Alles over constipatie door opioïdegebruik

Constipatie door opioïdegebruik is een veelvoorkomend probleem dat de kwaliteit van iemands leven kan beïnvloeden. Dit komt omdat deze medicatie bijwerkingen kan veroorzaken die de normale werking van de darmen beperken.
Alles over constipatie door opioïdegebruik

Geschreven door Edith Sánchez

Laatste update: 09 augustus, 2022

Constipatie door opioïdegebruik is een veelvoorkomend probleem bij mensen die deze medicatie gebruiken. Ongeveer 41% tot 81% van de patiënten die opioïden gebruiken heeft ook last van constipatie.

Pijnstillende opioïden zijn zeer effectief bij de behandeling van ernstige pijn. Het gebruik van deze medicatie is de laatste tien jaar met meer dan 83% toegenomen. Natuurlijk zijn daarmee ook de gevallen van door opioïden veroorzaakte constipatie gestegen.

Over het algemeen praten mensen niet over deze bijwerking. Ze negeren vaak het feit dat het de kwaliteit van leven van mensen beïnvloedt. Je hebt opioïden nodig om je pijn te beheersen, maar constipatie kan een groot probleem zijn.

Wat is constipatie?

Een vrouw zit op het toilet

Constipatie betekent dat iemand moeite heeft met ontlasting of onregelmatige stoelgang. Over het algemeen is er sprake van constipatie wanneer er niet meer dan drie keer per week een stoelgang plaatsvindt.

Als het chronisch is, heeft het meestal vervelende symptomen. Deze symptomen zijn bijvoorbeeld:

  • harde of klonterige ontlasting
  • pijn
  • winderigheid

Bovendien kan het zijn dat je het gevoel hebt dat je een onvolledige ontlasting hebt gehad.

Er zijn veel factoren die constipatie kunnen veroorzaken. Dit omvat bijvoorbeeld ook bepaalde medicijnen. Constipatie door opioïdegebruik komt vaak voor, maar andere medicijnen kunnen het ook veroorzaken. Dit zijn bijvoorbeeld:

  • antidepressiva
  • antihistaminica
  • diuretica

Constipatie door opioïdegebruik

Er zijn veel medicijnen die bijwerkingen hebben, maar die verdwijnen meestal na verloop van tijd. Voor constipatie door opioïdegebruik geldt dit echter niet. Artsen denken namelijk dat je darmen niet gewend raken aan dit soort medicatie.

De mate van constipatie hangt af van het soort opioïden dat je inneemt, de hoeveelheid en de tijd waarop je ze inneemt. Hoe groter de hoeveelheid en langdurigheid van het gebruik, hoe groter de kans op chronische constipatie.

Constipatie door opioïdegebruik is anders dan gewone of functionele constipatie. Het is meestal een tijdelijk probleem dat stopt als je stopt met het innemen van opioïden.

De effecten van opioïden

Een handvol pillen

Opioïden werken vooral op het zenuwstelsel. Ze hebben echter ook invloed op andere organen, zoals het maag-darmkanaal. Ze kunnen onder andere de normale werking van de darm beïnvloeden.

Meestal verstoren opioïden het functioneren van de darm op twee manieren. De eerste oorzaak is een aandoening die “darmverlamming” wordt genoemd. Om te begrijpen wat het is, kun je denken aan de druk die je uitoefent op een tube tandpasta om de tandpasta eruit te duwen.

Iets dergelijks gebeurt met je darmen bij de stoelgang. Dit is een onwillekeurige beweging, en het heet peristaltiek. Opioïden kunnen deze beweging echter verminderen of blokkeren, wat constipatie veroorzaakt.

Bovendien kunnen opioïden zeer harde ontlasting veroorzaken. Onder normale omstandigheden absorbeert de darmwand een percentage van het water uit de ontlasting wanneer deze erdoorheen gaat. Als je echter opioïden inneemt, kunnen je darmen te veel opnemen, wat leidt tot harde ontlasting en constipatie.

Andere interessante data over constipatie door opioïdegebruik

Als je opioïden neemt, is het heel belangrijk om een gezond dieet te volgen. Zorg ervoor dat je veel water drinkt en veel vezels eet. Eet ook zacht en voedzaam voedsel. Zoals altijd raden wij je aan om regelmatig te sporten om het risico op ernstige constipatie te verminderen.

In veel gevallen zult je medicijnen moeten gebruiken. Het kan zijn dat je je ontlasting moet verzachten of dat je de darm moet helpen normaal te functioneren. Over het algemeen raden artsen laxeermiddelen aan. Als deze echter niet werken, hebt je misschien meer gespecialiseerde medicijnen nodig.

Soms zijn deze medicijnen echter niet effectief. Probeer eerst het probleem op te lossen met een buikmassage. Dit veroorzaakt geen bijwerkingen en als je het goed doet, kan het zeer effectief zijn.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Frascisco Hernández, F. M. (2008). Efectos secundarios de los opioides. Dolor. Investigación Clínica & Terapéutica, 23(2), 100-115.
  • Rosenblum A, Marsch LA, Joseph H, Portenoy RK. Opioids and the treatment of chronic pain: controversies, current status, and future directions. Exp Clin Psychopharmacol. 2008;16(5):405–416. doi:10.1037/a0013628
  • Huecker MR, Azadfard M, Leaming JM. Opioid Addiction. [Updated 2019 Feb 28]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448203/
  • Sizar O, Gupta M. Opioid Induced Constipation. [Updated 2019 Jun 4]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493184/
  • Lang-Illievich, K., & Bornemann-Cimenti, H. (2019). Opioid-induced constipation: A narrative review of therapeutic options in clinical management. Korean Journal of Pain. Korean Pain Society. https://doi.org/10.3344/kjp.2019.32.2.69
  • Müller-Lissner S, Bassotti G, Coffin B, et al. Opioid-Induced Constipation and Bowel Dysfunction: A Clinical Guideline. Pain Med. 2017;18(10):1837–1863. doi:10.1093/pm/pnw255
  • MedlinePlus. Estreñimiento. https://medlineplus.gov/spanish/constipation.html
  • Revista de la Sociedad Española del Dolor. vol.27 no.1 Madrid ene./feb. 2020 Epub 27-Abr-2020. Estreñimiento inducido por opioides: la otra epidemia. http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1134-80462020000100001
  • Exp Clin Psychopharmacol. Author manuscript; available in PMC 2009 Jul 16.
    Published in final edited form as:
    Exp Clin Psychopharmacol. 2008 Oct; 16(5): 405–416. Opioids and the Treatment of Chronic Pain: Controversies, Current Status, and Future Directions. doi: 10.1037/a0013628

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.