Capecitabine voor borstkanker: gebruik en bijwerkingen
Capecitabine is een medicijn voor chemotherapie dat vaak voor borstkanker wordt gebruikt en onder de merknaam Xeloda op de markt wordt gebracht. Dit middel tegen kanker, antineoplastisch of cytotoxisch, is in de therapeutische groep van alkylerende middelen ingedeeld. Artsen gebruiken het voornamelijk om uitgezaaide borst-, darm- of rectumkanker te behandelen.
Borst- en darmkanker zijn op dit moment meestal ongeneeslijke ziekten, hoewel ze wel enigszins beheersbaar zijn. Ze hebben een mediane overleving van respectievelijk 18-24 maanden en 12-18 maanden.
Behandelingen zijn op het verbeteren van de kwaliteit van leven gericht en op het verlengen van de overleving. De introductie van capecitabine was om de volgende redenen een doorbraak in de behandeling van deze soorten kanker:
- Het maakt een comfortabelere chemotherapiebehandeling mogelijk omdat het oraal wordt toegediend en niet intraveneus zoals samen met traditionele chemotherapie wordt gegeven. Dit zorgt voor een grotere acceptatie en naleving door patiënten, waardoor men complicaties en bijbehorende kosten kan vermijden.
- Het veroorzaakt een selectieve activering in de tumor die mogelijk een gelokaliseerde behandeling mogelijk maakt met als gevolg een verbetering van de antitumoractiviteit en een vermindering van de toxiciteit van het systeem.
Bij uitgezaaide borst- en darmkanker is het zowel in monotherapie als in combinatie met andere chemotherapiemedicijnen getest. Beide vormen van behandeling hebben goede resultaten opgeleverd, zowel in termen van werkzaamheid als tolerantie.
Een algemeen overzicht van borstkanker
Borstkanker is de meest voorkomende kwaadaardige vorm en de tweede belangrijkste doodsoorzaak door kanker bij vrouwen in West-Europa en Noord-Amerika. Hoewel de incidentie ervan toeneemt, is het sterftecijfer sinds 1990 gedaald.
Dit is waarschijnlijk aan een vroege diagnose door mammografiescreening te danken en het toegenomen gebruik van intraveneuze adjuvante therapie. Ondanks dergelijke programma’s voor vroege detectie, is tussen 5-8% van de borstneoplasmata bij diagnose uitgezaaid.
Uitgezaaide borstkanker is een ziekte met zeer variabele klinische manifestaties en is momenteel een van de grote uitdagingen in het klinische praktijkonderzoek in de oncologie.
Een overzicht van darmkanker
Darmkanker is ook een veel voorkomend neoplasma in ontwikkelde landen. Het is de derde belangrijkste doodsoorzaak bij beide geslachten (Spaanse link). De ontwikkeling van adjuvante chemotherapie, chemotherapie die men na tumorchirurgie ondergaat, heeft tot een bescheiden verbetering van de overleving van patiënten geleid.
Volgens studies (Spaanse link) zal echter ongeveer 30% van de gediagnosticeerde patiënten uitgezaaingen van de ziekte ontwikkelen. De lever is daarbij het orgaan dat het vaakst door uitzaaiingen wordt aangetast.
Lees ook:
Zeven oorzaken van pijn in de borsten
Wat doet capecitabine in het lichaam bij borstkanker?
Capecitabine heeft een structuur waardoor het na toediening snel door de darm kan worden opgenomen. Dit feit vermindert het risico op het veroorzaken van toxische spijsverteringseffecten aanzienlijk.
Capecitabine wordt in het lichaam in een andere verbinding omgezet, fluoridinemonofosfaat, die cytotoxische activiteit heeft, het veroorzaakt dus celdood. Eenmaal geabsorbeerd, zou capecitabine op de meest agressieve kankercellen inwerken. Hierdoor heeft het een groter effect op patiënten met tumoren met een slechtere prognose.
Belangrijkste bijwerkingen van capecitabine
De meest voorkomende bijwerkingen gerelateerd aan capecitabine bij monotherapie of combinatietherapieën met andere chemotherapiemedicijnen zijn onder andere de volgende:
- Gastro-intestinale problemen: diarree, misselijkheid, braken buikpijn en stomatitis.
- Vermoeidheid.
- Hand-voetsyndroom of palmoplantaire erythrodysesthesie: dit is de meest voorkomende bijwerking die dit medicijn veroorzaakt. Het presenteert zich met roodheid, zwelling en pijn in de handpalmen en/of voetzolen. Soms verschijnen er blaren en soms verschijnen ze ook in andere delen van het lichaam, zoals de knieën of ellebogen.
Lees ook:
Carcinofobie: de angst voor kanker
Conclusie
De ontwikkeling van capecitabine is een doorbraak in de behandeling van zowel uitgezaaide borst- als darmkanker geweest. Het maakt bijvoorbeeld orale toediening mogelijk, wat handiger is voor de patiënt, en de nadelige effecten zijn minder ernstig.
Hoewel we grote vooruitgang in de behandeling van verschillende vormen van kanker hebben geboekt, moet het onderzoek naar mogelijke behandelingen voor deze ziekten voortvarend worden voortgezet.
Samengevat kunnen we dus stellen dat het een wereldwijd doel is om de sterfte aan deze ziekten met wetenschap en geneeskunde zoveel mogelijk te verminderen. De introductie van capecitabine lijkt hier zeer nuttig bij te zijn.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Calzas Rodríguez, J., De La Nogal Fernández, B., Arrieta Garmendia, J. M., Lastra Aras, E., García Castaño, A., Barrio Gil-Fournier, A., & García Gíron, C. (2003). Capecitabina: Un quimioterápico oral en la lucha contra el cáncer de mama y colorrectal metastásico. Farmacia Hospitalaria.
- FIGUEIREDO JUNIOR, A. G. de, & FORONES, N. M. (2014). STUDY ON ADHERENCE TO CAPECITABINE AMONG PATIENTS WITH COLORECTAL CANCER AND METASTATIC BREAST CANCER. Arquivos de Gastroenterologia. https://doi.org/10.1590/s0004-28032014000300004
- Chang, P. (2009). Onicopatía por capecitabina. Dermatología Cosmética, Médica y Quirúrgica.
