Superfetatie: zwanger worden terwijl je al zwanger bent

Superfetatie is een zeldzaam verschijnsel dat ertoe kan leiden dat een vrouw zwanger wordt terwijl ze al zwanger is van een ander kind. We zullen hier uitleggen hoe dat kan gebeuren.

Superfetatie is een zeer zeldzaam en nogal verrassend verschijnsel. Het bestaat uit zwanger worden terwijl een vrouw al zwanger is. De term komt uit het Latijn. In wezen betekent het ‘opnieuw zwanger worden’. Er zijn nog maar weinig gevallen gemeld, hoewel in 2016 wat Jessica Allen (Engelse link) overkwam vrij relevant werd.

Geassisteerde voortplanting kan te maken hebben met de gebeurtenis en kan de incidentie verhogen. Daarom leggen we in dit artikel alles uit wat je moet weten over superfetatie en hoe het gebeurt.

Wat is superfetatie?

Superfetatie is de conceptie van een tweede foetus tijdens de zwangerschap. Dat wil zeggen dat een vrouw zwanger wordt van een tweede kind terwijl ze al zwanger is van een ander kind. Kortom, ze wordt zwanger terwijl ze al zwanger is.

Het resultaat is de ontwikkeling van twee baby’s, tweelingen, die verschillende zwangerschapsleeftijden hebben. Superfetatie komt relatief vaak voor bij dieren. Bijvoorbeeld bij knaagdieren, schapen of zelfs paarden. Er zijn echter zeer weinig meldingen van gevallen bij mensen.

In feite is het zeer ongebruikelijk. De meeste gevallen van de laatste jaren hadden te maken met geassisteerde voortplantingstechnieken. Vergelijkbaar met wat er gebeurt bij meerlingzwangerschappen.

Superfecundatie (of een meerlingzwangerschap) van een twee-eiige tweeling is de bevruchting van twee eicellen tegelijk. Dat is niet hetzelfde. Dat wil zeggen, het zijn twee eicellen die in dezelfde menstruatiecyclus zijn vrijgekomen. Bij superfetatie gaat het om twee eicellen uit verschillende cycli.

Hoe gebeurt het?

Om een superfetatie te laten plaatsvinden, moet een reeks gebeurtenissen gelijktijdig in beweging komen. De eerste is dat tijdens de zwangerschap opnieuw een eisprong plaatsvindt. Dit komt niet vaak voor, omdat het vrouwelijke voortplantingssysteem mechanismen heeft om dit te voorkomen.

In een publicatie in Assisted Reproduction (Spaanse link) wordt uitgelegd dat wanneer een vrouw zwanger wordt, de concentratie van het hormoon progesteron toeneemt. Progesteron is een hormoon dat voorkomt dat nieuwe follikels in de eierstok tot rijping komen.

Daardoor is de eisprong meestal geblokkeerd en is een nieuwe zwangerschap onmogelijk. Bij superfetatie verschijnt er echter wel een ander eitje dat vervolgens bevrucht kan worden.

Progesteron maakt ook het baarmoederhalsslijm dikker. Wanneer het baarmoederhalsslijm dikker wordt, kunnen zaadcellen er niet doorheen en kunnen ze de eicel niet bereiken. Dit mechanisme faalt echter ook bij superfetatie.

De bevruchting van de nieuwe eicel vindt meestal 2 tot 4 weken na de eerste bevruchting plaats. Daarom is er een verschil in de zwangerschapsduur van beide foetussen. Bovendien kan het sperma van verschillende mannen afkomstig zijn.

De vrouw kan dus zwanger zijn van twee baby’s van verschillende vaders op hetzelfde moment. De meeste gevallen van superfetatie hebben, zoals we hebben aangegeven, te maken met behandelingen voor geassisteerde voortplanting.

De reden hiervoor is dat de vrouw voor alle technieken hormonale geneesmiddelen toegediend krijgt die de normale procedures van het lichaam vervolgens beïnvloeden.

Verschillen tussen superfetatie en meerlingzwangerschap

Het is gemakkelijk om een superfetatie te verwarren met een superfecundatie, of een meerlingzwangerschap. Het is echter belangrijk om deze soorten zwangerschappen niet als hetzelfde te interpreteren.

Bij een superfetatie komen de bevruchte eicellen uit verschillende menstruatiecycli. Bij een meerlingzwangerschap komen beide eicellen echter op hetzelfde moment vrij. Dat wil zeggen, ze komen uit dezelfde menstruatiecyclus.

