMC8864328.
  • Lowe H, Toyang N, Steele B, Valentine H, Grant J, Ali A, Ngwa W, Gordon L. The Therapeutic Potential of Psilocybin. Molecules. 2021 May 15;26(10):2948. doi: 10.3390/molecules26102948. PMID: 34063505; PMCID: PMC8156539.
  • Carhart-Harris, R., Goodwin M., (2017). The Therapeutic Potential of Psychedelic Drugs: Past, Present, and Future. Neuropsychopharmacology. Doi: 10.1038/npp.2017.84

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.