Informatie over een harttransplantatie

Een harttransplantatie is een operatie die meestal wordt uitgevoerd als de behandelingen voor een patiënt niet werken. Als de operatie goed verloopt, is het overlevingspercentage erg hoog.

Beoordeeld en goedgekeurd door de biotechnoloog Alejandro Duarte.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 22 december, 2022

Een harttransplantatie is een grote operatie waarbij het gezonde hart van een donor dient als vervanging van het zieke hart van een ontvanger. Deze operatie wordt meestal uitgevoerd als de behandeling die de patiënt kreeg niet de verwachte resultaten opleverde.

De problemen zullen dan in de loop van de tijd steeds groter worden en kunnen uiteindelijk tot de dood leiden. Een harttransplantatie is een ingewikkelde en zware operatie. Echter, als de procedure correct wordt uitgevoerd, is de overlevingskans hoog.

Over het algemeen moeten artsen de transplantatie binnen vier uur na extractie uitvoeren. Daarom bieden transplantatiecentra de donororganen eerst aan iemand aan die in de buurt van de donor is en bovenaan de wachtlijst staat.

Redenen waarom iemand mogelijk een harttransplantatie nodig heeft

Zoals hierboven vermeld, doen specialisten alleen een harttransplantatie als alle medicijnen en andere ingrepen hebben gefaald. Als het om volwassenen gaat, zijn er verschillende ziekten die hartfalen kunnen veroorzaken (Spaanse link). De belangrijkste hiervan zijn onder andere:

• Problemen met de kransslagaders of hartkleppen.
• Cardiomyopathie, of de verzwakking van de hartspier.
• Aangeboren hartproblemen.
• Ventriculaire aritmieën.
• Amyloïdose.
• Problemen na een eerdere harttransplantatie.

Als het om kinderen gaat, zijn de meestvoorkomende problemen aangeboren hartafwijkingen en cardiomyopathieën. In deze gevallen komen de meeste harttransplantaties voor net na de geboorte of in de vroege kinderjaren.

De procedure van een harttransplantatie

Deze procedure wordt ook wel een openhartoperatie genoemd en het transplantatieproces duurt enkele uren. Als er al eerdere hartoperaties zijn gedaan zal dit de operatie gecompliceerder maken en daardoor zal de ingreep meestal langer duren.

Tijdens de procedure is naast algehele anesthesie een extracorporale circulatiemachine, ook bekend als een hartlongmachine, essentieel. Hierdoor blijft er zuurstofrijk bloed van de patiënt in het lichaam circuleren.

De arts zal via een incisie in de borst de ribbenkast openen om een harttransplantatie uit te kunnen voeren. Na het verwijderen van het zieke hart en het plaatsen van het donorhart, verbindt de chirurg nauwkeurig alle bloedvaten. Vervolgens herstellen ze normale doorbloeding en wachten ze tot het hart gaan kloppen.

In sommige gevallen moeten de artsen meerdere organen tegelijk transplanteren. In dat geval vervangen de artsen ook een ander orgaan, zoals de longen, lever of een nier, tegelijk met de harttransplantatie.

De postoperatieve fase na een harttransplantatie

Na de harttransplantatie is het belangrijk dat de arts de voortgang van de patiënt voortdurend volgt en beoordeeld. Dit is erg belangrijk, vooral omdat het lichaam het gedoneerde hart ook kan afstoten. De belangrijkste symptomen van afstoting van een donorhart zijn onder andere:

• Ademhalingsproblemen.
• Koorts en vermoeidheid.
• Gewichtstoename door vochtretentie.
• Onvoldoende urineproductie.

Om een mogelijke afstoting veilig te bepalen nemen artsen biopsieën van het hart. Dit omvat het inbrengen van een apparaat in een ader richting het hart om een weefselmonster te verwijderen. Vervolgens onderzoeken ze het om te bepalen of er sprake van afstoting is. Het aantal biopsieën dat de arts neemt zal afnemen naarmate de tijd verstrijkt.

Naast afstoting van het donorhart zijn er een aantal extra risico’s die de patiënt in gevaar kunnen brengen. Deze risicofactoren zijn onder andere:

• Problemen met de kransslagaders. De wanden van de slagaders van het hart kunnen dikker worden en verharden. Dit kan in feite een vaatziekte van het donorhart veroorzaken.
• Bijwerkingen van medicijnen, vooral door de inname van de noodzakelijke immunosuppressiva.
• Kanker. Immunosuppressiva kunnen ook het risico op kanker verhogen.
• Infecties. Het slikken van immunosuppressiva verhoogt het risico op een infectie.

Ventriculaire hulpmiddelen

Het is ook het vermelden waard dat er een aantal andere opties zijn dan het uitvoeren van een harttransplantatie als er sprake is van hartfalen.

Deze zijn bedoeld voor mensen die om verschillende redenen de operatie niet kunnen ondergaan of die nog niet in aanmerking komen voor een donorhart. Voor veel patiënten is een steunhart als langdurige behandeling een zeer goede oplossing.

Dit is een mechanische pomp die in de borstholte is geïmplanteerd. Dit apparaat helpt het hart om bloed vanuit de ventrikels van het hart naar de rest van het lichaam te pompen. Bij sommige patiënten implanteert de arts dit apparaat tijdelijk terwijl ze wachten op een donorhart en een harttransplantatie.

Als een steunhart niet voldoende is, maar de patiënt op de wachtlijst staat voor een harttransplantatie, kan de arts overwegen om een kunsthart te gebruiken. Dit apparaat vervangt de werking van de ventrikels van het hart en kan het erg nuttig zijn om de wachttijd te overbruggen.