7 tips om je hersenen scherp te houden

Je brein is een ontzettend complexe machine, die bestaat uit wel 100 miljard zenuwcellen, ofwel neuronen, en naar schatting zelfs 900 miljard steuncellen, ook wel gliacellen genoemd. Je moet goed zorgen voor deze schatkist vol ervaringen en herinneringen die jou “jou” maken. Elke dag worden er weer nieuwe dingen in de fascinerende kluis opgeslagen - dit traint het brein en houdt de unieke motor aan de praat.

Geschreven en geverifieerd door de pedagoog in lichamelijke opvoeding en voedingsdeskundige Elisa Morales Lupayante.

Laatste update: 22 december, 2022

Om je hersenen scherp te houden zijn er een aantal trucjes die je kunt toepassen op je alledaagse, gedrags- en dieetgewoontes. Die zorgen er immers voor dat je grijze massa in staat zal zijn om bepaalde ziektes te voorkomen of uit te stellen.

Je manier van leven kan soms aandoeningen veroorzaken die voorkomen hadden kunnen worden. Stress, hoge bloeddruk, cholesterol, overgewicht etc. hoeven echter lang niet altijd te leiden tot hersenletsel.

Maar soms is zelfs een eenvoudige hoofdpijn al het gevolg van een dag vol stress en zorgen. De hersenen spelen namelijk een rol bij een heel scala aan ziektes. He is dus belangrijk dat we ze gezond houden.

Let op de tekenen die je brein je geeft. “Kleinigheidjes”, zoals geringe vergeetachtigheid of dat gevoel dat ‘iets op het puntje van je tong ligt’, maar je er net niet op kunt komen, zouden immers op ernstigere aandoeningen kunnen wijzen.

Gelukkig zijn er dingen die je zelf kunt doen om je cognitieve en mentale reserves te verbeteren. Lees hieronder welke dingen dit zijn!

Tips om je hersenen scherp te houden

1. Zorg goed voor je cognitieve reserve

Al je ervaring, al je kennis en zelfs al je lijden maakt deel uit van je geheugen in de vorm van herinneringen. Deze herinneringen leggen daarnaast ook de fundering waarop jouw informatiekluis kan groeien. Als je op zoek gaat naar herinneringen en emoties, dan is het dus deze kluis die je opent.

Het is bovendien hier in het brein dat je leert en elke dag weer beslissingen maakt aan de hand van alles wat je tot nu toe hebt meegemaakt. Dit wordt de cognitieve reserve genoemd.

Hoe groter je reserve is, hoe beter je beschermd bent tegen vroegtijdige veroudering. Je cognitieve reserve bestaat namelijk uit cerebrale verbindingen, die een rol spelen bij het versnellen van de signalen die door de hersencellen worden verzonden.

Hoe meer verbindingen er in je hersenen bestaan, hoe meer hersenweefsel je zal hebben, wat er weer voor zorgt dat je beter beschermd zult zijn tegen mogelijke aandoeningen. Dit is dan ook de reden waarom het zo belangrijk is om elke dag te experimenteren en nieuwe dingen te leren.

2. Let op wat je eet

Je brein is een orgaan dat veel energie nodig heeft. Het is zelfs zo dat het brein maar liefst 20 tot 30% van de calorieën gebruikt, die je op een dag in je opneemt.

Maar je brein heeft op de lange termijn alleen baat bij de juiste calorieën. Het eten van te veel vet en, nog belangrijker, geїndustrialiseerd voedsel, zou daarom moeten worden vermeden om je hersenen scherp te houden op de lange termijn.

Voedingsdeskundigen raden voldoende inname van de volgende chemische elementen aan, die je kunt vinden in de volgende voedingsmiddelen:

• Tryptofaan: Een basisbehoefte bij het leren. Je kunt het vinden in voedingsmiddelen zoals vis, ei, noten, bananen, ananas en avocado’s.
• Choline: Soja en eieren zijn rijk aan dit element, dat essentieel is bij de overdracht van zenuwimpulsen naar de spieren.
• L-glutamine: Wordt gebruikt bij het opbouwen van gamma-aminoboterzuur (GABA) in de hersenen. Het draagt bij aan een goed humeur en een algemeen gevoel van welzijn. Het is aanwezig in sesamzaadjes en zonnebloempitten.
• Flavanoїden: Fundamenteel voor de verbindingen tussen neuronen. Ze vertragen de veroudering van neuronen en verbeteren het geheugen. Ze zijn te vinden in bonen, chocolade en rode wijn.
• Alfa-liponzuur: Eveneens essentieel voor neuronen, omdat het stress tegengaat en vrije radicalen neutraliseert. Het zit in groene groenten, zoals spinazie, sla, kool, broccoli etc.
• Vitamine E: Essentieel voor een gezond brein. Het activeert neuronen en voorkomt oxidatie van het membraan van neuronen. Het is te vinden in curry, asperges, avocado’s, walnoten, pinda’s, olijven en olijfolie.

3. Blijf actief

Bewegen is goed voor het brein! Studies tonen aan dat door te bewegen ziektes zoals Alzheimer en Parkinson kunnen worden voorkomen of uitgesteld. Een half uur beweging per dag, door bijvoorbeeld te wandelen, fietsen, zwemmen of elke andere vorm van beweging, stimuleert en verbetert de cognitieve functie van de hersenen.

4. Leer om te gaan met emoties

Stress is een echte boosdoener en zeker geen vriend van een gezond brein. Leer dus om dingen los te laten. Het giftige effect van de druk, die je leefstijl en de daarbij komende dagelijkse verplichtingen op je uitoefenen, bouwt zich op in je lichaam en versnelt je celveroudering.

Daarom is het belangrijk om de rust te bewaren, positieve gedachten erop na te houden en zaken te bekijken vanuit een sereen perspectief, waarin je je fysieke en mentale gezondheid respecteert.

5. Ga naar buiten en wees sociaal

Een gevuld sociaal leven verrijkt je geest. Ervaringen met vrienden en familie bieden conversaties, steun, aanmoediging en prikkeling. Socialisatie geeft betekenis aan het leven en stimuleert ideeën, projecten en dromen. Het menselijke brein wordt gevoed door deze prikkels en ervaringen, die de cognitieve reserve versterken en je brein jong en gezond houden.

6. Pak je rust

Voldoende nachtrust is van fundamenteel belang voor lichaam en geest. Als je niet genoeg slaapt zal je brein dan ook moeite hebben om zijn taken naar behoren uit te voeren.

Het organiseren van herinneringen of het categoriseren van ervaringen mag dan wel vanzelf lijken te gaan, maar in feite is het voor ons brein niet makkelijk om al die gegevens een plekje te geven.

Zelfs ’s nachts zijn de hersenen actief en dus is het dubbel zo belangrijk om jezelf genoeg tijd onder de wol te gunnen, zodat je brein in alle rust kan verwerken wat het allemaal voorgeschoteld krijgt.

7. Hersengymnastiek

Naast lichamelijke beweging heeft je brein behoefte aan mentale oefening om goed te blijven functioneren. Daag je brein daarom regelmatig uit en ga bijvoorbeeld eens een potje schaken met een vriend of familielid.

Of waarom los je niet af en toe een kruiswoordpuzzel of sudoku op? Zelfs het lezen van een boek of het bijhouden van een dagboek, waarin je reflecteert op je dagelijkse ervaringen, zal je brein ten goede komen. Stop dus nooit met jezelf uit te dagen om je hersenen scherp te houden!