Daarom is het bij een meerlingzwangerschap heel moeilijk om verschillende vaders te hebben. Een superfetatie is een asynchrone meerlingzwangerschap die op verschillende tijdstippen plaatsvindt.

Aangezien er meestal een tijdsverschil van 2 tot 4 weken is tussen de twee bevruchtingen, zal de ene foetus kleiner zijn dan de andere. Dat is de belangrijkste reden waarom het belangrijk is dit verschijnsel niet te verwarren met een meerlingzwangerschap.

Enkele feiten kunnen helpen om de twee verschijnselen van elkaar te onderscheiden. Naast de grootte van de foetus zijn er verschillen in hartslag en andere structuren, zoals de lengte van de schedel of de dooierblaas.

Hoe wordt het ontdekt?

De diagnose van superfetatie gebeurt meestal in een vroeg stadium. Dat wil zeggen, artsen detecteren het meestal in het eerste trimester echografie, die plaatsvindt bij ongeveer 12 weken zwangerschap.

Bij deze echografie kunnen zij de aanwezigheid van twee embryo’s waarnemen, elk in een eigen buidel en met een eigen placenta. Bovendien is er een verschil in de ontwikkeling en de grootte van beide foetussen.

Het is gebruikelijk dat er bij een meerlingzwangerschap een verschil is tussen het gewicht en de grootte van beide baby’s. Bij superfetatie zijn echter ook verschillen in orgaanontwikkeling zichtbaar. Dit komt meestal niet voor bij superfecundatie.

Zwanger worden terwijl je al zwanger bent is risicovol

De bevalling van vrouwen met een superfetatie-zwangerschap brengt meer risico’s met zich mee dan een eenlingbevalling. Bij een meerlingbevalling is het risico ook hoog. De reden hiervoor is dat de moeder beide foetussen tegelijk ter wereld moet brengen, hetzij vaginaal, hetzij via een keizersnede.

Bij een vaginale bevalling moeten beide baby’s in de juiste positie worden gebracht. Ook hun gewicht en grootte spelen een rol. We moeten er rekening mee houden dat er bij een superfetatie een verschil in zwangerschapsduur is, wat de bevalling bemoeilijkt.

Daarom is het mogelijk dat een baby met 35 weken wordt geboren (te vroeg, maar met grote overlevingskansen) en de andere baby met 32 weken. Daardoor wordt overleven in de buitenwereld moeilijk.

Hoe jonger de baby is als hij geboren wordt, hoe groter de kans dat hij ziek wordt of complicaties ontwikkelt. Dat komt omdat zijn organen nog niet volledig ontwikkeld zijn.

Om die reden proberen specialisten in sommige gevallen de geboorte uit te stellen. Dat wil zeggen, om de jongste foetus zo lang mogelijk in de baarmoeder te houden. Dit verhoogt de overlevingskans.

Gevallen van superfetatie

Zoals we in dit artikel hebben uitgelegd, zijn er maar weinig gevallen van superfetatie gemeld. De eerste dateert van 1932. Daarna werden er in de 20e eeuw nog ongeveer 10 ontdekt. Momenteel schatten wetenschappers dat er 1 of 2 gevallen per jaar zijn.

De bekendste vond plaats in 2016. De moeder heette Jessica Allen en ze was een vrouw die optrad als draagmoeder. Dat wil zeggen, ze was zwanger van een baby die ze zou geven aan een koppel met vruchtbaarheidsproblemen.

Tijdens die zwangerschap werd Jessica zwanger van een andere man, haar echtgenoot. Daarom baarde zij twee baby’s die biologisch verschillend waren. Dit leidde tot ethische controverses (Spaanse link) en zelfs tot reflecties over de juridische implicaties.

Zwanger worden terwijl je al zwanger bent is zeer ongewoon

Superfetatie is een verschijnsel waarbij een vrouw zwanger wordt terwijl ze al zwanger is. De reden waarom dit gebeurt, is een hormonale verandering. Als gevolg daarvan produceert het lichaam opnieuw een rijpe eicel, hoewel ze al zwanger is.

Het resultaat is een tweeling met een verschillende zwangerschapsduur. Dit is een zeer zeldzame situatie, maar het is belangrijk om het verschijnsel te onderscheiden van typische meerlingzwangerschappen. Aan beide zijn echter risico’s verbonden. Daarom moet een specialist dit soort situaties nauwgezet volgen.