Auscultatie van aders en slagaders

Met uitzondering van grote slagaders, kunnen artsen meestal bloed horen bewegen van het hart naar de rest van het lichaam door middel van auscultatie van aderen. We leggen dit allemaal uit in dit artikel.

Beoordeeld en goedgekeurd door de biotechnoloog Alejandro Duarte.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 22 december, 2022

De term auscultatie is afkomstig uit het Latijn en verwijst naar het horen. Met auscultatie van aders en slagaders wordt dan ook het middel waarmee je luistert naar de specifieke geluiden van bloed dat door de bloedvaten stroomt. Op die manier kunnen artsen verschillende ziekten diagnosticeren.

Kortom, auscultatie is de manier waarop artsen kunnen achterhalen wat er in je lichaam gebeurt. Dit kunnen ze doen door direct te luisteren met hun oor, of met een stethoscoop.

Het is mogelijk om naar veel verschillende delen van het menselijk lichaam te luisteren, zoals naar het hart, de luchtwegen of het spijsverteringsstelsel. In dit artikel zullen we het hebben over auscultatie van aders en slagaders.

Auscultatie van de aders

Aders zijn bloedvaten die verantwoordelijk zijn voor het transport van bloed van je haarvaten naar je hart. Ze bevatten vooral afvalproducten zoals koolstofdioxide. Slagaders (met uitzondering van de longslagader) bevatten juist zuurstofrijk bloed.

De longaders vervoeren zuurstofrijk bloed van de longen naar de holtes aan de linkerkant van het hart. Als die gevuld zijn, pompt dit orgaan het bloed naar de rest van het lichaam door de aorta en tijdens een zwangerschap de navelstreng.

Normaal gesproken hoor je niets in de aderen. In bepaalde situaties kun je echter wel ruis horen in de aders in de hals. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij patiënten met bloedarmoede. Dit is een ziekte waarbij het bloed niet genoeg zuurstof bevat.

Daarnaast is er bij chlorose een ijzertekort in het bloed. Deze geluiden zijn meestal continu. Wanneer er pauzes zijn en het geluid niet continu klinkt, kun je dit beoordelen met auscultatie van aders en slagaders.

Waarom zou er auscultatie in de aderen zijn?

De geluiden kunnen veranderen als het bloed door bloedvaten met verschillende diameters gaat. Door de onderbreking van de bloedstroom door drukverschillen verdwijnen deze geluiden. Gematigde druk met de stethoscoop die de diameter van de ader tijdelijk vermindert, zorgt ervoor dat er weer geluiden klinken.

Tot slot moeten we vermelden dat wanneer deze geluiden met tussenpozen optreden, dit gebeurt als je inademt. Dan stroomt het bloed het beste.

Auscultatie van slagaders

Slagaders zijn ook bloedvaten. Ze zijn echter wel anders dan aders, omdat ze bloed vervoeren van het hart naar de verschillende weefsels in je lichaam. Aders gaan in de tegenovergestelde richting, zoals we al eerder hebben gezegd. In die zin doen slagaders het tegenovergestelde, omdat ze het zuurstofrijke en voedselrijke bloed naar alle delen van je lichaam brengen.

Met uitzondering van de aorta, longslagader, halsslagader en ondersleutelbeenslagader, maken slagaders geen geluiden, en als ze dat wel doen zijn de geluiden onbeduidend.

Met behulp van een apparaat, dat bekend staat als een bloeddrukmeter, kun je de hartslag in de kleine slagaders horen. Zo kun je bijvoorbeeld de hartslag in de pols horen, die het menselijk oor zonder hulpmiddelen niet kan waarnemen.

Geluiden in de grote slagaders

Hoewel je normaal gesproken geen geluiden hoort in de meeste slagaders, kun je ze wel horen in grote slagaders. Dit zijn de volgende slagaders:

• aorta oftewel kransslagader
• longslagader
• halsslagader
• ondersleutelbeenslagader

In deze slagaders hoor je drie soorten ruis:

• Vanuit het hart. Meestal zijn dit geluiden uit de aorta-opening. Normaal gesproken zijn het systolische geluiden, omdat diastolische geluiden zich in de andere richting bewegen, namelijk naar de slagaderlijke bloedsomloop. Daarom hoor je het laatste niet of nauwelijks.
• Geproduceerd in dezelfde slagader. Deze geluiden zijn altijd synchroon met de pols. Ze ontstaan bij een grote stijging van de bloeddruk. Dit komt vaak voor als iemand hypertrofie van de linker hartkamer heeft, of te veel hartactiviteit. Bij baby’s kun je ze horen in hun fontanellen.
• Druk van stethoscoop. De druk verlaagt het omvang van het bloedvat, waardoor je de vloeistof kunt horen bewegen. Bovendien stroomt het met dezelfde snelheid als je polsslag. Als deze druk wegvalt, gaat het geluid ook weg.

Auscultatie van aders en slagaders is een van de vele manieren waarop artsen problemen in het lichaam kunnen detecteren. Daarom is het in bepaalde situaties zeer effectief om bepaalde ziekten te diagnosticeren.