Een opioïdenverslaving - waarom gebeurt het?

Een opioïdenverslaving vindt plaats vanwege het dopaminerge systeem in de hersenen, hetzelfde systeem dat verantwoordelijk is voor het beheersen van dopamine-concentraties. De euforie en ademhalingsdepressie die het veroorzaakt, zijn de belangrijkste boosdoeners als het om afhankelijkheid gaat.

In het artikel van vandaag gaan we het over een opioïdenverslaving hebben. De verslavingsepidemie van opioïden werd in de jaren tachtig een groot probleem, toen mensen dit soort drugs zonder onderscheid begonnen te gebruiken.

Continu gebruik kan tot verslaving leiden en het belangrijkste kenmerk daarvan is de sterke drang om een bepaalde stof te consumeren. Mensen verliezen het vermogen om het gebruik van de genoemde stof te beheersen, ondanks de schadelijke gevolgen ervan.

Een opioïdenverslaving is een chronische ziekte met frequente terugvallen. Het leidt vaak tot een aanzienlijke toename van de kans om eraan te overlijden. Er is altijd een dilemma over het gebruik van opioïden bij het voorschrijven van een daarop gebaseerd analgetisch therapeutisch regime.

Het dilemma treedt op bij het beoordelen van de positieve effecten van deze medicijnen op pijnvermindering in vergelijking met de negatieve effecten zoals verslaving of een overdosis.

Het risico op een opioïdenverslaving neemt bovendien enorm toe bij gebruik van opioïden voor recreatieve doeleinden en zonder medisch voorschrift.

Het maakt niet uit of iemand een hoge doses gebruikt of deze via andere manieren dan de aanbevolen routes toedient. Dit risico wordt groter wanneer je deze stoffen samen met alcoholische dranken gebruikt.

Interessant is dat artsen vóór de jaren tachtig voorzichtiger waren bij het voorschrijven van dit soort medicijnen. Een aantal mensen publiceerden echter artikelen met weinig wetenschappelijk bewijs waarin ze de veiligheid van deze medicijnen bevestigden. Dit is precies wat hun willekeurige consumptie bevorderde.

Het maken van een opioïdenverslaving

De consumptie van opioïden beïnvloedt het dopaminerge systeem van de hersenen, dat verantwoordelijk is voor het regelen van de concentraties van dopamine. Dit is de stof die bij veel processen in het hele lichaam betrokken is. Herhaalde stimulatie verandert de plasticiteit van de hersenen.

Plasticiteit van de hersenen is een van de belangrijkste kenmerken van een menselijk brein. Deze functie is namelijk precies wat het mogelijk maakt om te herstellen en te herstructureren. Het stelt de neuronen in staat om zowel anatomisch als functioneel te regenereren en nieuwe verbindingen te vormen.

Als iets dus de plasticiteit van de hersenen schaadt, dan neemt je zelfbeheersing af. Bijvoorbeeld als het gaat om het dwangmatig verkrijgen en consumeren van bepaalde stoffen. Deze drang om een stof te zoeken en te consumeren, is wat we als verslaving kennen.

Kenmerken van een opioïdenverslaving

Opioïden zijn alle stoffen die bepaalde receptoren in het menselijk zenuwstelsel stimuleren, terwijl van opium afgeleide stoffen meestal opiaten worden genoemd. Opiaten veroorzaken zowel positieve als negatieve effecten.

De positieve punten zijn te danken aan de euforie en hersenbeloning die ze produceren. Op dezelfde manier zijn de negatieven een gevolg van pijnverlichting. Niet alleen fysiek, maar ook het emotionele soort veroorzaakt door stressvolle of traumatische gebeurtenissen.

Om deze reden krijgen mensen met een psychische stoornis een krachtiger versterkend effect, het maakt ze kwetsbaarder. Er zijn onderzoeken (Spaanse link) die deze verklaringen bevestigen.

Ongeveer 90% van de personen met een opioïdenverslaving heeft daarnaast een psychiatrische stoornis en de meest voorkomende zijn:

• ernstige depressiestoornissen
• alcoholisme
• antisociale persoonlijkheidsstoornis
• angststoornis

De stimulatie die opioïden in het beloningssysteem van de hersenen produceren is de belangrijkste reden waarom sommige mensen het medicijn herhaaldelijk gebruiken. Dit geldt vooral in de vroege stadia van verslaving.

De drang om opioïden te gebruiken buiten het plezier dat ze bieden, ontwikkelt zich echter in de loop van de tijd. Deze verhoogde dwang hangt rechtstreeks samen met tolerantie en afhankelijkheid.

Zoals we hierboven al zeiden, neemt het risico op verslaving ook toe wanneer je ze voor andere doeleinden gebruikt dan waarvoor ze zijn voorgeschreven. Of het nu bij hogere doses is of via een meer directe toedieningsroute dan de orale route.

Een andere manier om opioïden te misbruiken, is door ze samen met andere drugs of alcohol te gebruiken. Dit komt, omdat al deze stoffen synergetisch kunnen samenwerken en het risico op overdosering verhoogt.

Conclusie

Opioïdenverslavingen houden nauw verband met de herhaalde activering van het dopaminerge systeem van de hersenen dat de plasticiteit van de hersenen beïnvloedt. Als gevolg hiervan neemt de zelfcontrole bij het gebruik van deze medicijnen af.

Het is essentieel om artsen voor te lichten over het juiste gebruik van deze medicijnen (Engelse link). Campagnes tegen drugs zijn daarom van levensbelang om dergelijke problemen te voorkomen.