Wat zijn de verschillende vormen van cerebrale parese?

De soorten cerebrale parese variëren, net als de symptomen, het deel van de hersenen dat aangetast wordt, en de ernst. Het is een complexe aandoening die evolutionair gezien geen goede prognose heeft, maar onderzoekers blijven zoeken naar manieren om de kwaliteit van leven van de getroffenen te verbeteren.

De verschillende vormen van cerebrale parese die er bestaan hebben verschillende medische classificaties die hun behandeling en diagnose helpen. Elk geval is echter een ernstige aandoening op zich, vooral als het bij kinderen voorkomt.

Parese is een ander woord voor een gedeeltelijke, onvolledige verlamming van de spieren. Er zijn veel aandoeningen waarbij dit een rol speelt, vaak aangeboren, maar sommige vormen ontwikkelen zich pas op latere leeftijd zoals progressieve supranucleaire parese.

In medische termen verwijst cerebrale parese naar een groep aandoeningen die de beweeglijkheid van de spieren aantasten, en die veroorzaakt worden door schade in de hersenen van de persoon. Bovendien kan de aandoening zich uitbreiden tot andere delen van het zenuwstelsel, en ook tot andere variabelen.

In dit artikel bespreken we de verschillende soorten van deze aandoening om hem beter te begrijpen. De ene soort van deze stoornis wordt gecategoriseerd door hoe aangetast de houding van de persoon is, terwijl andere bepaald worden door het deel van het lichaam dat ze aantasten. Ze kunnen ook beoordeeld worden naar hun ernst.

Indeling naar spiertonus en lichaamshouding

In deze categorie van cerebrale parese varieert meestal de houding van het individu. Dit staat in direct verband met hun spierspanning, en kan spasmen, onwillekeurige bewegingen, of ataxie veroorzaken. Cerebrale parese ontstaat door plaatselijke beschadiging in de hersenen, die de spierbeweging beïnvloedt.

Spastische cerebrale parese

Dit is de meest voorkomende soort cerebrale parese (Engelse link). De spieren bij mensen die door dit type getroffen zijn, staan in een overdreven staat van spanning en hun reflexen zijn zwak. Mensen met spastische cerebrale parese kunnen niet goed lopen. Ze kunnen alleen met hun benen slepen door een verlies aan beweeglijkheid van de gewrichten.

Getroffenen hebben de neiging zich te bewegen in een schaarstijl. Hierbij kruist de zwakkere ledemaat achter de andere zonder bij de knie te buigen. Dit type leidt ook tot verlies van spiermassa, want getroffenen hebben meestal meer gekrompen spiervezels.

Hypnotische cerebrale parese

In tegenstelling tot wat we in het vorige deel beschreven hebben, hebben mensen met deze vorm van cerebrale parese heel weinig spiermassa. Hun spieren blijven niet samengetrokken en de persoon is niet in staat rechtop te blijven staan met ontspannen ledematen, en ze hebben geen kracht.

Het grootste risico voor mensen met deze vorm van cerebrale parese is hoe het hun ademhalingsstelsel (Engelse link). Zowel de getroffen kinderen als volwassenen hebben moeilijkheden met de manier waarop hun borstkas werkt.

Athetoïd cerebrale parese

Deze vorm van cerebrale parese veroorzaakt chaotische bewegingen in het hele lichaam. De spieren trekken onwillekeurig samen en ontspannen zich zowel in de bovenste als in de onderste ledematen.

Wat het gezicht betreft, neigt deze vorm van hersenverlamming naar ligt in de tong, en als zodanig hebben gelaatsuitdrukkingen de neiging abrupt te veranderen als er een kramp optreedt.

Ataxische cerebrale palsie

Ataxic cerebral palsy lijkt op de athetoïde variant, maar komt minder vaak voor (Spaanse link), de laatste is meer stereotiep. Ook hier verschijnen de bewegingen onwillekeurig en willekeurig. Getroffenen worstelen met hun evenwicht, zowel bij zitten als bij staan.

Gemengde cerebrale palsie

Gemengde cerebrale palsie is niet meer dan een combinatie van de bovengenoemde symptomen. De diagnose is echter moeilijk, want de medische specialisten die met dit probleem te maken krijgen, weten niet altijd zeker welke diagnose het beste bij de patiënt past.

Soorten cerebrale parese worden bepaald door het getroffen lichaamsdeel

De soort cerebrale parese en de classificatie ervan hangen af van welk deel van het lichaam het treft of de meeste symptomen vertoont. De verschillende classificaties zijn:

• Hemiplegie: dit geldt voor gevallen waarbij alleen één kant van het lichaam (Spaanse link), rechts of links, symptomen heeft. Dit geeft aan welk gebied van de hersenen aangetast is.
• Paraplegie: voor gevallen waarbij de onderste helft van het lichaam, vanaf het middel, symptomen vertoont. Mensen met deze classificatie zijn paraplegisch.
• Tetraplegie: dit zijn de gevallen waarin bijna het hele lichaam is aangedaan; alle vier de ledematen, of vanaf de hals naar beneden.
• Diplegie: deze bijzondere vorm van cerebrale parese komt het vaakst voor komt voor bij kinderen. Bij volwassenen komt het minder vaak voor. De symptomen zijn gelokaliseerd in de onderste ledematen en gaan gepaard met spierspasmen.
• Monoplegie: monoplegie (Spaanse link) is gericht op één specifieke ledemaat of spierstreek, en tast geen ander deel van het lichaam aan; niet de rest van dezelfde kant en ook niet de andere. Ze kan ook in een specifieke spierstreek voorkomen.

Indeling naar ernst

Deze methode om cerebrale palsie in te delen is gebaseerd op een internationale consensus, zoals voorgesteld in het Gross Motor Function Classification System (GMFCS – Engelse link). Dit is zoals overeengekomen tussen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Surveillance of Cerebral Palsy in Europe (SCPE).

Op basis van de criteria die door de consensus bepaald zijn, kunnen we de volgende typen bespreken:

• Mild: in deze gevallen kan de getroffen persoon lopen, maar met bepaalde beperkingen. Ze kunnen zich voortbewegen zonder afhankelijk te zijn van de steun van hulpmiddelen zoals een kruk of een rolstoel.
• Matig: wie een matige vorm van cerebrale parese heeft, heeft de hulp van een derde nodig om op te staan en te gaan zitten. Ze gebruiken bijna altijd een rolstoel, hoewel ze kunnen deze zelfstandig hanteren (Spaanse link), vooral binnenshuis.
• Ernstig: de meest ernstige vorm van cerebrale parese is die waarbij de getroffene niet in staat is zelf zijn hoofd te ondersteunen, en als zodanig voortdurend hulp nodig heeft voor elke dagelijkse taak.

Wat is de “beste” soort?

Er zijn geen soorten van cerebrale parese die ‘beter’ zijn dan de andere. Daarom voldoet elke soort aan specifieke criteria. In sommige gevallen reageert iemand beter op revalidatietherapieën, terwijl andere mensen een meer medische aanpak vereisen.

Een nauwkeurige diagnose is essentieel, want het helpt specialisten een gedetailleerd revalidatieplan op te stellen om de levenskwaliteit te verbeteren door fysiotherapie, psychosociale steun, ondersteunende netwerken, en ook medische behandeling.