Meningokokkensepsis - een ernstige ziekte
Meningokokkensepsis is een medisch noodgeval en vereist onmiddellijke behandeling. Het is een snel voortschrijdende ziekte die kan leiden tot shock en het gelijktijdig falen van verschillende organen in het lichaam.
Deze aandoening komt voort uit een meningokokkeninfectie. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat er jaarlijks ongeveer 500.000 nieuwe van dergelijke infecties zijn. Tussen de 20% en 50% van degenen die meningokokkensepsis ontwikkelen overlijdt.
Meningokokkenziekte
Deze aandoening wordt dus veroorzaakt door meningokokken, een bacterie die ernstige ziekten veroorzaakt. Iedereen kan het krijgen na contact met de druppels die een besmette persoon uitstoot bij hoesten of niezen.
Sommige mensen zijn zeer gevoelig voor deze bacteriën, maar de wetenschap weet niet waarom. Wat we wel weten, is dat dit micro-organisme geleidelijk de nasopharynx binnendringt. Verder is het interval tussen infectie en het optreden van symptomen ongeveer 10 dagen, hoewel het mogelijk minder is.
Vervolgens dringt de meningokok het slijmvlies binnen en komt het in de bloedbaan. De meest voorkomende manifestatie van dit type ziekte is meningitis of ontsteking van de hersenvliezen – de membranen die de hersenen en het ruggenmerg bedekken.
Een van de mogelijke effecten van deze ziekte is de ontwikkeling van meningokokkensepsis. een ernstige aandoening met een hoog sterftecijfer. Degenen die het overleven kunnen ook blijvende gevolgen hebben.
Meningokokkensepsis
Deze toestand is een vorm van septische shock. Dit laatste is een medische aandoening waarbij de weefsels en organen niet genoeg zuurstof en voedingsstoffen krijgen. Dit leidt tot de geleidelijke dood van cellen en een algemeen falen die tot de dood kan leiden.
Dan is er de vermenigvuldiging van meningokokken in het bloed. Deze overmaat leidt tot stolsels die de bloedsomloop vervolgens in een of meer organen of ledematen belemmeren, wat gangreen veroorzaakt. Paradoxaal genoeg komen ook moeilijk te beheersen bloedingen voor.
Schattingen geven aan dat één op de vier mensen met deze ziekte de amputatie van een ledemaat moet ondergaan. Sepsis veroorzaakt ook huidlaesies die littekens veroorzaken en tot misvormingen leiden. Deze vereisen vaak een operatie en het genezingsproces verloopt nogal traag.
Symptomen en manifestaties
De symptomen van meningokokkensepsis zijn breed. In het begin kan er lichte koorts zijn en toch is er in veel gevallen binnen enkele uren ook sprake van uitval van meerdere organen en overlijden.
Typisch treden symptomen op die vaak voorkomen bij die van een virale infectie, zoals koorts, koude rillingen, duizeligheid, misselijkheid, hoofdpijn en zwakte in de eerste vier tot zes uur. Er kan ook sprake zijn van diarree en braken.
Naast de hierboven genoemde symptomen, zijn de meestvoorkomende symptomen van sepsis de volgende:
- Bleke en vlekkerige huid
- Versnelde ademhaling
- Trillende handen en voeten
- Slaperigheid en verwarring
- Lage bloeddruk
- Pijn in de gewrichten of ledematen
- Een uitslag in de vorm van kleine, felrode vlekjes (Spaanse link) die er samen uitzien als een nieuwe blauwe plek (dit gebeurt niet in alle gevallen)
Diagnose en behandeling
Meningokokkensepsis kan optreden met of zonder meningitis. Meestal wordt de diagnose gesteld aan de hand van een bloedtest, een neus- en kaakuitstrijkje, een röntgenfoto van de borstkas en een ontlastingsmonster.
Behandeling van de ziekte moet daarna plaatsvinden in een ziekenhuis of medische faciliteit en vereist geen isolatie. De conventionele aanpak omvat de volgende vier maatregelen:
- De toediening van antibiotica moet in een vroeg stadium gebeuren en elke zichtbare infectiebron moet worden gedraineerd.
