De kenmerken en het gebruik van CBD

Cannabidiol (CBD) is uitgebreid onderzocht op zijn gezondheidseffecten. Het wordt nu beschouwd als een hulpstof tegen pijn, angst, en bepaalde neurologische aandoeningen. Ontdek in dit artikel hoe je het kunt gebruiken en wat de gebruikelijke aanbevelingen zijn.
De kenmerken en het gebruik van CBD
Franciele Rohor de Souza

Beoordeeld en goedgekeurd door de apotheker Franciele Rohor de Souza.

Geschreven door Daniela Echeverri Castro

Laatste update: 24 augustus, 2022

CBD (cannabidiol) is een van de belangrijkste actieve bestanddelen van marihuana, ook bekend als  cannabis. Het bevat echter geen tetrahydrocannabinol (THC) – de psychoactieve stof van de plant.

Dit extract is afkomstig van de variëteit Cannabis sativa en de twee classificaties ervan zijn marihuana en hennep. Over het algemeen is CBD afkomstig van hennep, omdat marihuana op veel plaatsen illegaal is.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft echter gemeld dat pure CBD niet verslavend is. Integendeel, het heeft medicinale eigenschappen. Het is onder andere verkrijgbaar in olie, capsules, gummies en sprays. Hieronder beschrijven we de belangrijkste toepassingen en mogelijke bijwerkingen.

Gebruik en gezondheidseigenschappen van CBD

Over het algemeen gebruiken mensen CBD in de vorm van olie door druppels onder hun tong te plaatsen en het daar ongeveer een minuut te houden. Sommige mensen gebruiken het om de effecten van twee soorten epilepsie tegen te gaan.

Er zijn zelfs zepen en schoonheidsproducten met CBD, hoewel de enige die door de FDA is goedgekeurd (Engelse link) een olie is die bekend staat als ‘Epidiolex’.

Het precieze werkingsmechanisme van CBD is nog niet duidelijk. Onderzoekers hebben in ieder geval vastgesteld dat het een lage affiniteit heeft voor cannabinoïde receptoren in de hersenen. Dit verklaart het verschil met THC.

Ze denken ook dat het de opioïde receptoren die pijn reguleren kan beïnvloeden. Het lijkt ook in te werken op glycinereceptoren, die verband houden met de ‘gelukshormonen’.

Allemaal leuk en aardig, maar wat zijn de voordelen? Wat zeggen de wetenschappelijke studies? Het verbod op cannabis heeft het onderzoek naar de effecten van deze plant grotendeels gehinderd. Toch hebben mensen relevante studies uitgevoerd die enkele van de medische toepassingen ervan ondersteunen. Lees er hieronder meer over.

Verlichting van pijn

De kenmerken en het gebruik van CBD bij bijvoorbeeld chronische pijn

Er is onderzoek gedaan naar de pijnstillende eigenschappen van cannabidiol. Een studie (Engelse link) in het Journal of Pain Research toont aan dat CBD chronische pijn kan verminderen door de activiteit van de endocannabinoïde receptor te beïnvloeden. Deze receptor is betrokken bij de regulering van verschillende functies zoals:

  • eetlust.
  • pijn.
  • de reactie van het immuunsysteem.

Onderzoek bij ratten, gepubliceerd in Frontiers in Pharmacology (Engelse link), meldt dat CBD-injecties de pijnreactie na een chirurgische incisie verminderden.

Onderzoekers observeerden soortgelijke resultaten in een andere studie uitgevoerd op ratten (Engelse link). Zij ontdekten dat oraal gebruik van CBD de pijn en ontsteking van de heupzenuw kan verminderen.

Voorlopig hebben we meer uitgebreide studies bij mensen nodig om CBD te evalueren als een bondgenoot tegen verschillende soorten pijn. Tot nu toe hebben de meeste onderzoeken betrekking op THC en weten we niet precies wat de effecten van CBD op zichzelf zijn.

Vermindering van angst en depressie

CBD is een populaire hulpstof voor het verminderen van angst en depressie. Sommigen geloven dat het de productie van serotonine, het ‘gelukhormoon’, stimuleert.

In dit opzicht heeft een studie (Engelse link) gepubliceerd in het Braziliaanse Journal of Psychiatry ook een aantal interessante bevindingen gedaan.

  • Zo ervoeren mannen die vóór een gesimuleerde spreektest in het openbaar CBD oraal toegediend kregen, minder angst.
  • Ondertussen meldde een onderzoeksverslag in Permanente Journal (Engelse link) dat deze olie veilig slapeloosheid en angst kan behandelen bij kinderen met een posttraumatische stressstoornis.
  • Een studie in het British Journal of Pharmacology (Engelse link) vermeldt dat deze stof een antidepressivum is.

