Slaapverlamming: wat wetenschappers erover zeggen

Hoewel het geen dodelijk probleem is, kan slaapverlamming lijden veroorzaken, dus we moeten weten hoe we de symptomen en oorzaken ervan kunnen herkennen.

Misschien heb je nog nooit gehoord van slaapverlamming, of misschien ook wel. We willen je erover vertellen, wat voor effect het op je lichaam heeft en wat je eventueel kunt doen om het te vermijden.

Het is geen ernstige ziekte. Wetenschappers erkennen het als een fenomeen dat optreedt wanneer je lichaam in rust is, meestal terwijl je slaapt. Wetenschappers hebben het in een internationale classificatie van slaapstoornissen opgenomen als parasomnie.

Wat is slaapverlamming?

Als je ooit in bed wakker bent geworden en hebt geprobeerd op te staan, maar dit lukte niet, dan had je misschien last van slaapverlamming. Het is een spieraandoening die zwakte of slapheid van de spieren veroorzaakt wanneer je slaapt. Dit effect verhindert tijdelijk elke spierbeweging.

Dit fenomeen doet zich normaal gesproken voor op het moment dat we in slaap vallen of wanneer we wakker worden. Het effect heeft een zeer korte duur; het kan tussen de één en vijf minuten duren. Slaapverlamming kan je vaak bang en van streek maken, ondanks dat je helemaal wakker en helder bent.

Je kunt je spieren niet bewegen of zelfs maar een woord zeggen. Hoewel het moeilijk kan zijn, is het het beste om kalm te blijven en geduldig te wachten tot het vanzelf verdwijnt.

De wetenschap legt ook uit dat dit effect wordt veroorzaakt door een kleine storing in het zenuwstelsel. De hersenen ontwaken uit de slaaptoestand, maar door de diepe staat van ontspanning volgt het lichaam gedurende een korte periode niet de bevelen die de hersenen sturen. Deze uitleg lijkt misschien te simpel, waardoor veel mensen er niet zo blij mee zijn.

Symptomen van slaapverlamming

Slaapverlamming kan optreden bij een gezond persoon zonder voorafgaand teken, hoewel het belangrijk is om te benadrukken dat dit geen invloed heeft op iemands gezondheid. Het is een relatief algemeen en alledaags fenomeen. Volgens een onderzoek (link in het Engels) zou ongeveer 8% van de bevolking er minstens één keer in zijn leven last van kunnen hebben.

In sommige gevallen is slaapverlamming direct gerelateerd aan mensen die al aan narcolepsie lijden. Dit is een zeldzame ziekte die plotselinge slaapepisodes veroorzaakt die onmogelijk te voorspellen zijn.

Dit zijn de meestvoorkomende symptomen van slaapverlamming:

• Je kunt niet roepen of praten. Je geest werkt perfect maar je lichaam kan niet reageren.
• Een gevoel van nood of angst als gevolg van de verlamming.
• Een gevoel van druk op je borst en moeite met ademhalen.
• Je bent je van alles bewust, maar je kunt niet bewegen.
• Je kunt het gevoel hebben dat de matras aan het zinken is, of je ervaart andere vreemde tactiele gewaarwordingen die niet echt gebeuren.

Waarom gebeurt slaapverlamming?

Slaapverlamming treedt op wanneer lichaam en geest een tijdje niet goed met elkaar verbonden zijn. Tijdens de REM-cyclus dromen we meestal.

Ons lichaam kan volledig verlamd raken doordat de spieren ontspannen terwijl we rusten. Glycine en GABA (gamma-aminoboterzuur) zijn twee chemicaliën die deze ‘verlamming’ helpen veroorzaken, zodat we ’s nachts niet bewegen.

Wanneer onze hersenen midden in de REM-cyclus wakker worden, voordat het hele proces is voltooid, kan dit slaapverlamming veroorzaken omdat de spieren nog niet hersteld zijn van de rustperiode.

De meestvoorkomende oorzaken van slaapverlamming, wat zoals we al zeiden verder niet schadelijk voor je lichaam is, kunnen verschillende zijn. Denk bijvoorbeeld aan:

• Het ervaren van veel stress.
• Onder grote druk staan.
• Veel nachten achter elkaar slecht slapen, of niet genoeg slaap krijgen.

Behandeling

Als je het slechts één keer hebt ervaren, dan hoef je je nergens zorgen over te maken. Het levert namelijk geen gezondheidsproblemen op. Meestal is er geen specifieke behandeling, maar je kunt het volgende doen als het je nog eens overkomt:

• Allereerst moet je jezelf ontspannen en jezelf eraan herinneren dat er niets ergs aan de hand is, dat er geen reden voor paniek is.
• Ontspan en wacht een paar minuten geduldig tot de verlamming begint te vervagen.
• Beweeg je vingers en tenen beetje bij beetje om de mobiliteit te herstellen.
• Zodra je delen van je lichaam begint te bewegen, sta dan rustig op uit bed en probeer langzaam te lopen.

Als het je vaak overkomt, raadpleeg dan een arts, aangezien er mogelijk sprake is van een onderliggende slaapstoornis. Het is echter belangrijk om te onthouden dat het niet schadelijk is voor je gezondheid.