Cognitieve vaardigheden: wat zijn dat en 12 voorbeelden
Plannen hoe en wanneer je voor een examen moet studeren, oplossingen bedenken om een probleem op te lossen, je een wachtwoord herinneren dat je lange tijd niet gebruikt hebt. Wat hebben al deze situaties met elkaar gemeen? Ze laten zien dat we verschillende cognitieve vaardigheden nodig hebben! Plannen, evalueren en het geheugen zijn er maar enkele van. Laten we er iets meer over leren.
Wat zijn cognitieve vaardigheden?
Cognitieve vaardigheden zijn de vermogens die te maken hebben met het verwerken, interpreteren en terugvinden van informatie. Door handelingen als selecteren, analyseren en verzamelen stellen ze ons in staat kennis te scheppen en te assimileren.
Sommige indelingen maken een onderscheid tussen cognitieve vaardigheden in basisvaardigheden en superieure vaardigheden. De hogere vaardigheden worden opgevat als een combinatie van de basisvaardigheden.
- De basale vaardigheden zijn aandacht, geheugen, informatie verkrijgen en terugvinden, evenals organisatievermogen en analyse, en de omzetting van zulke informatie en waarneming.
- De superieure vaardigheden zijn probleemoplossing, beslissingen nemen, kritisch en creatief denken, evenals metacognitie.
Voor veel denkscholen zijn cognitieve vaardigheden de vaardigheden die ons onderscheiden van andere levende wezens. Ze worden ook wel kennismanagers genoemd. Samenvattend vereisen dit soort vaardigheden volgens Herrera Clavero het vermogen tot:
- representatie door te tekenen, te lezen en dergelijke.
- selectie concentreren door de aandacht te sturen.
- zelfsturing door zelfbeheersing.
Je bent misschien geïnteresseerd in:
Chocolade is goed voor het cognitieve functioneren
12 voorbeelden van cognitieve vaardigheden
Hieronder zullen we 12 cognitieve vaardigheden noemen en per vaardigheid uitleggen wat ermee bedoelt wordt.
1. Geheugen
Het geheugen stelt ons in staat om informatie op te slaan en er op een later tijdstip opnieuw toegang toe te hebben. Er zijn verschillende soorten geheugen. Bijvoorbeeld het kortetermijngeheugen en het langetermijngeheugen, maar ook het semantisch, episodisch, procedureel geheugen en ga zo maar door.
2. Aandacht
Dit vermogen stelt ons in staat om ons op bepaalde aspecten van een situatie te concentreren. Hierdoor kunnen we op een later tijdstip gebruik maken van de geregistreerde informatie. Het zou namelijk erg moeilijk zijn om ons te concentreren als we aan meerdere stimuli tegelijkertijd aandacht willen schenken.
3. Plannen
Hiermee bedoelen we het anticiperen op de toekomst, door strategieën te ontwikkelen en die vervolgens gebruiken om je wensen en doelen te bereiken.
4. Redeneren
Het vermogen om te redeneren stelt ons in staat om een situatie te analyseren en vervolgens conclusies te trekken. Deze kunnen inductief zijn (er worden patronen vastgesteld om iets algemeens vast te stellen), of deductief (uitgaande van het algemene om te zien hoe het zich op het individuele niveau gedraagt).
5. Evaluatie
Evalueren is een cognitief vermogen dat het mogelijk maakt om een situatie te analyseren, waarbij verschillende aspecten in aanmerking genomen worden. Het omvat ook het reorganiseren van informatie op basis van hoe je de situatie hebt waargenomen.
6. Begrijpen
Begrijpen is het vermogen om informatie te doorgronden en deze informatie bovendien in verband te brengen met andere gegevens. Daardoor maken we gebruik van de conclusies bij het nemen van beslissingen.
7. Cognitieve flexibiliteit
Cognitieve flexibiliteit stelt ons in staat om andere gedachten dan de gebruikelijke te overwegen, om het perspectief van anderen te begrijpen. Daarnaast leren we van ervaringen en nemen we deze nieuwe kennis vervolgens op in onze ervaringen.
