5 soorten huidschimmel en hoe je ze kunt herkennen

Huidschimmelinfecties zijn vaak besmettelijk en kunnen zowel door een besmet voorwerp of persoon afkomstig zijn. Ze kunnen jeuken en pijnlijk zijn.

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts José Gerardo Rosciano Paganelli.

Geschreven door Solimar Cedeño

Laatste update: 09 augustus, 2022

Onze huid verzorgen is om vele redenen belangrijk. Ten eerste is het de beschermende laag van ons lichaam, en door deze goed te verzorgen beschermen we ook de rest van ons lichaam. Bovendien is elke schade die de huid oploopt, door verschillende soorten huidschimmel of door andere oorzaken, gemakkelijk zichtbaar, waardoor zowel ons comfort als ons persoonlijk imago in het gedrang komen.

Daarom is het van vitaal belang dat we ons tegen huidschimmel beschermen en weten hoe we kunnen vaststellen of we aan een infectie lijden die medische aandacht nodig heeft. Zo kunnen we snel ingrijpen en zo nodig naar de huisarts gaan. Door een snelle genezing kunnen we zowel vervelende gevolgen als blijvende huidbeschadiging voorkomen.

Zijn alle soorten huidschimmel hetzelfde?

Net zoals er niet een dier- of plantensoort bestaat, is het koninkrijk van de schimmels ook opgebouwd uit veel verschillende organismen. Sommige ervan kunnen mensen aantasten en huidinfecties veroorzaken.

Globaal kunnen we het hebben over de vijf soorten schimmels die bij huidinfecties gewoonlijk vlekken, jeuk en zelfs pijn veroorzaken. We zullen deze hieronder in meer detail bekijken.

1. Dermatofytose

Dermatofyten groeien het best in een warme, vochtige omgeving en komen het meest voor in tropische en subtropische streken. Ze vermenigvuldigen zich ook in:

• afgesloten of slecht geventileerde ruimten.
• kleding die aan overmatig zweten onderhevig is.
• sport- en trainingsuitrusting.
• enzovoorts.

Dermatofyten groeien over het algemeen alleen in weefsels die keratine of “dood weefsel” bevatten, zoals haar, nagels en de buitenste laag van de huid. Ze stoppen ook met zich te verspreiden als ze in contact komen met levende cellen of ontstekingshaarden.

Deze schimmels worden overgedragen door contact met de schimmel op een andere gastheer. De infectie begint meestal in het zich ontwikkelende haar of het buitenste deel van de huid, dat het “stratum corneum” oftewel de hoornlaag genoemd wordt, en verspreidt zich van daaruit.

Een veel voorkomende vorm van deze schimmel is ringworm van de voet, beter bekend als zwemmerseczeem. Warme, vochtige omgevingen: sportuitrusting en -kleding, kleedkamers van sportscholen zijn ideaal voor deze huidschimmels. Iedereen is echter vatbaar voor deze infectie.

Hoe herken je deze vorm van schimmel?

Je kunt zien of je last hebt van ringworm als je last hebt van de volgende symptomen:

• Jeuk of branderigheid.
• Ringvormige roodheid van de huid.
• Blaarvorming.
• Schilferige of afbladderende huid.
• Afbrokkelen of zacht worden van de aangedane plek.

2. Candida

Candidiasis (Spaanse link) is een infectie die veroorzaakt wordt door een gist. Het is een heel gewone schimmel, die van nature in het menselijk lichaam aanwezig is .

De infectie ontstaat als de antilichamen van ons lichaam ons niet kunnen verdedigen tegen de overmatige groei van deze schimmels op de huid. Dit kan gebeuren als we een lage afweer hebben of bijvoorbeeld als we antibiotica innemen.

Hoewel deze soort infectie elk deel van het lichaam kan aantasten, komt ze vooral voor op delen van de huid met plooien, zoals de oksels, het onderste deel van de borsten, de liezen, enz. Als het op de huid voorkomt, heet het cutane candidiasis.

Deze gist tast ook de slijmvliezen aan. Denk hierbij aan de geslachtsorganen, mond, tong, en zelfs in extreme gevallen de slokdarm en de longen. Candida is de belangrijkste oorzaak van dermatitis bij baby’s door het vocht dat in hun luiers achterblijft.

Hoe je deze soort huidschimmel kunt herkennen

• Roodheid en huiduitslag.
• Jeuk of branderigheid.
• Witte afscheiding uit de aangedane plek.
• Pijn en ongemak.
• Verandering van kleur, verzwakking, verdikking, of verlies van nagels.

3. Schimmelnagels

Schimmelinfecties kunnen ook de nagels aantasten, die noemt men onychomycose. Veel van de etiologische verwekkers zijn dermatofyten die we hierboven al besproken hebben. Het kan echter ook te wijten zijn aan andere schimmels en gisten die de huid aantasten.

