Aanbevolen dieet en voeding voor hepatitis-patiënten

Juiste voedingsrichtlijnen kunnen een gunstige invloed hebben op veel ziekten - ook in het geval van leverproblemen. Een gezond, aangepast dieet dat de juiste voedingsstoffen levert, vult de behandeling van patiënten met hepatitis aan.

Geschreven en geverifieerd door de diëtist Anna Vilarrasa.

Laatste update: 24 augustus, 2022

De juiste voeding is belangrijk voor hepatitis-patiënten, hoewel er geen “standaard-dieet” voor de ziekte bestaat. Mensen met hepatitis moeten gezond en evenwichtig eten en alle voedingsmiddelen en dranken vermijden die tot leverbeschadiging kunnen bijdragen.

Natuurlijk is voeding een aanvulling op de door specialisten bepaalde behandeling en vervangt die in geen geval. Er zijn geen voedingsmiddelen die hepatitis kunnen “genezen,” maar wel voedingsmiddelen die bijdragen aan het welzijn van de patiënt.

Wat is hepatitis en hoe kan voeding hepatitis-patiënten helpen?

Hepatitis is een ontsteking van de lever Die kan van korte duur zijn (acuut) of van langere duur (chronisch). In beide gevallen gaat het om beschadiging van het orgaan, waardoor het niet meer normaal kan functioneren.

Er zijn verschillende soorten hepatitis, met verschillende oorzaken en besmettingswegen:

• De meestvoorkomende wordt overgebracht door een A, B, C, D, of E virus.
• Alcoholische hepatitis wordt veroorzaakt door overmatig alcoholgebruik.
• Sommige gifstoffen en bepaalde medicijnen, supplementen, of chemicaliën kunnen toxische hepatitis veroorzaken.
• Auto-immuun hepatitis ontstaat wanneer het immuunsysteem de lever aanvalt en celbeschadiging veroorzaakt. De oorzaak is onbekend, maar genetica en milieu zijn twee mogelijke triggers.

Vroege diagnose en behandeling zijn belangrijk om onherstelbare schade aan het orgaan te voorkomen. Cirrose (littekenvorming op de lever), leverfalen, en leverkanker zijn enkele van de mogelijke complicaties.

Hoewel adequate voeding bij hepatitis-patiënten  niet tot genezing leidt, is het wel belangrijk om tijdens de ziekte een goede gezondheidstoestand te bepalen. Een evenwichtige voeding helpt de vochtbalans op peil te houden en overbelasting van de lever te voorkomen.

Ontdek welke voedingsmiddelen het meest geschikt zijn, welke je beter kunt vermijden en hoe je je dieet kunt organiseren. Als je meer wilt leren, nodigen we je uit verder te lezen.

Voedingstips voor hepatitis-patiënten

In het algemeen is het dieet voor deze ziekte gebaseerd op groenten, volkoren granen, fruit, en magere eiwitten. Dit kan variëren naargelang de aanvankelijke toestand van de patiënt en de verdere ontwikkeling, maar er kunnen algemene richtlijnen worden opgesteld die aanbevolen worden om te volgen.

• Eet voldoende eiwitten om excessen en tekorten te vermijden. Die zijn nodig om beschadigde cellen te herstellen en om ondervoeding van de patiënt te voorkomen. Als de lever ze niet goed verwerkt, kunnen giftige afvalstoffen zich ophopen dus het is belangrijk om niet te overdrijven. De beste bronnen zijn mager vlees en vis, peulvruchten, eieren, en magere zuivelproducten.
• In het algemeen is het aan te bevelen de aanwezigheid van koolhydraten te verhogen boven die van eiwitten. Kies zo mogelijk voor volkoren granen zoals rijst, quinoa, haver, of couscous.
• Consumeer vetten in gematigde hoeveelheden. Het is niet goed om ze uit het dieet te schrappen, want ze hebben belangrijke functies in het lichaam. Het is echter essentieel om gezonde bronnen te kiezen, zoals olijfolie, avocado’s, noten, of vette vis.
• Alle soorten fruit en groenten zijn allemaal toegestaan en zijn belangrijk vanwege hun voedingswaarde.
• Het is raadzaam voedsel met mate te zouten en je inname te beperken in geval van vochtretentie.
• Pas de energie-inname aan, vooral bij hepatitis-patiënten die vermagerd zijn. Sommige patiënten ervaren ook vermoeidheid en een gebrek aan eetlust. Daarom is het raadzaam vaker kleine maaltijden te eten en, indien nodig, een kleine snack voor het slapengaan.
• De voeding moet licht verteerbaar zijn, dus kies bij voorkeur voor zachte bereidingswijzen: grillen, bakken, stomen, of koken.

