Negen dingen die in je pupillen te zien zijn

Als je bij iemand bent die je graag mag, worden je pupillen wijder. En als je iets ziet wat je niet leuk vindt, worden ze automatisch kleiner, zodat je er minder van ziet.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Raquel Aldana.

Laatste update: 04 januari, 2023

Je hebt vast wel eens mensen horen zeggen dat de ogen de spiegel zijn van de ziel. Hoe vaak heb je niet een beslissing genomen op basis van wat je in iemands ogen kon zien? En vooral, wat zeggen je pupillen de rest van de wereld?

Het is waar dat je ogen laten zien wat je denkt. Veel van de informatie die ze laten zien is zichtbaar door de pupillen. Of ze verwijden of samentrekken kan anderen veel aanwijzingen geven over wat we zeggen of niet zeggen.

Net als alles in het leven heeft dit voor- en nadelen. Denk niet dat dit een methode is die geheel nauwkeurig en betrouwbaar is. Je pupillen hebben zeker veel te vertellen. Het is dus interessant om te leren hoe je dit kunt lezen en interpreteren.

Je concentreert je ergens op

Je pupillen weerspiegelen echt wat er in je hersenen omgaat. Als je je ergens goed op moet concentreren, worden je pupillen wijder.

Dit werd opgemerkt tijdens een onderzoek dat in 1964 plaatsvond aan de Universiteit van Chicago. Het werd uitgevoerd door de psychologen Eckhard Hess en James M. Polt. Die merkten dat de pupillen groter werden als de deelnemers moeilijke opdrachten moesten oplossen. 

Aan de andere kant… als ze makkelijkere taken te doen kregen, werden hun pupillen weer kleiner.

Je bent vermoeid

In de vroege jaren 70 wilden psychologen aan de Universiteit van Californië weten hoe de pupillen reageerden op mentale overbelasting.

Ze vroegen een groep vrijwilligers om een aantal meerkeuzevragen op een computerscherm zo snel mogelijk te beantwoorden. Deelnemers hoefden maar uit vier antwoorden te kiezen.

Hoewel de test eerst heel simpel leek, was er een addertje onder het gras. De vragen bleven namelijk maar komen. Er zaten bovendien maar een paar seconden tussen de vragen die werden aangeboden.

De vrijwilligers raakten uitgeput en sommige gingen zelfs weg. De onderzoekers ontdekten dat als de hersenen werden overbelast, hun pupillen een heel stuk kleiner werden.

Iets heeft onze aandacht

In 1977 voerden de psychologen White en Maltzman een ander onderzoek uit. Ze wouden observeren hoe de pupillen zouden reageren op verschillende onderwerpen. Daarvoor lazen ze drie fragmenten voor uit drie verschillende soorten boeken. Ze gebruikten één erotische roman, één over martelingen en één over een neutraal onderwerp.

Aan het begin van het onderzoek waren alle pupillen verwijd. We reageren immers nu eenmaal met interesse en aandacht op een nieuwe stimulus. Ze bleven echter alleen verwijd bij de deelnemers die naar de erotische roman of de martelingen luisterden.

De interesse van de deelnemers die naar het neutrale boek luisterden nam echter snel af. Hetzelfde gebeurde met de grootte van hun pupillen.

Er is iets niet in orde met je hersenen

Je huisarts zal je pupillen controleren om na te gaan of je zenuwsysteem nog wel goed werkt. Als de pupillen niet even groot zijn, kan dat op een neurologische stoornis duiden. Denk bijvoorbeeld aan een beroerte of een probleem met je ogen.

Je voelt je seksueel aangetrokken tot iemand

Hoe weet je of een man zich aangetrokken voelt tot een vrouw en andersom? Hun pupillen zullen helemaal verwijden.

Het onderzoek van Bernick in 1971 leek aan te tonen dat seksueel verlangen de grootte van de pupil kan vergroten. Andere onderzoeken hebben echter aangetoond dat het de lichamelijke aantrekkingskracht is die deze reactie uitlokt en niet de persoon zelf.