Neuroprotectieve eigenschappen van CBD

Een groot aantal studies brengt het gebruik van CBD in verband met verbeteringen bij mensen met neurologische aandoeningen. Onderzoekers (Engelse link) suggereren met name dat de stof inwerkt op het endocannabinoïde systeem en andere signaleringssystemen in de hersenen. Het zou dus nuttig kunnen zijn voor mensen met epilepsie en mensen met multiple sclerose.

Het New England Journal of Medicine meldde dat CBD nuttig was bij het verminderen van de aanvalsactiviteit bij kinderen met het Dravetsyndroom, een epilepsieaandoening (Engelse link).

Ook wordt in een artikel dat is gepubliceerd in het Journal of Psychopharmacology (Engelse link) beschreven dat het helpt de kwaliteit van leven van patiënten met de ziekte van Parkinson te verbeteren.

Hartgezondheid

CBD lijkt goed te zijn als aanvullende therapie voor het verlagen van het risico op hartziekten. Waarom? Onderzoek in JCI Insight (Engelse link) toont aan dat het helpt om een hoge bloeddruk te verlagen, vooral als die gepaard gaat met overmatige stress en angst. Het helpt het hart dus efficiënter te pompen.

Andere potentiële voordelen van CBD

CBD blijft het onderwerp van een grote verscheidenheid aan studies. Sommigen geloven dat het relevant is voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen in de toekomst. Hier zijn andere mogelijke voordelen:

  • Een onderzoek in Schizophrenia Research (Engelse link) stelt vast dat cannabidiol helpt psychotische symptomen te verminderen bij mensen met schizofrenie en andere mentale stoornissen.
  • Het Journal of Clinical Investigation (Engelse link) ontdekte dat CBD overmatige talgproductie helpt verminderen en de activering van ontstekingsbevorderende cytokinen voorkomt. Dit zijn factoren die in verband worden gebracht met acne.
  • Ook kankerpatiënten lijken veel baat te hebben bij CBD. Er is zelfs bewijs (Engelse link) dat deze stof helpt de pijn te verlichten die door de ziekte wordt veroorzaakt.
  • Bovendien is het in een studie in het Journal of Clinical Oncology (Engelse link) gedetailleerd beschreven dat het door chemotherapie veroorzaakte misselijkheid en overgeven vermindert.
  • In een artikel in Substance Abuse Research (Engelse link) wordt gedetailleerd beschreven dat CBD de afhankelijkheid van morfine en het zoekgedrag naar heroïne vermindert. Volgens onderzoekers verandert deze stof namelijk de hersencircuits die betrokken zijn bij verslaving.
  • Dierstudies (Engelse link) tonen het potentieel van CBD aan als een anti-diabeticum. In het bijzonder lijkt het de incidentie van diabetes met wel 56% te verminderen.

Risico’s en bijwerkingen van CBD

Houd in gedachten dat het gebruik van CBD enkele bijwerkingen heeft. Volgens klinisch onderzoek gedeeld in Cannabis and Cannabinoid Research (Engelse link) variëren de reacties echter van persoon tot persoon. De volgende reacties kunnen plaatsvinden:

  • Slaperigheid
  • Droge mond
  • Misselijkheid
  • Braken
  • Angst
  • Veranderingen in eetlust
  • Duizeligheid
  • Diarree
  • Stemmingswisselingen

Mensen met leveraandoeningen zijn bijzonder gevoelig voor negatieve bijwerkingen. Dit komt omdat CBD de leverenzymen verhoogt en averechts blijkt te werken. Raadpleeg altijd een arts alvorens het te gebruiken.

Ook is het gebruik ervan niet geschikt voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven. Dit komt omdat het ontwikkelingsproblemen bij de baby kan veroorzaken (Engelse link).

Interacties met CBD

Studies (Engelse link) suggereren dat CBD kan interageren met verschillende medicijnen, waaronder die voor epilepsie. Gelijktijdig gebruik met medicijnen kan de toxiciteit ervan verhogen of de werkzaamheid ervan verminderen.

