Oorzaken en beheersing van woedeaanvallen

Iedereen wordt op een bepaald moment in zijn of haar leven wel eens slachtoffer van woedeaanvallen uit frustratie. Het wordt moeilijk wanneer deze emoties onevenredig zijn en uit de hand lopen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Montse Armero.

Laatste update: 07 november, 2022

Woedeaanvallen zijn de meest zichtbare uitingen van frustratie. Ze kunnen een reëel probleem zijn als er andere mensen om je heen zijn, omdat ze pijn veroorzaken bij degenen die deze aanvallen ervaren en bij de degenen die hen na staan.

Iedereen kan woede ervaren. Het is een aangeboren universele emotie, een van de zes basisemoties, zoals aangegeven door psycholoog Paul Ekman.

Het probleem doet zich voor wanneer mensen woede intens voelen en de manier waarop ze dit kanaliseren ze de controle verliezen. Laten we eens kijken waar woedeaanvallen over gaan en enkele strategieën om ze beter te beheersen.

Woedeaanvallen

Dit zijn episodes van woede waarin mensen onevenredig reageren op de woede die ze ervaren. De belangrijkste kenmerken zijn:

• Een plotseling begin.
• Verlies van impulscontrole.
• Een gewelddadige uiting van emoties.

Bovendien kan dit geweld verbaal zijn (schreeuwen en beledigen) of fysiek (dingen breken of mensen slaan).

Woedeaanvallen staan in de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) als een intermitterende explosieve aandoening. De volgende symptomen moeten aanwezig zijn om aan de diagnostische criteria te voldoen:

• Terugkerende gedragsuitbarstingen manifesteren zich als een gebrek aan agressieve impulscontrole die zowel verbale als fysieke agressie tegen objecten of wezens omvat.
• De reactie is nogal onevenredig.
• Woedeaanvallen zijn niet met voorbedachte rade.
• De uitbarstingen veroorzaken aanzienlijk leed bij de persoon in kwestie en beïnvloeden zijn of haar werkprestaties, relaties met anderen, of er is een soort juridische of financiële consequentie.
• De persoon in kwestie is ouder dan zes jaar.

Terugkerende woedeaanvallen zijn geen gevolg van een andere psychische stoornis. Ze kunnen niet worden toegeschreven aan een andere medische aandoening en zijn niet het gevolg van drugsmisbruik.

Oorzaken van woedeaanvallen

Volgens de DSM-V lopen mensen die emotioneel trauma hebben meegemaakt tijdens de kindertijd of adolescentie meer risico op woedeaanvallen.

De intermitterende explosieve stoornis komt ook vaker voor bij eerstegraads familieleden van mensen die woedeaanvallen ervaren. Onderzoeken met tweelingen hebben bijvoorbeeld een duidelijke invloed van genetica op de eerste manifestatie van de aandoening aangetoond.

Laten we niet vergeten dat onevenredige uitingen van woede aanwezig zijn bij veel psychische stoornissen, zoals schizofrenie of depressie (Muscatello y Scudellari 2000, geciteerd in Painuly et. al 2005 – Spaanse link).

Het kan ook voorkomen bij verschillende soorten dementie, zoals de ziekte van Alzheimer, bepaalde persoonlijkheidsstoornissen en in situaties die verband houden met het gebruik van verslavende middelen, zoals het ontwenningssyndroom.

Waarom zijn sommige mensen zo explosief?

Naast de bovengenoemde oorzaken is de gemeenschappelijke noemer van alle woedeaanvallen dat de persoon die ze ervaart de situatie als vernederend ervaart. Ze voelen echt een aanval op zichzelf of hun dierbaren en reageren daardoor onevenredig.

De stressfactor die het triggert kan iets zijn dat hun ideologie, waarden, acties, werk, gezin of zelfs hun favoriete team beledigt. Iemand die iets als een aanval ervaart en een moeilijke tijd doormaakt, zal waarschijnlijk op elk moment een woedeaanval kunnen krijgen.

Strategieën om woedeaanvallen onder controle te houden

Mensen die een terugkerende explosieve stoornis vertonen, zijn niet veroordeeld om deze permanent te ervaren. De psychologie biedt veel hulpmiddelen die kunnen helpen bij het beheersen van impulsen. Enkele van de meest voorkomende zijn:

• Het beoefenen van meditatie en mindfulness kan helpen om afstand te nemen van de meest vertekende gedachten.
• Ontspanningstechnieken en hulpmiddelen zoals de progressieve ontspanningstechniek van Jacobson kunnen effectief zijn voor de persoon in kwestie om beter te leren omgaan met alle fysiologische aspecten die bij een woedeaanval worden geactiveerd.
• Lichamelijke activiteit helpt aanzienlijk om stress te verminderen en verhoogt het niveau van transmitters zoals dopamine en serotonine, die het emotioneel welzijn bevorderen.
• Sociale vaardigheidstraining, zoals het verbeteren van assertiviteit, is een van de meest effectieve strategieën en zal een betere communicatie mogelijk maken in situaties waarin er een woedeaanval kan plaatsvinden.
• Vervormde gedachten zijn in veel gevallen de belangrijkste trigger die de explosieve reactie opwekt. Het leren herkennen en vervangen ervan door meer functionele gedachten kan dus een grote verandering in het leven zijn.
• Mensen met woedeaanvallen kunnen hun emoties niet goed beheersen, dus een andere fundamentele sleutel om hun welzijn te vergroten, is het uitvoeren van een zelfkennis-proces. Een proces waarin de persoon in kwestie leert zijn emoties te herkennen, te accepteren en los te laten.

Vraag om hulp als je niet weet hoe je je emoties moet beheersen

Woedeaanvallen zijn vooral in het begin niet gemakkelijk onder controle te houden. Daardoor voelen mensen dat dit de enige manier is om hun woede te uiten. Ze exploderen als een hogedrukpan, hoe hard ze zich ook proberen te beheersen.

Dit veroorzaakt veel frustratie bij de persoon in kwestie en, in de meeste gevallen, daarna diepe spijt. Dit komt omdat niemand graag de controle over zichzelf verliest.

Aarzel dus niet om een specialist in de geestelijke gezondheidszorg te raadplegen als jij of iemand in je naast omgeving zijn of haar woede niet kan beheersen. Zoals we hierboven vermeldden, is het namelijk mogelijk om efficiënter met woede om te gaan.