Waarom zijn er in de zomer meer gevallen van salmonellose?

Salmonella is een vrij bekende ziekte. Weet je echter waarom het aantal gevallen in de zomer toeneemt?

In het artikel van vandaag gaan we het hebben over de reden dat er in de zomer meer gevallen van salmonellose zijn. De zomer komt eraan en daarmee ook de hoge temperaturen en op reis gaan.

Het proeven van voedsel uit andere culturen aan de rand van het strand kan een onvergetelijke ervaring zijn, maar je kunt er niet omheen dat er een zeker inherent risico verbonden is aan het eten van voedsel dat niet volgens bepaalde protocollen voor hygiëne worden bereid. Een toerist met lef kan dan ook gemakkelijk het slachtoffer van salmonellose worden.

De bacteriën van het geslacht Salmonella, die de infectieziekte salmonellose veroorzaken, zijn het hele jaar aanwezig. In de zomer zijn er echter altijd meer gevallen van salmonellose. Waarom? Blijf lezen om er meer over te leren!

Inzicht in de salmonellabacteriën

Salmonella is een bacterieel geslacht dat uit facultatieve anaërobe gramnegatieve bacillen bestaat. Dat wil zeggen dat ze ook bij de afwezigheid van zuurstof energie genereren.

We noemen deze bacteriën gewoonlijk salmonella. De natuurlijke habitat voor deze micro-organismen is de darm van elk type warmbloedig dier, helaas inclusief die van de mens.

Er zijn verschillende soorten salmonella, er zijn al meer dan 2.500 serotypen zijn ontdekt. De meeste behoren tot de soort Salmonella Enterica, die meer dan 99% van de salmonellose-gevallen bij de mens vertegenwoordigt.

Salmonellose ontwikkelt zich niet gemakkelijk, omdat deze bacteriën de zure pH van de maag meestal niet kunnen verdragen en daardoor zullen sterven voordat ze de darm bereiken. De bacterien die er wel levend doorheen komen, krijgen met de bacteriële flora en een snelle darmtransit te maken.

Slechts een klein percentage van deze pathogene micro-organismen slaagt erin zich te hechten aan het darmslijmvlies en zich daar voort te planten. Op dat moment ontstaan de kenmerkende symptomen waaronder:

• Ernstige diarree
• Koorts
• Buikpijn

Waarom zijn er in de zomer meer gevallen van salmonellose?

Het antwoord op deze vraag is heel simpel: hoge temperaturen versnellen de bacteriegroei van salmonella. Het helpt om bacteriegroei te begrijpen om op een oppervlak aan een achtbaan te denken:

• Er is een aanpassingsfase waarin de bacteriën het medium koloniseren waarin rauw, ongekoeld voedsel (Engelse link) is afgezet.
• Vervolgens ervaren de bacteriën een exponentiële groei, waarbij elke bacterie twee kindcellen produceert via een techniek die binaire splitsing wordt genoemd. Een gunstige omgeving (in dit geval een hogere temperatuur) versnelt de exponentiële groei van salmonella.
• Hierna volgt er een stationaire fase, ‘het plateau’ (of de bovenkant van de achtbaan), waarin bacteriën als gevolg van uitputting van voedingsstoffen in hetzelfde tempo groeien en afsterven. Hier wordt de bevolkingslimiet bereikt.
• Tenslotte begint de achteruitgang, aangezien het gebrek aan voedingsstoffen en de ophoping van giftige producten uiteindelijk schadelijk zijn voor de bacteriekolonie.

Hoe groter de bacteriële lading tijdens de exponentiële en stationaire fasen, hoe groter het risico dus wordt op salmonellose als een mens aan besmet voedsel wordt blootgesteld.

Toch is het niet helemaal duidelijk hoeveel bacteriën iemand moet eten om deze vorm van voedselvergiftiging te ontwikkelen. Onderzoekers schatten tussen de 1 en 10 miljoen.

Antropische en omgevingsfactoren

Zoals we al zeiden, hoe hoger de temperatuur, hoe sneller de bacteriën zich voortplanten en hoe waarschijnlijker het is dat iemand een hoeveelheid bacteriën binnenkrijgt die groot genoeg is om salmonellose te veroorzaken.

Toch is niet alle risico aan de temperatuur zelf te wijten. Zoals we hierboven al zeiden, kunnen een aantal zaken de kans op besmetting vergroten, zoals:

• rauw voedsel zonder hygiënische reiniging eten.
• ongekookt, ongekoeld eten meenemen voor een picknick.
• op onhygiënische plaatsen eten waar materialen of gebruiksvoorwerpen niet schoon zijn en sporen van salmonella kunnen bevatten.

Ook andere factoren kunnen de snelheid van salmonellose op de lange termijn verhogen. Een studie gepubliceerd in het tijdschrift Foodborne Pathogens and Disease (Engelse link) waarschuwt ons zelfs dat de toename van deze infecties in de Verenigde Staten met klimaatverandering verband lijkt te houden. Dit is logisch vanwege de hogere temperaturen die de groei van bacteriën stimuleren.

Voorkom salmonellose in de zomer

Samenvattend zal salmonella zich tijdens de zomer onvermijdelijk meer vermenigvuldigen. Je dient echter de juiste hygiënemaatregelen te nemen en je gezond verstand te gebruiken bij het kiezen van bijvoorbeeld een restaurant om in te eten.

De zomer is een tijd met een speciaal risico als het om voedselvergiftiging gaat. Het is belangrijk om bij het hanteren en bereiden van voedsel voorzichtig te zijn. Voorkomen is altijd beter dan genezen.