- Parenterale hydratatie wordt uitgevoerd om de vasculaire ruimte te vullen en de bloeddruk op peil te houden om extreme hypotensie te voorkomen.
- Het gebruik van vasoactieve geneesmiddelen om de cardio-circulatoire veranderingen tegen te gaan die op hun beurt het gevolg zijn van een ontsteking veroorzaakt door sepsis.
- Levensondersteunende maatregelen omvatten zuurstoftoediening, tracheale intubatie en mechanische ventilatie. Ook kunnen stollingsmiddelen en vers ingevroren plasma gebruikt worden als er bloedverlies is.
Ook interessant om te lezen:
Oorzaken en behandelingen van urosepsis
Preventie van meningokokkensepsis
Dit gaat vooral om het voorkomen van de verspreiding van meningokokkenziekte. Er zijn twee vaccins beschikbaar voor dit doel:
- Het pneumokokkenvaccin beschermt tegen pneumokokkenmeningitis. Artsen dienen het routinematig toe aan zuigelingen en vaak ook aan 65-plussers. Er wordt gespeculeerd (Spaanse link) dat het leidt tot een kruisreactie en het voorkomen van meningokokkeninfecties vanwege de gelijkenis. Hoe dan ook, men kan niet zeggen dat het volledig effectief is tegen S. pneumoniae, oftewel de pneumokok.
- Het MenC-vaccin biedt bescherming tegen de groep type C-meningokokken. Artsen gebruiken het bij baby’s en het is ook beschikbaar voor iedereen onder de 25 jaar.
Vaccins bieden geen bescherming tegen alle soorten meningokokken. Ze verminderen echter aanzienlijk de verspreiding van bacteriën die het meest met het probleem worden geassocieerd. Tot slot nog andere preventierichtlijnen: contact met zieke mensen beperken, veelvuldig handen wassen en goede hygiëne van voorwerpen vóór persoonlijk gebruik.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Wilhelm, J., & Villena, R. (2012). Historia y epidemiología del meningococo. Revista chilena de pediatría, 83(6), 533-539.
- Solórzano-Santos, F., Ortiz-Ocampo, L. A., Miranda-Novales, M. G., Echániz-Avilés, G., Soto-Noguerón, A., & Guiscafré-Gallardo, H. (2005). Serotipos prevalentes de Streptococcus pneumoniae colonizadores de nasofaringe, en niños del Distrito Federal. salud pública de méxico, 47(4), 276-281.
- Navalón, I. C., Herrejón, E. P., & Torralba, J. J. (2003). Sepsis meningogócica. Una enfermedad rara, grave y potencialmente letal. ¿Existe alguna alternativa al tratamiento? ¿ Cuál es el papel de la proteína C activada? Puesta al día en urgencias, emergencias y catástrofes, 4(1), 6-11.
- Arnáiz-García, María Elena, et al. “Mutilating purpura fulminans in an adult with meningococcal sepsis.” Puerto Rico Health Sciences Journal 36.3 (2017): 179-182.
- de Tena, J. García, et al. “Protocolo diagnóstico del rash cutáneo y fiebre en adultos.” Medicine-Programa de Formación Médica Continuada Acreditado 12.59 (2018): 3485-3491.
- Vázquez, E. García, et al. “Infecciones por meningococo.” Medicine-Programa de Formación Médica Continuada Acreditado 11.58 (2014): 3407-3411.
- Pedraz, J., and Eduardo López-Bran. “Protocolo diagnóstico de los exantemas cutáneos eritematopurpúricos.” Medicine-Programa de Formación Médica Continuada Acreditado 12.48 (2018): 2872-2876.
- Cid, Jesús López Herce. “¿ Debe administrarse tratamiento antibiótico prehospitalario en la sospecha de sepsis meningocócica?.” Evidencias en pediatría 2.4 (2006): 1.
- Klugman, Keith P. “Eficacia y efectividad de las vacunas antineumocócicas conjugadas.” Vacunas: Prevención de enfermedades, protección de la salud. Washington: OPS-OMS (2004): 114-8.
- Artola, Beatriz Sánchez. “Tratamiento de las infecciones graves por Neisseria meningitidis (meningococo).” Revista Electrónica de Medicina Intensiva Artículo C11 (2004).