8. Probleemoplossend vermogen
Dit is een cognitieve vaardigheid die nauw samenhangt met het vorige punt, want door flexibel te zijn met onze manier van denken, zijn we ook in staat nieuwe oplossingen te zoeken.
9. Metacognitie
Dit is een hoger niveau van cognitie, dat ons in staat stelt om over onze gedachten na te denken. Het is dus de kennis van onze kennis en het vermogen om de kennis die we hebben opgedaan te evalueren.
10. Waarneming
Dit is een ander cognitief vermogen dat van groot belang is. Het stelt ons namelijk in staat om sommige signalen uit de omgeving op te pikken en ze om te zetten in bruikbare informatie.
11. Taal
Ook taal wordt beschouwd als een cognitief vermogen, hoewel er enkele theorieën zijn die taal indelen als een gevolg van het vermogen om andere cognitieve vaardigheden te benutten.
12. Visuospatiële vaardigheden
Dit zijn de cognitieve vaardigheden die het mogelijk maken voorwerpen te manipuleren door middel van mentale beelden, zowel in twee als in drie dimensies. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het berekenen of inschatten van de positie van een voorwerp als je het draait.
Je bent misschien geïnteresseerd in:
Voordelen van sudoku voor de hersenen volgens de wetenschap
Veel meer dan alleen maar herhalen
Tegenwoordig weten we dat de ontwikkeling en bevordering van cognitieve vaardigheden niet bereikt wordt door een idee gewoon steeds maar weer te herhalen. Tegenwoordig worden modellen toegepast die het mogelijk maken om te experimenteren en creëren met informatie, gebruik makend van speelse strategieën.
Het feit dat je iets onthoudt garandeert de consolidatie van deze kennis niet en dat geldt ook voor het correcte gebruik ervan. Behalve dat je over de relevante vaardigheden moet beschikken, moet je ook weten wanneer en hoe je ze moet gebruiken.
Op school was en is de ontwikkeling van cognitieve vaardigheden vooral gericht op het lezen van lange teksten, op memoriseeractiviteiten, op de woorden van de leraar met weinig uitwisseling met de leerlingen.
De wereld van vandaag daagt ons echter uit om slimmer te worden en opnieuw na te denken over de manieren waarop mensen lezen, zich organiseren, studeren en te leren.
Op deze manier is het mogelijk om de ontwikkeling van cognitieve vaardigheden te versterken, en ze ook in verband te brengen met andere soorten vaardigheden zoals de vermogens die samenhangen met emotionele intelligentie.
Daarom is het belangrijk na te denken over de huidige gebruiken en andere vormen van leren (Spaanse link), die ons in staat stellen het geleerde in verband te brengen met andere kennis, zodat we het toe kunnen passen in de context.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Defaz Cruz, G. J. (2017). El desarrollo de habilidades cognitivas mediante la resolución de problemas matemáticos. Journal of Science and Research, 2(5), 14-17. https://doi.org/10.26910/issn.2528-8083vol2iss5.2017pp14-17
- Aguilera, Marisol. (2020). El aprendizaje cooperativo y el desarrollo de las habilidades cognitivas. Revista EDUCARE – UPEL-IPB – Segunda Nueva Etapa 2.0. 24. 51-74. 10.46498/reduipb.v24i1.1226.
- Gómez Cumpa, José W., de la Cruz Vives, Miguel Ángel, HerreraRamírez, Mª Inmaculada, Martínez Velasco, Jesús, González, Fredy E., Poggioli, Lisette, Ruiz Bolívar, Carlos, Cazau, Pablo, Martínez Miguélez, Miguel, Herrera Clavero, Francisco y Ramírez Salguero, Mª Inmaculada (2004). NEUROCIENCIA COGNITIVA Y EDUCACIÓN – Neurociencia Cognitiva y Educación. Lambayeque: Fondo Editorial FACHSE – UNPRG.