Dit komt voornamelijk doordat deze interfereren met cytochromen P450 (CYP – Engelse link), enzymen die het metabolisme van actieve ingrediënten mogelijk maken. Enkele van de vastgestelde farmacologische interacties van cannabidiol zijn met:

  • Immunosuppressieve geneesmiddelen zoals Sandimmune® (cyclosporine).
  • Macrolide antibiotica zoals claritromycine en telitromycine.
  • Medicijnen tegen migraine.
  • Opioïde pijnstillers.
  • Geneesmiddelen op basis van rifampicine.
  • Anticonvulsiva zoals Tegretol® (carbamazepine) en Trileptal® (oxcarbazepine).
  • Antiaritmica.
  • Antipsychotica.
  • Atypische antidepressiva zoals Remeron® (mirtazapine).
  • Kalmeringsmiddelen met benzodiazepinen.
CBD kan ook risico's hebben als je medicijnen gebruikt

Aanbevolen doses van cannabidiol

Er is nog geen richtlijn voor het juiste gebruik van CBD. Mensen brengen de olie meestal sublinguaal aan. Voorgestelde doseringen variëren meestal van 5 tot 25 milligram. Een persoon moet echter altijd een arts raadplegen om het te bepalen op basis van zijn of haar individuele behoeften.

Houd de olie 30 tot 60 seconden in je mond nadat je deze onder de tong hebt aangebracht (een of meer druppels). Andere aanbiedingsvormen, zoals sprays, capsules en gummies, hebben hun eigen gebruiksaanwijzing. Volg altijd de aanwijzingen op de verpakking.

Laatste aanbevelingen voor het gebruik van CBD

Naast het bepalen van de dosering met een arts, moet je een veilige plek zoeken om het te kopen. Lees bovendien altijd zorgvuldig het etiket van het product voordat je het aanschaft.

Sommige presentaties worden vermeld als ‘full-spectrum’, wat aangeeft dat ze andere verbindingen van de cannabisplant bevatten, zoals eiwitten, flavonoïden, terpenen, en chlorofyl. Deze lijken bredere voordelen te bieden.

Bepaalde aanbiedingsvormen bevatten ook THC, zoals een orale spray genaamd Sativex®. Het is in sommige landen goedgekeurd als een hulpmiddel om pijn gerelateerd aan multiple sclerose te verlichten.

