Acht tips om zelfbeheersing te ontwikkelen

Wat zou je kiezen: een appeltje of een stuk chocoladetaart? Hoewel dit misschien moeilijk lijkt, is het om langetermijndoelen te bereiken van essentieel belang om zelfcontrole te ontwikkelen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Raquel Aldana.

Laatste update: 04 januari, 2023

Zelfbeheersing is een eigenschap die we ontwikkelen wanneer we moeten wachten om te krijgen wat we willen. We weten allemaal dat we over zelfbeheersing beschikken, maar soms vragen we ons af of het het wachten wel waard is.

Hoewel het misschien moeilijk is om altijd zelfbeheersing uit te oefenen, is het wel van essentieel belang om onze doelen voor de toekomst te bereiken.

Zelfbeheersing is waarschijnlijk het belangrijkste psychologische kenmerk dat we hebben. Het houdt in dat we een bepaalde emotionele balans bereiken die ons in staat stelt onze impulsen te weerstaan. Dit is uiterst belangrijk voor ons gevoel van welzijn.

Laten we even naar een voorbeeld kijken:

In je koelkast staan een lekker appeltje en een heerlijk stuk chocoladetaart. En hoewel je jezelf hebt voorgenomen om niets te eten dat niet in je dieet past, reikt je hand op de een of andere manier toch uit naar dat meest aantrekkelijke lekkernijtje in je koelkast…

Laten we eerlijk wezen: we hebben een dergelijke situatie allemaal weleens meegemaakt.

Langetermijndoelen (zoals bijvoorbeeld afvallen) zijn vaak tegenstrijdig met onze directe verlangens (een lekker stuk chocoladetaart).

Het is belangrijk om controle te krijgen over deze directe verlangens en die tijdelijke vormen van bevrediging. Hierdoor kunnen we namelijk voorkomen dat onze doelen en motivatie in één klap vernietigd worden.

Dit is het geheim voor een hoop situaties in het leven.

Waarom verliezen we onze controle?

Hoewel we echt graag die overbodige kilootjes kwijt willen raken en we echt toegewijd zijn aan ons dieet, geven we om de een of andere reden toch vaak toe aan de verschillende verleidingen om ons heen. Hoe komt dit?

Onze mate van zelfbeheersing wordt beïnvloedt door twee psychologische factoren: onze impulsen en onze reflexen.

• Onze impulsen reageren op onze omgeving. Ze gaan in op stimuli of elementen die ons genot kunnen bieden (chocoladetaart bijvoorbeeld). Dit is een van de redenen waarom het bijvoorbeeld niet zo verstandig is om boodschappen te doen wanneer je honger hebt.
• Onze reflexen plannen en wijzen ons op de gevolgen die ons gedrag zal hebben. Ze vormen het deel van onze persoonlijkheid dat ons vertelt dat het niet uitmaakt hoe lekker die chocoladetaart is; er zitten altijd gevolgen aan verbonden.

Bedenken wat we gaan doen vereist een hoop voorzieningen en het vermogen om onszelf onder controle te houden. Dit is absoluut niet makkelijk, maar het wel waard.

IJverige zelfbeheersing zorgt ervoor dat dingen als naar de sportschool gaan een gewoonte worden. Daardoor zullen we geen last hebben van innerlijke dilemma’s op het moment dat we zoals altijd weer met onze billen aan de bank vastgeplakt zitten.

Vergeet niet dat je iets maar eenentwintig dagen achter elkaar elke dag hoeft te doen voordat je lichaam het begint te zien als een gewoonte.

Genot en succes in het leven uitstellen

Onze jeugd biedt het beste voorbeeld voor waarom het belangrijk is om genot uit te kunnen stellen en frustratie te kunnen tolereren.

We weten allemaal hoe moeilijk het is voor een kind om van snoepjes of speelgoed af te blijven. Zelfs als ze weten dat het niet mag en er een voogd in de buurt is, zullen ze moeilijk aan de verleiding kunnen weerstaan.

De beroemde psycholoog Walter Mischel nam dit fenomeen met een zeer bekend experiment tot het uiterste: de marshmallowtest. 

Uit Mischels studie bleek dat het uitstellen van genot bestaat uit het onder controle kunnen houden van de directe impuls om een marshmallow te eten, omdat je weet dat je er dan nog één kunt krijgen.

Door middel van deze studie was Mischel in staat om het verband tussen zelfbeheersing en succes in het leven aan te tonen. Deze studie geeft aan dat jezelf testen en controleren zeer nuttig is. Het kan het geheim zijn voor een succesvolle ontwikkeling.

Acht tips om zelfbeheersing te ontwikkelen

Hoewel we als mensen niet worden geboren met zelfbeheersing, kunnen we die controle wel ontwikkelen. Zelfbeheersing is bijvoorbeeld vooral erg belangrijk om te kunnen stoppen met roken, af te vallen of te trainen voor de marathon.

Hieronder delen we acht tips die je kunnen helpen om meer zelfbeheersing te ontwikkelen.

1. Houd rekening met de risico’s en de negatieve gevolgen die verbonden zijn aan bepaald gedrag. Bedenk regeltjes voor jezelf, zoals ‘als… dan…’. Op die manier zul je je doel niet uit het oog verliezen.

2. Versterk je persoonlijk toewijding door de mensen om je heen op de hoogte te stellen van je doelen, samen met je plan van aanpak.

3. Zet je doelen om in kleine stappen of taken die je alsmaar moet voltooien.

4. Geniet van de kleine successen en vier het moment waarop je je doelen bereikt.

5. Pas je impulsen aan door een verband te creëren tussen het externe aspect en de verleiding.

6. Train je geheugen om altijd te denken aan de doelen die je wilt bereiken.

7. Denk na over de situaties die het bereiken van je doelen in gevaar kunnen brengen.

8. Las pauzes in om je mentale voorzieningen en motivatie weer bij te vullen.

Conclusie

De weg naar zelfbeheersing houdt hoe dan ook in dat je moet leren om verleiding te handhaven en te profiteren van je sterke punten. 

Elke keer dat we op een dilemma stuiten tussen een onmiddellijke situatie en een langetermijndoel, moeten we ons proberen voor te stellen hoe onze reflexen in gevecht zijn met onze impulsen.

Welke van de twee verdient het volgens jou om de strijd te winnen?