Eigenschappen, contra-indicaties en gebruik van karmozijnbes

De bladeren van de karmozijnbes worden in de traditionele geneeskunde als hulpstof gebruikt om de symptomen van reuma en artritis te verzachten. Een aantal rapporten waarschuwen echter dat het bepaalde bijwerkingen kan veroorzaken, dus blijf lezen voor meer informatie!
Eigenschappen, contra-indicaties en gebruik van karmozijnbes
Franciele Rohor de Souza

Beoordeeld en goedgekeurd door de apotheker Franciele Rohor de Souza.

Geschreven door Daniela Echeverri Castro

Laatste update: 24 augustus, 2022

Vandaag gaan we het over eigenschappen, contra-indicaties en het gebruik van karmozijnbes hebben. De karmozijnbes, in het Engels bekend als pokeweed (Phytolacca americana), is een kruidachtige plant die in verschillende delen van Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Europa en Azië voorkomt.

Het staat ook bekend als ‘Amerikaans bramenkruid’ en wordt voor medicinale en culinaire doeleinden gebruikt. Desondanks hebben specialisten vastgesteld (Engelse link) dat een aantal delen van de struik giftige componenten bevatten, die alleen door een rigoureus kookproces worden geëlimineerd.

We moeten het daarom met de nodige voorzichtigheid gebruiken en vooraf de mogelijke bijwerkingen overwegen. Als je er meer over te weten te komen, blijf dan gewoon verder lezen!

De eigenschappen van het karmozijnbes

Volgens historische gegevens was karmozijnbes de basis van remedies die door indianen werden gebruikt om braken te bevorderen, het lichaam te zuiveren en de symptomen van reuma te bestrijden. Tot op de dag van vandaag gebruiken een aantal culturen het voor deze aandoeningen.

Blijkbaar gaat zijn populariteit terug tot een boek genaamd King’s American Dispensary (Engelse link), in de late 19e eeuw geschreven, waarin over het potentieel van de plant wordt gesproken om huidziekten en gewrichtspijn te behandelen. Toch is het bewijs momenteel vrij beperkt. Wat weten we er echt over?

Bestanddelen van karmozijnbes

Kopje thee van karmozijnbes

Dit soort infusies is goed voor de gezondheid. Bronnen zoals ‘Germplasm Resources Information Network’ (Engelse link) en Chinese kruidengeneeskunde Materia medica‘ (Engelse link) stellen dat karmozijnbes een grote verscheidenheid aan chemische bestanddelen met farmacologisch potentieel heeft. De meest prominente bestanddelen zijn de volgende:

  • Fytolaccoside A, B, C, D, E, F, G
  • Fytolaccagenine
  • Jaligonzuur, fytolaccageenzuur en oleanolzuur.
  • Triterpeenalcoholen: α-spinasterol, α-spinasterol-β-D-glycoside, 6-palmitoyl-Δ7-stigmasterol-Δ-D-glycoside, 6-palmytytyl-spinasteryl-
  • 6-D-glycoside.
  • Astragaline
  • Lectines
  • Tannines
  • Zetmeel
  • PAP-R-eiwit

Nu hebben bepaalde mensen een breed scala aan gezondheidseigenschappen geclaimd, maar er zijn geen betrouwbare klinische onderzoeken die de effectiviteit ervan evalueren. In ieder geval beweren sommigen dat het een antireumatische, antitumorale, ontstekingsremmende, pijnstillende en emetische werking heeft.

Potentiële voordelen en toepassingen van karmozijnbes

Ondanks informatie over de toxiciteit van karmozijnbes, blijven een aantal culturen voor het gebruik ervan pleiten als hulpstof tegen ziekten zoals tonsillitis, laryngitis, acne, schurft, een aantal soorten tumoren en AIDS. Is hier echter enig wetenschappelijk bewijs voor?

Voorlopig heeft de plant in laboratorium- en dierstudies enkele medicinale voordelen getoond. Studies naar de effecten op mensen ontbreken echter. Er wordt daarnaast aangenomen dat het Pokeweed Antiviral Proteined (PAP) voor veel van zijn eigenschappen verantwoordelijk is. Toch is er geen volledige zekerheid.