Volgens meerdere studies (Spaanse link) is onychomycose de meestvoorkomende nagelinfectie en vormt deze huidschimmel tot 30% van alle gevallen. Iedereen kan aan deze infectie lijden. Diabetici en ongecompromitteerden lopen echter een groter risico.

Schimmels tasten het vaakst de teennagels aan. Ze kunnen zich in de nageleenheid zelf bevinden, de omringende huid aantasten, en zich naar andere nagels verspreiden. Helaas is de behandeling van deze mycose moeilijk en is vaak een combinatie van topische en orale therapie nodig.

Hoe je deze soort huidschimmel kunt herkennen

De herkenning van onychomycose is heel eenvoudig, zelfs in het beginstadium van de ziekte. De aangetaste nagel verandert meestal van kleur, hij wordt dan witter of geler.

Ook de vorm van de nagel verandert. In sommige gevallen is het mogelijk een verzwakking van de nagel waar te nemen, wat de kans op het breken van de nagel vergroot. Sommige schimmels zijn echter in staat om een verdikking van de nagel te veroorzaken. Deze soort infectie veroorzaakt meestal geen pijn in de aangetaste nagel, tenzij het geval erg ernstig is.

4. Pityriasis versicolor

Pityriasis Versicolor is een van de soorten huidschimmel die door gisten veroorzaakt wordt. De meestvoorkomende etiologische verwekker is een gist die Malassezia furfur heet. Het komt op de huid voor als onderdeel van de normale flora. Onder bepaalde omstandigheden kan ze echter pathogeen worden en zich overmatig vermenigvuldigen.

De schimmel kan een speciale stof produceren, azelaïnezuur genaamd, die de melanineproductie verhindert, waardoor de kenmerkende symptomatologie ontstaat. Deze ziekte heeft een universele verspreiding. Studies (Spaanse link) tonen echter aan dat ze vaker voorkomt in tropische en subtropische landen.

De kenmerkende laesies van Pityriasis Versicolor kunnen overal op het lichaam verschijnen. Een van de meestvoorkomende plaatsen is op de borst, maar het kan ook op de hals, het gezicht en de armen gezien worden.

Hoe deze schimmelsoort te herkennen

Het belangrijkste symptoom van deze schimmelinfectie is de aanwezigheid van witachtige of geelachtige vlekken. De vlekken hebben bovendien de neiging geleidelijk in omvang toe te nemen. De laesie kan rond of ovaal zijn, en er kan een lichte schilfering zichtbaar zijn.

De aandoening geeft meestal geen andere symptomen, hoewel sommige mensen jeuk of een prikkend gevoel aan de laesies kunnen ervaren. Gelukkig kan deze toestand tegen het eind van de zomer vanzelf verdwijnen in landen met een gematigd klimaat.

5. Sporotrichosis

Sporotrichosis is een veel voorkomende schimmelinfectie uit Latijns-Amerika komt nu overal op aarde voor en wordt veroorzaakt door een schimmel die Sporothrix schenckii heet. De etiologische verwekker bevindt zich in verschillende soorten mos, rozenstruiken, mest en hooibalen. Door de verspreiding ervan zijn tuinders en boeren de meest getroffen groepen van de bevolking.

De schimmel dringt de huid binnen via kleine sneetjes, meestal door stekels met plantendoornen. Gelukkig kan deze schimmel niet van mens op mens worden overgedragen. Bovendien is hematogene verspreiding naar andere weefsels zeldzaam, zodat de laesies meestal beperkt blijven tot een specifieke plaats.

Hoe deze schimmelsoort te herkennen

De primaire laesie manifesteert zich als een knobbel of abces van variabele grootte, dat zich bevindt op de plaats waar de schimmel het lichaam binnendrong. Het is pijnloos en neemt geleidelijk in omvang toe. Het aantal bultjes kan geleidelijk toenemen en een variabel aantal bereiken.

Naarmate de dagen verstrijken worden de laesies necrotisch en lijken ze op een steenpuist. Bovendien evolueren ze vaak tot zweerachtige laesies die veel tijd nodig hebben om te genezen.

Preventie van alle soorten huidschimmel is essentieel

De beste manier om je tegen deze soorten huidschimmel te beschermen is door contact met andere besmette mensen, hun kleren en ook hun persoonlijke verzorgingsproducten te vermijden.

Het is ook essentieel om een uitstekende persoonlijke hygiëne te handhaven, want de meeste schimmels maken deel uit van de normale flora. Als je merkt dat je last hebt van een schimmelinfectie van de huid, ga dan naar je arts voor een recept voor een schimmelwerend middel.