Het gebruik van antibiotica houdt onvermijdelijk risico's in

Wat is het verschil tussen een bacterie en een virus? Is dit bepalend voor het al of niet gebruiken van antibiotica? In dit artikel geven we je meer uitleg!

Beoordeeld en goedgekeurd door de dokter Diego Pereira.

Geschreven door Francisco María García

Laatste update: 07 november, 2022

We hebben het hele jaar door last van verkoudheden, keelpijn en virale infecties. We proberen die te behandelen met antibiotica.

Vaak willen we ook dat onze arts deze medicatie voorschrijft, maar het is niet altijd de beste keuze.

De mogelijke bijwerkingen

Deze medicatie werd voor het eerst gebruikt in 1940. Het was toen een van de grootste successen in de geneeskunde. Wanneer je ze echter te vaak en te veel gebruikt, dan kunnen resistente bacteriën zich in het lichaam ontwikkelen.

En er is ook nog een ander belangrijk aspect. Deze medicatie veroorzaakt bijwerkingen. Kinderen kunnen bijvoorbeeld last krijgen van bijwerkingen zoals maagpijn en diarree. Sommige kinderen zijn zelfs allergisch voor antibiotica.

Virussen of bacteriën?

Er bestaan twee soorten ziektekiemen die onze gezondheid kunnen aantasten: bacteriën en virussen. Beide micro-organismen veroorzaken vergelijkbare symptomen. Ze vermenigvuldigen en ontwikkelen zich ook op een gelijkwaardige manier.

Bacteriën

Bacteriën zijn levende micro-organismen die onafhankelijk bestaan als cellen. Ze bevinden zich op vele plaatsen en zijn niet altijd schadelijk voor het lichaam. Lactobacillus is bijvoorbeeld een nuttige bacterie. Deze leeft in de darmen en helpt om de voeding te verteren.

In sommige gevallen zijn bacteriën wel schadelijk. Ze kunnen ziekten veroorzaken, want ze dringen het menselijk lichaam binnen en verstoren de normale lichaamsprocessen.

Antibiotica werken in dit geval erg doeltreffend. Ze voorkomen dat deze micro-organismen groeien en zich verder ontwikkelen.

Virussen

Virussen kunnen integendeel niet op zichzelf bestaan. Ze zijn immers niet levend. Eigenlijk zijn virussen deeltjes met genetisch materiaal, gewikkeld in een dunne laag eiwit. Ze beginnen pas te groeien en zich te vermenigvuldigen nadat ze in levende cellen zijn binnengedrongen.

Ons immuunsysteem kan sommige virussen bestrijden voordat ze het lichaam aantasten, maar antibiotica hebben geen effect op virussen en kunnen ze dus niet bestrijden.

Schadelijk gebruik van antibiotica

Het heeft dus geen zin om deze medicatie te nemen als je een verkoudheid of een virale ziekte hebt. En dat is niet het enige waarmee je rekening moet houden. Antibiotica kunnen na verloop van tijd ook negatieve effecten hebben op je gezondheid.

Ze bevorderen bijvoorbeeld de ontwikkeling van resistente bacteriën.

Wat gebeurt er dan precies? Wanneer je deze medicatie veel en om de verkeerde redenen gebruikt, dan kan dit als gevolg hebben dat bacteriën en andere microben muteren en zich aanpassen.

Het resultaat is dat antibiotische geneesmiddelen dan niet meer werken. We noemen dit ‘bacteriële resistentie’ of ‘resistentie tegen antibiotica’. Wanneer dit gebeurt, zal je meer en sterkere medicatie nodig hebben om deze resistente bacteriën te bestrijden.

Het misbruik van antibiotica kan ook andere problemen veroorzaken. Antibiotica kunnen veel verschillende bacteriën aanpakken, zowel goede als slechte. Dat betekent dus dat ook nuttige bacteriën verwijderd worden, terwijl het lichaam ze nodig heeft.

Bovendien kan je door deze medicatie last krijgen van diarree. Dat komt omdat er dan onvoldoende goede bacteriën aanwezig zijn om te zorgen voor een goede vertering van het voedsel.

Het beste advies is om middelen te zoeken die de medicatie kunnen vervangen. We gebruiken vaak en veel antibiotica om simpele aandoeningen zoals verkoudheden, griep en andere virale infecties te behandelen.

We weten echter dat ze in die gevallen niet doeltreffend zijn. Daardoor worden ze nutteloos in de strijd tegen die bacteriën waarvoor ze wel bedoeld zijn.

Je zal ook veel vaker de arts moeten raadplegen, want hij zal je moeten helpen om een behandeling te zoeken die wel werkt.

Wanneer mag je antibiotica nemen?

Je mag antibiotica eigenlijk alleen maar gebruiken om bacteriële infecties te behandelen. Bij een milde infectie, vooral als die veroorzaakt is door een virus, is de beste behandeling de infectie uit te zieken. Zo voorkom je dat ziektekiemen zich ontwikkelen die resistent zijn tegen antibiotica.

Luister in deze situatie naar het advies van je arts. Hij zal beoordelen of de infectie ernstig is of niet.

Medische informatie is hier van groot belang. Soms is het niet genoeg om alleen maar even bij je arts langs te gaan en de behandeling te volgen. Vraag meer uitleg aan je arts. Probeer te weten te komen of je ziekte bacterieel is of viraal.

Bovendien bestaan er heel interessante natuurlijke alternatieven voor antibiotica. De moeite waard dus om uit te zoeken welke middelen kunnen helpen.

Antibiotica opsparen

Gebruik nooit antibiotica die je overhoudt van een vorige behandeling. Dat is echt geen goed idee. Gebruik ook nooit medicatie van een andere persoon, of het nu een kind of een volwassene is.

Ongebruikte antibiotica moet je zo vlug mogelijk weggooien, vooral wanneer je genezen bent en de behandeling mag stopzetten.