1. Mondziekten

Wetenschappers hebben Phytolacca americana-extracten onderzocht als mogelijke supplementen om tandziekten te voorkomen. In het bijzonder bleek uit een laboratoriumonderzoek in BMC Complementary Medicine and Therapies (Engelse link) dat de plant antibacteriële componenten bevat die de mondgezondheid helpen ondersteunen.

Het remt met name belangrijke enzymen in bacteriën zoals Porphyromonas gingivalis en Streptococcus mutans, die verantwoordelijk zijn voor inflammatoire parodontale aandoeningen en tandcariës. Wetenschappers hebben echter meer bewijs nodig.

2. Tonsillitis

Een breed scala aan homeopathische middelen om de symptomen van tonsillitis te verzachten, bevatten sporen van karmozijnbes. Een aantal mensen geloven dat het, in combinatie met andere natuurlijke ingrediënten, het slijmvlies van de keel smeert en pijn en ontsteking vermindert. Er zijn echter geen klinische onderzoeken gedaan om dit te bewijzen.

3. Huidaandoeningen

Een van de belangrijkste toepassingen van karmozijnbes heeft ongetwijfeld met huidaandoeningen te maken. In de volksgeneeskunde gebruiken mensen het als bondgenoot tegen psoriasis, eczeem en nekklachten veroorzaakt door de bacterie die tuberculose veroorzaakt.

De ontstekingsremmende eigenschappen zouden bij deze aandoeningen verantwoordelijk zijn voor het verminderen van zwelling en pijn. Paradoxaal genoeg kan direct contact met de wortel, stengel of bladeren van de plant echter blaarvorming veroorzaken.

De gevolgen zijn vergelijkbaar met die van gifsumak. Je moet karmozijnbes daarom met de nodige voorzichtigheid gebruiken. Studies over dit onderwerp zijn echter nogal mager en verouderd (Engelse link).

4. Kankertumoren en AIDS

Noch karmozijnbes, noch andere kruidensupplementen kunnen chronische aandoeningen zoals kanker of HIV/AIDS genezen. Ondanks populaire beweringen over de voordelen en de conclusies van een aantal klinische onderzoeken, mag je het niet als een behandeling voor deze ziekten gebruiken.

Op dit moment is er bewijs dat suggereert dat extracten van de plant veelbelovend zijn voor het ontwikkelen van toekomstige medicijnen om de behandeling van deze aandoeningen te ondersteunen.

Een studie gerapporteerd in Phytotherapy Research (Engelse link) heeft bijvoorbeeld vastgesteld dat Phytolacca americana-extracten tegen darmkankercellen kunnen werken door de genexpressie te wijzigen.

Daarnaast meldde het tijdschrift Toxins dat PAP (Engelse link), aanwezig in karmozijnbes, het potentieel heeft om een immunotoxine te worden. Met andere woorden, het zou de activiteit van immuuncellen kunnen stimuleren om op de aanwezigheid van tumoren of cellen te reageren.

5. Ander onbewezen gebruik van karmozijnbes

Vrouw met een pijnlijke hand

Veel van de medicinale toepassingen van karmozijnbes komen voort uit anekdotische gegevens. Dat wil zeggen, er zijn geen onderzoeken die aantonen dat het enige mate van effectiviteit heeft. We weten bovendien niet hoe we de extracten of supplementen veilig kunnen toedienen. Wat de toepassingen van karmozijnbes zijn? Bekijk het volgende rijtje eens:

  • Reumatoïde artritis
  • Botpijn door syfilis
  • Gastro-intestinale stoornissen
  • Infecties
  • Mastitis
  • Vleesbomen
  • Acne
  • Struma

Risico’s en contra-indicaties

Alle delen van de karmozijnbes worden als giftig beschouwd. De bessen zijn het meest giftig, vooral als ze groen zijn. Ze concentreren zich in het bijzonder op een stof genaamd ‘fytolacine’ die bij zowel mens als dier het spijsverteringsstelsel irriteert. Hun consumptie kan de volgende nadelige effecten veroorzaken (Engelse link):

  • Krampen en buikkrampen.
  • Brandend gevoel in de mond, keel en slokdarm.
  • Diarree en overgeven.
  • Ademhalingsmoeilijkheden.
  • Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd.
  • Hoofdpijn.
  • Hartritmestoornissen.

