Wat is een kwaadaardig melanoom?

De belangrijkste manier om het krijgen van een kwaadaardig melanoom te voorkomen is door jezelf te beschermen tegen ultraviolette stralen, zoals die van de zon en van kunstmatige lichtbronnen.

Een kwaadaardig melanoom is een kankergezwel dat zich normaal gesproken op de huid ontwikkelt. Soms kan het ook verschijnen op een slijmvlies of op andere delen van het lichaam. Het is de meest dodelijke vorm van huidkanker, omdat het zich makkelijk verspreidt naar andere delen van het lichaam.

Deze soort tumor verschijnt wanneer melanocyten, huidcellen die melanine produceren, kankerachtige eigenschappen krijgen. Het is de derde meestvoorkomende vorm van huidkanker. Het is zelfs zo dat de wereldwijde diagnose ervan in de afgelopen decennia sterk is toegenomen. Het sterftecijfer als gevolg van deze ziekte is ook toegenomen.

Het is gebruikelijk dat artsen afspraken maken voor vlekken op de huid met pigmentatie. Om melanoom te voorkomen, is het aan te raden om aan te nemen dat elke vlek op de huid met deze kenmerken een kwaadaardig melanoom is. Vroegtijdige diagnose is fundamenteel voor een goede prognose van de ziekte.

Risicofactoren en soorten kwaadaardig melanoom

Mensen met een hoger risico op het ontwikkelen van een kwaadaardig melanoom zijn roodharige mensen met een blanke huid, mensen met veel moedervlekken, of mensen die vaak verbranden in de zon. Slechts 25% van de kwaadaardige melanomen is afkomstig van een reeds bestaande moedervlek.

Over het algemeen hebben mannen een verhoogde kans om kwaadaardige melanomen op de rug te krijgen, terwijl bij vrouwen het meestvoorkomende gebied de benen is. Kwaadaardige melanomen lijken in eerste instantie op een normale moedervlek, die beetje bij beetje verandert, in omvang toeneemt en een meer onregelmatige vorm krijgt.

We kunnen vier soorten kwaadaardige melanomen onderscheiden:

• Oppervlakkig spreidend melanoom. Dit geldt voor 70% van de gevallen. Ze komen vooral voor op de benen en op de buik. Het is een vlak vlekje, met enkele verhoogde plekken. Het groeit langzaam en heeft verschillende kleuren (grijs, rood, zwart, blauw of bruin).
• Nodulair melanoom. Dit geldt voor 15% van de gevallen. Het is een verhoogd plekje en is zwart, blauw of kleurloos. Deze vorm groeit zeer snel.
• Lentigo maligna melanoom. Dit geldt voor ongeveer 5% tot 10% van de gevallen. Dit kwaadaardige melanoom heeft een of knobbelvormig uiterlijk en komt meestal voor bij oudere mensen. Het is bruin, zwart of blauw, maar ook wel zonder pigment. Het groeit langzaam.
• Acrolentigineus melanoom. Deze soort dekt ongeveer 5% van de gevallen en is daarmee de meest zeldzame soort. Het verschijnt plotseling op de handpalmen, voetzolen, of zelfs onder de nagels.

De diagnose van kwaadaardig melanoom

Zoals gezegd, als er een vreemde moedervlek op de huid verschijnt of iets dat daarop lijkt, moeten we ervan uitgaan dat het een kwaadaardig melanoom is. Er bestaat een acroniem, de ABCDE-regel, dat wordt gebruikt om deze soort tumor nauwkeurig op te sporen.

Evalueer elke vlek op de huid om te zien of deze de volgende kenmerken heeft:

• Asymmetric: asymmetrisch, dat wil zeggen met een onregelmatige vorm
• Border: onregelmatige randen
• Colour: onregelmatige kleuring
• Diameter: diameter is groter dan 6 mm
• Evolution: evolutie, dat wil zeggen dat de vlek in de loop van de tijd verandert

Wanneer een vlek aan deze kenmerken voldoet, zal een arts een biopsie laten uitvoeren of het plekje laten verwijderen. In beide gevallen voert de arts een histopathologisch onderzoek uit. Dit betekent dat het verwijderde weefsel zal worden bestudeerd om vast te stellen of het om een kwaadaardig melanoom gaat. Ook wordt de diepte ervan gemeten.

De belangrijkste preventiemaatregel tegen kwaadaardig melanoom is het beschermen van de huid tegen ultraviolette straling, zowel natuurlijk als kunstmatig. We moeten voorkomen dat onze huid wordt blootgesteld aan de zonnestralen, vooral tijdens de warmste uren van de dag. Ook verhoogt een vroege diagnose de kans op genezing aanzienlijk.

Complicaties en prognose

Er zijn kwaadaardige melanomen die oppervlakkig zijn. Ze worden beschouwd als oppervlakkig als ze minder dan 0,9 millimeter diep zijn. Dit zijn de meestvoorkomende gevallen. Ze worden melanoma in situ genoemd.

Deze zijn ook het makkelijkst te behandelen. Kwaadaardige melanomen die zich niet verder dan hun oorspronkelijke locatie hebben verspreid, hebben een goede kans om te genezen.

Als het melanoom dieper ligt, is het probleem meestal ernstiger. Bij dit melanoom moet worden vastgesteld of de schildwachtklier is bereikt, dat wil zeggen de lymfeklier die zich het dichtst bij het melanoom bevindt.

De prognose van kwaadaardig melanoom is afhankelijk van verschillende factoren:

• lokalisatie
• dikte
• mitotische index (hoe vaak kankercellen zich vermenigvuldigen)
• niveau van invasie
• infiltratie van het lymfoïde weefsel
• ulceratie

De artsen houden rekening met de groei van het melanoom. De factor die de prognose het meest beïnvloedt, is echter of het melanoom in hetzelfde gebied blijft of zich juist heeft verspreid. In het eerste geval is de prognose zeer positief, terwijl het tweede geval meestal tot ernstige complicaties leidt.