De keuze voor het gebruik van THC-bevattende combinaties om klachten en pijn te verminderen hangt echter af van medisch oordeel en beschikbaarheid, onder de lokale wetten.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • World Health Organisation (WHO). (2017). Cannabidiol (CBD) Pre-Review Report Agenda Item 5.2. Meeting Pre-Review Report (pp. 6–10). Retrieved from https://www.who.int/medicines/access/controlled-substances/5.2_CBD.pdf
  • National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine; Health and Medicine Division; Board on Population Health and Public Health Practice; Committee on the Health Effects of Marijuana: An Evidence Review and Research Agenda. The Health Effects of Cannabis and Cannabinoids: The Current State of Evidence and Recommendations for Research. Washington (DC): National Academies Press (US); 2017 Jan 12. 2, Cannabis. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK425762/
  • (2018). FDA approves first drug comprised of an active ingredient derived from marijuana to treat rare, severe forms of epilepsy. Case Medical Research. https://doi.org/10.31525/fda2-ucm611046.htm
  • Darkovska-Serafimovska M, Serafimovska T, Arsova-Sarafinovska Z, Stefanoski S, Keskovski Z, Balkanov T. Pharmacotherapeutic considerations for use of cannabinoids to relieve pain in patients with malignant diseases. J Pain Res. 2018;11:837-842. Published 2018 Apr 23. doi:10.2147/JPR.S160556
  • Genaro K, Fabris D, Arantes ALF, Zuardi AW, Crippa JAS, Prado WA. Cannabidiol Is a Potential Therapeutic for the Affective-Motivational Dimension of Incision Pain in Rats. Front Pharmacol. 2017;8:391. Published 2017 Jun 21. doi:10.3389/fphar.2017.00391
  • Costa B, Trovato AE, Comelli F, Giagnoni G, Colleoni M. The non-psychoactive cannabis constituent cannabidiol is an orally effective therapeutic agent in rat chronic inflammatory and neuropathic pain. Eur J Pharmacol. 2007 Feb 5;556(1-3):75-83. doi: 10.1016/j.ejphar.2006.11.006. Epub 2006 Nov 10. PMID: 17157290.
  • Linares IM, Zuardi AW, Pereira LC, Queiroz RH, Mechoulam R, Guimarães FS, Crippa JA. Cannabidiol presents an inverted U-shaped dose-response curve in a simulated public speaking test. Braz J Psychiatry. 2019 Jan-Feb;41(1):9-14. doi: 10.1590/1516-4446-2017-0015. Epub 2018 Oct 11. PMID: 30328956; PMCID: PMC6781714.
  • Shannon S, Opila-Lehman J. Effectiveness of Cannabidiol Oil for Pediatric Anxiety and Insomnia as Part of Posttraumatic Stress Disorder: A Case Report. Perm J. 2016;20(4):16-005. doi:10.7812/TPP/16-005
  • Hess EJ, Moody KA, Geffrey AL, Pollack SF, Skirvin LA, Bruno PL, Paolini JL, Thiele EA. Cannabidiol as a new treatment for drug-resistant epilepsy in tuberous sclerosis complex. Epilepsia. 2016 Oct;57(10):1617-1624. doi: 10.1111/epi.13499. Epub 2016 Oct 3. PMID: 27696387.
  • Devinsky O, Cross JH, Laux L, Marsh E, Miller I, Nabbout R, Scheffer IE, Thiele EA, Wright S; Cannabidiol in Dravet Syndrome Study Group. Trial of Cannabidiol for Drug-Resistant Seizures in the Dravet Syndrome. N Engl J Med. 2017 May 25;376(21):2011-2020. doi: 10.1056/NEJMoa1611618. PMID: 28538134.
  • Chagas MH, Zuardi AW, Tumas V, Pena-Pereira MA, Sobreira ET, Bergamaschi MM, dos Santos AC, Teixeira AL, Hallak JE, Crippa JA. Effects of cannabidiol in the treatment of patients with Parkinson’s disease: an exploratory double-blind trial. J Psychopharmacol. 2014 Nov;28(11):1088-98. doi: 10.1177/0269881114550355. Epub 2014 Sep 18. PMID: 25237116.
  • Jadoon KA, Tan GD, O’Sullivan SE. A single dose of cannabidiol reduces blood pressure in healthy volunteers in a randomized crossover study. JCI Insight. 2017;2(12). doi:10.1172/jci.insight.93760
  • Iseger TA, Bossong MG. A systematic review of the antipsychotic properties of cannabidiol in humans. Schizophr Res. 2015 Mar;162(1-3):153-61. doi: 10.1016/j.schres.2015.01.033. Epub 2015 Feb 7. PMID: 25667194.
  • Oláh A, Tóth BI, Borbíró I, Sugawara K, Szöllõsi AG, Czifra G, Pál B, Ambrus L, Kloepper J, Camera E, Ludovici M, Picardo M, Voets T, Zouboulis CC, Paus R, Bíró T. Cannabidiol exerts sebostatic and antiinflammatory effects on human sebocytes. J Clin Invest. 2014 Sep;124(9):3713-24. doi: 10.1172/JCI64628. Epub 2014 Jul 25. PMID: 25061872; PMCID: PMC4151231.
  • Johnson JR, Burnell-Nugent M, Lossignol D, Ganae-Motan ED, Potts R, Fallon MT. Multicenter, double-blind, randomized, placebo-controlled, parallel-group study of the efficacy, safety, and tolerability of THC:CBD extract and THC extract in patients with intractable cancer-related pain. J Pain Symptom Manage. 2010 Feb;39(2):167-79. doi: 10.1016/j.jpainsymman.2009.06.008. Epub 2009 Nov 5. PMID: 19896326.
  • Bloechl-Daum B, Deuson RR, Mavros P, Hansen M, Herrstedt J. Delayed nausea and vomiting continue to reduce patients’ quality of life after highly and moderately emetogenic chemotherapy despite antiemetic treatment. J Clin Oncol. 2006 Sep 20;24(27):4472-8. doi: 10.1200/JCO.2006.05.6382. PMID: 16983116.
  • Weiss L, Zeira M, Reich S, Har-Noy M, Mechoulam R, Slavin S, Gallily R. Cannabidiol lowers incidence of diabetes in non-obese diabetic mice. Autoimmunity. 2006 Mar;39(2):143-51. doi: 10.1080/08916930500356674. PMID: 16698671.
  • Iffland, K., & Grotenhermen, F. (2017). An Update on Safety and Side Effects of Cannabidiol: A Review of Clinical Data and Relevant Animal Studies. Cannabis and Cannabinoid Research, 2(1), 139–154. https://doi.org/10.1089/can.2016.0034
  • Ryan SA, Ammerman SD, O’Connor ME. Marijuana Use During Pregnancy and Breastfeeding: Implications for Neonatal and Childhood Outcomes. Pediatrics. 2018;142(3) doi:10.1542/peds.2018-1889
  • Ewing, L. E., Skinner, C. M., Quick, C. M., Kennon-McGill, S., McGill, M. R., Walker, L. A., ElSohly, M. A., Gurley, B. J., & Koturbash, I. (2019). Hepatotoxicity of a Cannabidiol-Rich Cannabis Extract in the Mouse Model. Molecules, 24(9), 1694. https://doi.org/10.3390/molecules24091694
  • Welty TE, Luebke A, Gidal BE. Cannabidiol: promise and pitfalls. Epilepsy Curr. 2014;14(5):250-252. doi:10.5698/1535-7597-14.5.250

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.