Gezwollen stembanden: oorzaken, symptomen en behandelingen

Gezwollen stembanden veroorzaken onder andere stemveranderingen en pijn. Soms wordt het veroorzaakt door een infectie, maar het kan ook het resultaat zijn van een te grote vocale inspanning. Hoe wordt het behandeld? We vertellen het je hier!

Als je gezwollen stembanden hebt, klinkt je stem vreemd en een bepaald ongemak in je hals waarschuwt je meestal dat er iets mis is. In de winter associëren mensen dit met uitgaan in de kou en temperatuurveranderingen. Beroepsziekten kunnen echter ook tot deze aandoening leiden.

De stembanden worden aangestuurd door zeer kleine spieren die zich in de hals bevinden. Lucht stroomt daar langs de plooien. Dit zorgt voor trillingen van deze vezels ervaren zodat je je stem kunt gebruiken. De ophoping van ontstekingsvocht in het gebied veroorzaakt stemveranderingen.

De oorzaken van gezwollen stembanden

Stembanden kunnen ontstoken raken door een virus of als gevolg van een groeiproces op het oppervlak. De oorzaken kunnen dus zowel besmettelijk als niet-besmettelijk zijn.

Onder de infectieuze oorzaken bevinden zich virussen en bacteriën. Infectieuze laryngitis piekt in de herfst en winter, wanneer lage temperaturen de verspreiding van virusdeeltjes en micro-organismen bevorderen die zich in het strottenhoofd koloniseren.

Om zichzelf te verdedigen, mobiliseert het immuunsysteem witte bloedcellen en immunoglobulinen naar het gebied, waardoor de vloeistofstroom toeneemt. Hierdoor kunnen gezwollen stembanden ontstaan die op hun beurt weer klachten veroorzaken. Het proces heeft dus invloed op hun functionaliteit.

Infectieuze laryngitis kan tot drie weken duren, vaak zonder de aanwezigheid van de oorspronkelijke veroorzaker. Dit komt doordat de immuunreactie langere tijd duurt terwijl de zwelling aanhoudt, ondanks de afwezigheid van de oorspronkelijke oorzaak.

Aan de andere kant van het spectrum hebben niet-infectieuze vormen van laryngitis meestal een werkgerelateerde oorsprong. Mensen die tijdens het werk veel praten weten heel goed dat het niet op hun stem letten of overbelasting van de stembanden kan leiden tot het verschijnen van klachten, knobbeltjes en poliepen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:

• leraren en professoren
• zangers
• professionele sprekers

Gezwollen stembanden op de werkvloer zijn een onderzoeksobject voor de forensische geneeskunde (Spaanse link). Ze worden beschouwd als een gevolg van het gebrek aan goede preventieve maatregelen op de werkplek, vooral op scholen.

Overmatig en langdurig gebruik, zonder goede hydratatie en op luide toon zorgt ervoor dat de kleine spieren van het strottenhoofd een vochtophoping veroorzaken doordat ze tegen elkaar wrijven. Als dit vaak gebeurt, kan het resultaat chronisch worden.

Zowel infectieuze als niet-infectieuze processen kunnen gezwollen stembanden veroorzaken. Dit komt veel voor bij docenten, sprekers en zangers.

De symptomen van gezwollen stembanden

Als het nu gaat om laryngitis of gezwollen stembanden, stemveranderingen zijn meestal het eerste symptoom. Zoals je hieronder zult zien, is dit echter niet het enige teken van een probleem.

Er zijn verschillende soorten stemveranderingen. De stem van sommige mensen wordt zwakker. In sommige gevallen kunnen ze dan niet meer schreeuwen of proberen hun toonhoogte te verhogen. Anderen verliezen hun stem volledig, wat medisch bekend staat als afonie.

Pijn in de keel en hals komt ook vaak voor. Soms wordt deze pijn verward met faryngitis of met slikproblemen die ten onrechte worden geassocieerd met de slokdarm.

