Campylobacter-infecties: alles wat je moet weten

Campylobacter-infecties zijn wereldwijd de meestvoorkomende oorzaak van diarree. Ze manifesteren zich in vele vormen, van koorts tot buikklachten. Lees verder om er meer over te weten te komen!

Campylobacter-infecties, ook bekend als campylobacteriose, zijn de meest voorkomende oorzaak van diarree wereldwijd en verantwoordelijk voor tot 14% van deze gevallen, aldus verschillende studies (Spaanse link).

Daarnaast schat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat door voedsel overgedragen ziekten – waaronder campylobacteriose – op elk moment één op de tien mensen wereldwijd treffen (Engelse link).

Het buiten de deur houden van de bacteriën die deze ziekten veroorzaken, is natuurlijk niet alleen een kwestie van hygiëne. Het kan op de lange termijn veel levens redden, vooral in landen met een slechte gezondheidsinfrastructuur. Lees snel verder – het artikel van vandaag zal campylobacter-infecties gedetailleerd bespreken.

Wat zijn campylobacter-infecties?

Laten we allereerst benadrukken dat de naam campylobacter niet verwijst naar een enkele bacteriesoort, maar naar een geslacht van bacillen dat minstens 12 menselijke ziekteverwekkende soorten bevat. De meest voorkomende soort is C. jejuni en deze veroorzaakt tot 90% van de infecties.

Deze ziekteverwekker is een van de meestvoorkomende oorzaken van diarree in de VS. Volgens schattingen treft het elk jaar ongeveer 2,4 miljoen mensen in het land. Tussen 2013 en 2017 waren er meer dan 29 epidemiologische uitbraken. Deze gegevens bevestigen dat campylobacteriose een veel voorkomend probleem is.

Oorzaken van campylobacter-infecties

Over het algemeen wordt deze infectie veroorzaakt door de inname van ongepasteuriseerde melk of door rauw of ongekookt vlees en gevogelte. Volgens het Amerikaanse ministerie van landbouw (USDA) kan een orale inname van slechts 500 pathogene cellen leiden tot infectie bij een mens.

Campylobacter-bacteriën dringen de cellen in de dunne darm binnen met behulp van een mechanisme dat vergelijkbaar is met een bepaalde soort salmonella. Ze veroorzaken schade en verminderen de vochtopname van de darm.

Dit genereert het karakteristieke medische beeld waarover we het hieronder zullen hebben. Over het algemeen kunnen we de belangrijkste bronnen van infectie van de ziekte als volgt samenvatten:

• door de consumptie van onvoldoende verhitte vleesproducten, voornamelijk van gevogelte.
• het consumeren van ongepasteuriseerde melk.
• door de aanwezigheid van de bacteriën in onbehandeld water.
• door contact met besmette huisdieren of boerderijdieren.

Belangrijkste symptomen

Het meestvoorkomende symptoom van campylobacter-infecties is diarree – soms bloederig. Deze klachten verschijnen meestal tussen de 2 en 5 dagen na contact met de bacteriën en stoppen vervolgens vanzelf na 6 dagen. Er kunnen ook andere bijkomende symptomen worden waargenomen zoals:

• darmkrampen en buikpijn.
• koorts en vermoeidheid.
• misselijkheid en overgeven.

Sommige geïnfecteerde patiënten ontwikkelen echter nooit duidelijke symptomen volgens de Amerikaanse National Library of Medicine (Engelse link). Bovendien is de dood door campylobacteriose vrij zeldzaam. Het is vooral dodelijk bij jonge baby’s, ouderen en mensen met immuundeficiëntie, zoals mensen met hiv.

Diagnose

Het is gemakkelijk om een diagnose te stellen als de symptomen eenmaal aanwezig zijn. De arts moet een monster van de ontlasting verkrijgen en de bacteriën die de gastro-intestinale onbalans veroorzaken, laten identificeren en isoleren door tests uit te laten voeren. Er zijn ook andere snellere soorten tests die het genoom van het micro-organisme kunnen identificeren.

Behandelingsopties voor campylobacter-infecties

Volgens de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) verdwijnen campylobacter-infecties meestal vanzelf binnen 3 tot 6 dagen na het optreden van de eerste symptomen (Engelse link). Wel wordt aanbevolen om zeer goed te drinken om het vocht en de elektrolyten die verloren zijn gaan door de diarree aan te vullen.

Medicijnen zijn in de meeste gevallen niet nodig omdat de overmatige inname hiervan kan leiden tot het ontstaan van resistente stammen. Om deze reden wordt zelfmedicatie afgeraden en antibiotica worden alleen voorgeschreven in de meest ernstige gevallen.

Hoe kun je campylobacter-infecties voorkomen?

Zoals bij de meeste door voedsel overgedragen ziekten is de juiste manier van met voedsel omgaan de beste vorm van preventie. Het CDC deelt ook enkele maatregelen om te overwegen. Ze hebben onder andere betrekking op het volgende:

• Was je handen voordat je voedsel aanraakt en nadat je een mogelijke infectiehaard hebt aangeraakt, of het nu een besmet persoon of een dier is.
• Snijd rauwe groenten en fruit op een andere snijplank dan vis en vlees.
• Vervang dagelijks het keukendoekje en de spons.
• Kook voedsel van dierlijke oorsprong, ongeacht of het eerder is ingevroren of niet.
• Drink altijd gepasteuriseerde melk en sappen.
• Je mag in geen geval onbehandeld water drinken.

Laatste overwegingen

Zoals je kunt zien, zijn campylobacter-infecties wereldwijd de belangrijkste oorzaak van diarree en waarbij de C. jejuni-soorten het meest worden aangetroffen. De meeste epidemiologische uitbraken worden veroorzaakt door de consumptie van rauw vlees, ongepasteuriseerde melk en onbehandeld water.

Daarom is de beste maatregel om campylobacteriose te voorkomen het eten van goed verhit voedsel. Het moet bovendien op de juiste manier zijn verwerkt en klaargemaakt. Dit houdt in dat er geen kruisbesmetting op mag treden, vlees altijd voor consumptie goed verhit moet worden en dat je uiteraard voor het koken je handen goed moet gewassen.