Te vermijden voedingsmiddelen

Een ongezond dieet, en vooral bepaalde voedingsmiddelen en dranken, kunnen leverbeschadiging verergeren. Daarom is het bij hepatitis voeding beter de volgende lijst te vermijden.

• Alcohol: volgens de auteurs Marzano en Peña (Engelse link) kan met de tot nu toe beschikbare gegevens gesteld worden dat alcohol de mate van leverbeschadiging verergert en de progressie ervan versnelt. Dit leidt op zijn beurt tot een groter risico op het ontstaan van ernstiger problemen zoals cirrose of leverkanker.
• Alle frisdranken of dranken met toegevoegde suikers.
• Rauwe of onvoldoende verhitte zeevruchten en vis.
• Vet vlees (zoals sommige delen van varkens-, eenden-, of lamsvlees) en worst. Vermijd ook gefrituurd voedsel, voorgekookte gerechten, sauzen en erg vet voedsel, evenals voedsel dat met kaas of room gemaakt is.
• Om de aanwezigheid van natrium te beheersen, is het belangrijk de inname te beperken van producten die er grote hoeveelheden van bevatten, zoals zoute snacks, bewerkte sauzen, bouillonblokjes, bereide room, of conserven die met zout gemaakt zijn.
• Sommige patiënten kunnen een supplement van bepaalde vitamines nodig hebben. Hoewel suppletie in specifieke gevallen nodig kan zijn, is het niet bij alle patiënten nodig. Als er om welke reden dan ook een tekort aan voedingsstoffen is, is het de arts die deze suppletie moet voorschrijven. Sommige vitaminen en mineralen worden in de lever gemetalliseerd en kunnen, als ze in overmaat worden toegediend, negatieve effecten hebben.

Andere positieve gewoonten

Bij leverproblemen kan het hebben van een gezonde levensstijl de leverschade tot een minimum beperken. Een daarvan is dieet, maar er zijn ook andere aspecten die een belangrijke rol spelen.

Voldoende lichaamsbeweging is een interessante en essentiële gewoonte. Enerzijds versterkt het het lichaam en voorkomt het verlies van kracht en spierspanning. Anderzijds is het een manier om de ups en downs die sommige mensen ervaren te verwerken.

Deze lichaamsbeweging moet echter aangepast worden aan de toestand van hepatitis-patiënt en aan de vermoeidheid die hepatitis veroorzaakt. Het is raadzaam de duur en intensiteit beetje bij beetje op te voeren, en steeds op advies van de arts of specialist.

Zoals hierboven al gezegd is, is het van essentieel belang alcoholgebruik te vermijden, dat de lever beschadigt en andere negatieve effecten op het lichaam heeft. Het is ook nodig andere gewoonten op te geven die schadelijk kunnen zijn, zoals tabak of drugs. Bovendien is het niet aan te raden zelfmedicatie te nemen, omdat sommige medicijnen de lever kunnen beschadigen.

Ten slotte is het interessant op te merken dat het tijdens de ziekte belangrijk is de hygiënische maatregelen op te voeren. Elk virus, bacterie of gifstof aanwezig in voedsel kan de kans op leverbeschadiging vergroten. Daartoe is het nodig alle voedsel en oppervlakken af te wassen en een zorgvuldige handhygiëne te hebben voor en na het hanteren ervan.

Voeding is van grote hulp voor hepatitis-patiënten

Dieet en leefgewoonten zijn aanvullende aspecten bij de behandeling van leverziekte. Hun invloed is echter van groot nut om de leverfunctie te behouden, onomkeerbare schade te voorkomen, en de algemene gezondheidstoestand van de patiënten te verbeteren.

Een gezonde voeding die rekening houdt met de hierboven genoemde aspecten is in dit geval de beste manier om te eten. Het verdient echter de voorkeur het dieet te volgen en een follow-up met de arts te hebben , omdat elke situatie wat meer specifieke veranderingen kan vereisen.

Bovendien is het belangrijk dat elke patiënt zijn individuele tolerantie voor bepaalde voedingsmiddelen in de gaten houdt, omdat het gevoel en de spijsvertering bij verschillende mensen sterk kunnen verschillen.

Behalve hulp van specialisten is het een heel positieve stap om steun en contact te zoeken met familie, vrienden of andere mensen die door hepatitis getroffen zijn. Weten dat je niet alleen met de ziekte te maken hebt, kan je helpen er met minder stress mee om te gaan.