Laryngitis veroorzaakt vaak een continu ongemak, waardoor het moeilijk is voor de getroffen persoon om te rusten en goed te slapen.

In feite kunnen de klachten zo erg zijn dat snurken deel uitmaakt van het klinische beeld van gezwollen stembanden. Dit wordt duidelijker bij mensen met overgewicht.

Als zij zich in horizontale positie bevinden zorgt het gewicht van hun hals en lichaam voor meer druk op het strottenhoofd. Deze druk onderbreekt het onbelemmerd passeren van lucht tijdens het ademen.

Ten slotte is het belangrijk op te merken dat een (tijdelijk) verlamming van de stembanden als gevolg van een ontsteking de meest ernstige vorm van de aandoening is.

De stembanden worden zoals gezegd aangestuurd worden door de spieren erom heen. Die kunnen door overmatige belasting uitgeput raken. Zo kan de patiënt zelfs zijn of haar karakteristieke spierspanning verliezen.

Hoe kun je gezwollen stembanden behandelen?

De behandeling van deze aandoening hangt af van de oorzaak. Virale laryngitis kan niet op dezelfde aangepakt worden als een poliep op de stembanden als gevolg van een beroepsziekte.

Ook is de langdurige behandeling van chronische dysfonie anders dan die van een geval van afonie door een infectie die binnen een paar dagen uit zichzelf zal oplossen.

Het is altijd noodzakelijk om eerst de oorsprong van de gezwollen stembanden vast te stellen voordat de geschikte behandeling gekozen kan worden. Hieronder analyseren we wat er kan worden gedaan om de meestvoorkomende vormen van gezwollen stembanden te behandelen.

Virale laryngitis

Dit is de meestvoorkomende infectie van de stembanden. Er is geen specifieke behandeling, omdat antibiotica alleen bacteriën kunnen aanpakken. De getroffen persoon moet zijn stem laten rusten en wachten om te herstellen.

Soms hebben patiënten ontstekingsremmende medicijnen nodig om hun pijn te verlichten en om de secreties vloeibaarder maken. Hoestdranken en medicijnen die de hoest onderdrukken (Spaanse link) worden niet aanbevolen, omdat ze in dit geval helemaal niet helpen.

Knobbeltjes en poliepen

Deskundigen behandelen deze vormen van overgroei van de stembanden met een onderzoek dat ook therapeutisch kan zijn, zoals het bekijken van de stembanden met een laryngoscoop. Dit wordt een laryngoscopie genoemd.

Bij dit onderzoek steekt de arts meestal een apparaat via de neus in de keelholte, dat een camera en chirurgische instrumenten bevat. Indien nodig verwijdert de arts het knobbeltje of de poliep. In andere situaties zullen ze revalidatie bij de logopedist voorstellen.

Larynxkanker

Het oncologische plan van aanpak voor deze ziekte hangt af van de ernst en het stadium. Op basis van deze factoren zal de arts bepalen welke behandeling de patiënt moet ondergaan:

• een operatie.
• radiotherapie.
• chemotherapie.
• een combinatie van al deze behandelingen.

Wanneer moet je je arts raadplegen?

De stembanden zijn kwetsbaar. Het is dan ook essentieel dat je goed voor hen zorgt, omdat je stem je in staat stelt met anderen te communiceren. Zeker als je je stem nodig hebt bij je werk.

Daarom moet je een arts raadplegen als je lijdt aan dysfonie, afonie of keelpijn. Als het om een virale laryngitis gaat zal je arts conservatieve behandelingen en rust voorschrijven.

Als de otolaryngoloog knobbeltjes of poliepen vermoedt, wordt een laryngoscopie gedaan zodat de arts kan zien wat er met de stembanden aan de hand is. Het is een kort onderzoek en helpt hen bij het diagnosticeren van het probleem.

Hoe dan ook, het is cruciaal om zo snel mogelijk een arts te raadplegen om de juiste behandeling te vinden als je last hebt van gezwollen stembanden.