Als de plant in contact komt met een beschadigde huid, veroorzaakt deze vergelijkbare symptomen. Direct contact met Phytolacca americana veroorzaakt bij een aantal mensen contactdermatitis. In ernstige gevallen leidt vergiftiging met de plant tot de volgende complicaties:

  • Stuiptrekkingen.
  • Diarree en bloed braken.
  • Ademhalingsverlamming.
  • Overlijden (zeldzame gevallen).

Veel kruidenwinkels verkopen supplementen en gezondheidsvoedingsproducten die de karmozijnbes bevatten. De Amerikaanse Food and Drug Administration (Engelse link) heeft het gebruik ervan echter niet goedgekeurd of de veiligheid ervan geëvalueerd.

De FDA waarschuwt ook voor mogelijke interacties met geneesmiddelen zoals anticoagulantia, antihypertensiva en diuretica. Het wordt niet aanbevolen voor zwangere vrouwen, kinderen of mensen met een speciale gezondheidsproblemen.

Presentaties en doseringen van de karmozijnbes

Er zijn geen gedefinieerde richtlijnen voor het veilige gebruik van karmozijnbes en zijn derivaten. Als algemene regel geldt dat je elk contact met en inname van de verse plant moet vermijden. Er worden daarom supplementen in de vorm van tincturen, extracten, capsules, olie en zalven gedistribueerd.

Als je besluit deze aan te schaffen, is het belangrijk om te bedenken dat ze niet door de FDA worden gereguleerd. Fabrikanten vermelden op de productverpakking meestal een aanbevolen dosering. Deze voorgestelde dosering mag nooit worden overschreden.

Wat moet ik over deze plant onthouden?

Het gebruik van karmozijnbes wordt in de traditionele geneeskunde als hulpmiddel gebruikt om de symptomatologie van een aantal ziekten te verbeteren. Tegenwoordig zijn er vanwege het gehalte aan giftige stoffen echter waarschuwingen over de risico’s van het gebruik ervan.

Er is geen concreet bewijs om de werkzaamheid ervan als medicinaal middel aan te tonen. Het mag daarom geen medische behandeling vervangen. Zwangere vrouwen, kinderen en mensen met een ernstige ziekte moeten het gebruik ervan vermijden.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Kim YO, Johnson JD, Lee EJ. Phytotoxicity of Phytolacca americana leaf extracts on the growth, and physiological response of Cassia mimosoides. J Chem Ecol. 2005 Dec;31(12):2963-74. doi: 10.1007/s10886-005-8407-y. Epub 2005 Dec 18. PMID: 16365717.
  • Phytolacca americana. (s.f.). En Wikipedia. Recuperado el 15 de abril de 2021 de https://es.wikipedia.org/wiki/Phytolacca_americana
  • King’s American Dispensary. JAMA. 1898;XXXI(19):1126–1127. doi:10.1001/jama.1898.02450190052023
  • Chinese Herbal Medicine, Materia Medica 3rd Edition. Bensky, Dan; Steven Clavey, Erich Stoger. Eastland Press, 2004.
  • «USDA GRIN taxonomy». Archivado desde el original el 20 de febrero de 2014.
  • Han H-Y, Han K-H, Ahn J-H, et al. Subchronic Toxicity Assessment of Phytolacca americana L. (Phytolaccaceae) in F344 Rats. Natural Product Communications. July 2020. doi:10.1177/1934578X20941656
  • Patra JK, Kim ES, Oh K, Kim HJ, Kim Y, Baek KH. Antibacterial effect of crude extract and metabolites of Phytolacca americana on pathogens responsible for periodontal inflammatory diseases and dental caries. BMC Complement Altern Med. 2014;14:343. Published 2014 Sep 20. doi:10.1186/1472-6882-14-343
  • Maness L, Goktepe I, Chen H, Ahmedna M, Sang S. Impact of Phytolacca americana extracts on gene expression of colon cancer cells. Phytother Res. 2014 Feb;28(2):219-23. doi: 10.1002/ptr.4979. Epub 2013 Apr 4. PMID: 23553997.
  • Domashevskiy AV, Goss DJ. Pokeweed Antiviral Protein, a Ribosome Inactivating Protein: Activity, Inhibition and Prospects. Toxins. 2015; 7(2):274-298. https://doi.org/10.3390/toxins7020274

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.