Wist je dat de stem van een vrouw verandert tijdens de menstruatiecyclus?

De stem van een vrouw evolueert gedurende haar hele leven, van de puberteit tot de menopauze. Net als veel andere veranderingen bij vrouwen, is dit te wijten aan hormonale variaties.

Geschreven en geverifieerd door de arts Mariel Mendoza.

Laatste update: 13 augustus, 2023

Ja, het is waar, de stem van een vrouw verandert tijdens de menstruatiecyclus. De veranderingen zijn het meest merkbaar tijdens de menstruatie en de ovulatie.

Veranderingen in de stem van een vrouw tijdens de seksuele cyclus zijn het gevolg van de invloed van geslachtshormonen op het strottenhoofd en de stembanden. Net als de baarmoederhals heeft het strottenhoofd receptoren voor geslachtshormonen en is het vatbaar voor verandering volgens fysiologische variaties gedurende de cyclus.

Het zijn diezelfde variaties in de niveaus van de verschillende geslachtshormonen (oestrogenen, progesteron en androgenen) die ook meewerken aan emotionele veranderingen, prikkelbaarheid en andere veranderingen.

De menstruatiecyclus begrijpen

Bij vrouwen met een regelmatige menstruatiecyclus zijn er meestal ongeveer 28 tot 30 dagen met herhaalde veranderingen. De hormonen vertonen cyclische variaties en zijn verdeeld in twee fasen: folliculaire en luteale fase.

Folliculaire fase

De menstruatie markeert het begin van de nieuwe menstruatiecyclus en initieert de folliculaire fase, die eindigt als de eisprong plaatsvindt. Hierna begint de luteale fase, die aanhoudt tot het moment van bloeden.

In de eerste dagen van de folliculaire fase zijn de oestrogeen- en progesteronspiegels laag. Deze combinatie veroorzaakt cellulaire desquamatie van de baarmoeder die leidt tot bloeding of menstruatie.

Het oestrogeen neemt echter geleidelijk toe tot dag 14, waarop het oestrogeen een piek bereikt en de eisprong plaatsvindt. Tijdens de folliculaire fase rijpt de eicel en vindt de eisprong plaats.

Luteale fase

Na de eisprong begint de luteale fase. Deze genereert de mogelijkheid van zwangerschap. Als er geen bevruchting plaatsvindt, wordt de eicel aan het eind van de cyclus weggegooid.

Op het moment van de eisprong blijft het progesteron op een min of meer laag niveau, maar stijgt dan tot boven het oestradiolniveau. Dat blijft zo tot het einde van de menstruatiecyclus.

Oestrogeen- en progesteronconcentratie in de verschillende fasen

Tijdens de premenstruele periode (dag 23-28), de menstruatie (dag 1-4) en in de postmenstruele fase (dag 5-10) overheerst het oestrogeengehalte, maar is het niet zo hoog. In het midden van de folliculaire fase, tot aan de ovulatie (dag 13-15), bereiken ze hun maximale concentratiepiek.

Daarentegen stijgen de progesteronspiegels na de ovulatie, en ze blijven gehandhaafd tot voor de menstruatie (dag 15-28).

Hoe beïnvloedt de menstruatiecyclus de stem van een vrouw?

Veranderingen in de stem van een vrouw tijdens de menstruatiecyclus zijn het gevolg van het effect op de wisselende niveaus van oestrogeen (overheersend in de eerste fase) en progesteron (overheersend in de tweede fase). De werking wordt uitgeoefend op receptoren in het strottenhoofd en de stemplooien (Engelse link).

Zo veroorzaken hormonale variaties wijzigingen in het slijmvlies, de vascularisatie en de slijmproductie van de stemplooien. Anderzijds belemmeren hormonen ook de komst van zenuwsignalen die naar de stemplooien worden gestuurd.

Oestrogenen veranderen de stem van een vrouw omdat ze de slijmafscheiding door de klieren boven en onder de randen van de stemplooien verhogen. Dit zorgt voor een grotere viscositeit en vergemakkelijkt de beweeglijkheid. Bovendien verhogen ze de doorlaatbaarheid van de haarvaten, wat de zuurstofvoorziening van het weefsel bevordert.

Het treedt op in de folliculaire fase, dicht bij de ovulatieperiode. Dan, in de fase waarin progesteron overheerst, is er sprake van aderverwijding, zwelling van de stemplooien en daaruit voortvloeiende vochtretentie. Je kunt verstopping, zwelling van de stembanden, aanwezigheid van micro-spataderen en ze kunnen zelfs bloeden opmerken.

Hoe manifesteren hormonale veranderingen zich in de stem van een vrouw?

In de periode waarin progesteron overheerst, is de stem van een vrouw meestal dikker, dieper, grover, ruwer, gebroken en zelfs monotoon. Dit komt door het vasthouden van water.

Bij de geleidelijke toename van oestrogenen wordt het overtollige vocht afgevoerd, waardoor een helderder, hogere stem ontstaat, met het vermogen hogere noten te bereiken en een grotere trilling en frequentie te handhaven. We zouden zeggen dat de stem de neiging heeft aantrekkelijker te klinken.

De stem van een vrouw evolueert gedurende haar hele leven

Van de kindertijd tot de menopauze wordt de stem van een vrouw beïnvloed door hormonale variaties (Engelse link). In de puberteit veroorzaakt de invloed van oestrogeen en progesteron een verdieping van de stem.

In de menopauze is er door de afname van oestrogeen en progesteron een afname van het bereik en de frequentie van de stem. Hij wordt hees en diep, met moeite om hoge noten te bereiken en er treedt stemmoeheid op.

Er is ook het zogenaamde premenstruele stemsyndroom. Bij dit syndroom, dat samenhangt met de progesteronspiegel, is er sprake van vermoeidheid, verminderd bereik en verlies van kracht en sommige harmonieën.