Alles over coeliakie of glutenintolerantie
Coeliakie of glutenintolerantie is een chronische overgevoeligheid voor een eiwit in sommige voedingsmiddelen, zoals granen. Deskundigen schatten dat het ongeveer 1% van de bevolking treft en vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen.
In Spanje bijvoorbeeld treft het mogelijk al rond de 500.000 mensen en het aantal neemt elk jaar toe. Een van de meest verontrustende dingen is dat ongeveer 75% van de getroffen mensen niet de juiste diagnose heeft gekregen.
Deze glutenintolerantie komt voor bij mensen die genen hebben waardoor ze er vatbaar voor zijn. Het wordt gekenmerkt door een op het immuunsysteem gebaseerde ontstekingsreactie in het slijmvlies van de dunne darm. Dit beïnvloedt de opname van macro- en micronutriënten.
Zoals we hierboven vermeldden, is het een chronische auto-immuunziekte. Dit betekent dat het immuunsysteem zelf cellen aanvalt als een vorm van bescherming.
Coeliakie of glutenintolerantie
Wat is de oorzaak van de manifestatie van glutenintolerantie?
Niet één enkele oorzaak is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van glutenintolerantie. Het is een combinatie van factoren die de intolerantie doen verschijnen.
Een genetische aanleg, bepaalde structurele afwijkingen in de dunne darm en een glutendieet zijn voorbeelden van vatbaar makende factoren voor de ontwikkeling van glutenintolerantie.
Om al deze redenen kunnen we zeggen dat het een darmaandoening is die zich manifesteert bij genetisch gevoelige mensen. Deze mensen kunnen een eiwit dat in gluten aanwezig is, gliadine genaamd, niet verteren.
Dus wanneer deze mensen voedsel eten dat gluten bevat, reageert hun dunne darm en raakt ontstoken. Wanneer dit gebeurt, heeft de darm moeite met het opnemen van de voedingsstoffen uit voedsel.
Diagnose
Het is niet eenvoudig om coeliakie vast te stellen. Tot voor kort werd het namelijk alleen gediagnosticeerd als er duidelijke klinische symptomen waren. Bovendien heeft deze ziekte een breed scala aan symptomen die ook aan andere ziekten toegeschreven kunnen worden.
Volgens sommige deskundigen is het echter mogelijk om, zelfs als er geen symptomen zijn, de ziekte op te sporen als deze wordt vermoed, hetzij door familieleden die intolerant zijn of om andere redenen. Om deze reden vragen artsen serologieën, genetische tests of histologie aan.
Daarnaast kunnen medische professionals momenteel ook klinische diagnostische tests aanvragen, zoals bloedtests die serologische markers van coeliakie bevatten. Deze markers zijn antilichamen, zoals:
- Anti-gliadine
- Transglutaminase
- Anti-endomysiaal
Lees ook eens:
Glutenvrije bananenpannenkoekjes
De symptomen van coeliakie of glutenintolerantie
Als iemand die gluten niet verdraagt voedsel binnenkrijgt dat het bevat, veroorzaakt dit een auto-immuunreactie die ontsteking en verslechtering van het slijmvlies van de dunne darm veroorzaakt. Zo treden onder meer de volgende symptomen meestal op:
- Misselijkheid
- Braken
- Diarree
- Laag gewicht
- Groeiproblemen
Bij volwassenen manifesteren de meeste gevallen zich met matige symptomatologie, met symptomen als milde diarree, gewichtsverlies, bloedarmoede en, in 10% van de gevallen, obstipatie. Sommige mensen krijgen echter veel meer last.
Omdat de dunne darm de noodzakelijke voedingstoffen niet kan opnemen, treedt intestinale malabsorptie op. Hierdoor kunnen andere symptomen optreden, zoals blauwe plekken of neusbloedingen.
Het is normaal dat de patiënt zich moe voelt of last heeft van een jeukende huid en uiteindelijk dermatitis herpetiformis (DH) en zelfs haaruitval ontwikkelt.
Daarnaast komen mondzweren ook voor en hebben vrouwen vaak last van het overslaan van een menstruatie. Evenzo komen spierkrampen of intolerantie voor andere voedingsstoffen, zoals bijvoorbeeld lactose, ook vaak voor.
Ook interessant om te lezen:
Het coeliakie-dieet: wat je moet weten
Is het mogelijk dat iemand aan asymptomatische coeliakie lijdt?
Houd er rekening mee dat niet alle patiënten die glutenintolerant zijn last hebben van de symptomen die we hierboven noemden. Sommige mensen zijn namelijk asymptomatisch.
In deze gevallen kun je je afvragen hoe het mogelijk is dat bij hen de diagnose van deze ziekte wordt gesteld als ze geen symptomen hebben.
De verklaring hiervoor is dat glutenintolerantie een ziekte is met een erfelijke aanleg. Om een diagnose te kunnen stellen moet een arts, zoals we hierboven al vermeldden, een bloedtest aanvragen met de markers van deze ziekte. Verslechtering van de darmen kan echter na een biopsie worden waargenomen.
Kortom, zelfs als een patiënt niet de meest voor de hand liggende symptomen vertoont, zoals braken of diarree, kan het darmslijmvlies nog steeds worden aangetast.
Daarom kan de betrokkenheid van het slijmvlies evolueren naar andere ziekten of kan de patiënt dezelfde complicaties krijgen als hij niet het juiste dieet volgt. We hopen dat je het interessant vond om meer te leren over coeliakie of glutenintolerantie.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Ludvigsson JF, Murray JA. Epidemiology of Celiac Disease. Gastroenterol Clin North Am. 2019 Mar;48(1):1-18. doi: 10.1016/j.gtc.2018.09.004. Epub 2018 Dec 13. PMID: 30711202.
- Leonard MM, Sapone A, Catassi C, Fasano A. Celiac Disease and Nonceliac Gluten Sensitivity: A Review. JAMA. 2017 Aug 15;318(7):647-656. doi: 10.1001/jama.2017.9730. PMID: 28810029.
- Rubio-Tapia A, Murray JA. The Liver and Celiac Disease. Clin Liver Dis. 2019 May;23(2):167-176. doi: 10.1016/j.cld.2018.12.001. Epub 2019 Mar 1. PMID: 30947869; PMCID: PMC6588186.