Je voelt afkeer

Een groep psychologen aan de Universiteit van Chicago hebben eveneens onderzoek gedaan naar dit onderwerp. Ze lieten de deelnemers een serie afbeeldingen zien. Die waren erop gericht een emotionele reactie uit te lokken.

Terwijl ze naar de afbeeldingen keken, werd de activiteit van hun pupillen per seconde gemeten. Als ze afbeeldingen te zien kregen van kindermishandeling, martelingen of andere gewelddadigheden reageerden ze naar verwachting met afkeer.

De onderzoekers merkten dat de pupillen eerst verwijdden en daarna meteen weer kleiner werden. Het was alsof de deelnemers probeerden om niet teveel van de afbeeldingen te zien.

Je hebt pijn

Een onderzoek dat in 1992 werd uitgevoerd door Alex Chapman heeft uitgewezen dat als deelnemers een geringe hoeveelheid pijn  ervoeren, hun pupillen groter werden.

Ze werden zelfs 0,2 mm groter. Deze ontdekking is belangrijk om de intensiteit van pijn te kunnen bepalen en de pijndrempel die ieder mens heeft.

Je hebt drugs of alcohol gebruikt

Bepaalde drugs, zoals alcohol en opiaten (bijvoorbeeld morfine), zorgen dat de pupillen zich samentrekken. Amfetamines, cocaïne en LSD hebben het tegenovergestelde effect, waarbij de pupillen zich verwijden. Daardoor kijkt de politie ook naar de pupillen van chauffeurs als ze hun controles uitvoeren.

Het interessante aan drugsgebruik is dat deze reactie vrijwel altijd voorkomt, ook bij matige consumptie. Bij overmatig drugsgebruik of verslaving reageren de pupillen meestal tot in het extreme op de tegenovergestelde manier.

Het kan je persoonlijkheid weergeven… zelfs je politieke overtuigingen!

Het is moeilijk te weten wat voor soort persoon je bent, enkel gebaseerd op de status van je pupillen. Professor Matt Larsson van het Karolinska Instituut (Zweden) is van mening dat de lijnen op je iris anderen kunnen helpen enkele van de eigenschappen van je persoonlijkheden te zien.

Kijk eens naar het gekleurde gedeelte van iemands oog, de iris. Als je veel veel kronkelige lijntjes, of crypten, ziet die naar buiten draaien, is die persoon gevoelig, eerlijk en vriendelijk volgens Larsson.

Aan de andere kant noteerde Larsson dat het hebben van een aantal groeven of ronde lijnen om de rand van de iris kunnen betekenen dat de persoon impulsief of nerveus is. Dit is zonder twijfel een belangrijke ontdekking. Maar er is nog meer onderzoek nodig om te zien wat er nog meer in de iris te vinden kan zijn.

Volgens deze onderzoeken is de sleutel het pax6-gen. Dat gen draagt bij aan de vernieuwing en groei van het oogweefsel en de voorste cingulaire hersenschors. Deze is verantwoordelijk is voor het reguleren van stemmingen en zelfbeheersing.

Verder heeft een onderzoek door Barlow in 1969 uitgewezen dat de pupillen van deelnemers verwijden als ze worden geconfronteerd met een afbeelding van een liberale of conservatieve kandidaat. Hun individuele reacties zouden overeen komen met hun persoonlijke ideologieën en politieke overtuigingen.

Kan iemand die kleine details in je pupillen zien?

Zulke details vielen je misschien nog niet op. Ze trekken onze aandacht immers niet. Maar een onderzoek aan het College van Dartmouth bewees iets anders. Deze kleine veranderingen neem je misschien niet bewust waar. Je onderbewustzijn merkt ze echter wel op.

Bepaalde gebieden in je hersenen zijn verantwoordelijk voor emoties. Maar die zouden ook in staat zijn om kleine details waar te nemen. Zo kan je lichaam de juiste reactie voorbereiden.