Sepsis bij zuigelingen en kinderen: waarschuwingssignalen en symptomen

Sepsis bij zuigelingen en kinderen is een ernstige ziekte die levensbedreigend kan zijn als deze niet wordt behandeld. Aangezien kinderen, vooral jonge kinderen, niet kunnen aangeven dat ze ziek zijn, moeten volwassenen de symptomen ervan leren herkennen.

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts Elisa Martin Cano.

Geschreven door Edith Sánchez

Laatste update: 05 november, 2022

Sepsis bij zuigelingen en kinderen is een ernstige ziekte die in sommige gevallen tot de dood kan leiden. Het is een medisch noodgeval dat zo snel mogelijk moet worden behandeld, aangezien tijd van essentieel belang is. Om deze reden is het dan ook erg belangrijk om de waarschuwingssignalen van deze ziekte te kennen.

Kinderen en volwassenen met een verzwakt immuunsysteem lopen het grootste risico. Deze ernstige aandoening komt vaker voor bij ouderen, mensen met chronische ziekten en mensen die aanzienlijk lichamelijk trauma hebben opgelopen.

Wat is sepsis?

Sepsis wordt ook wel systemisch ontstekingsreactiesyndroom (SIRS) genoemd. Het treedt op wanneer het lichaam onevenredig op een infectie reageert. Hoewel iedereen SIRS kan krijgen, heeft sepsis bij zuigelingen en kinderen bepaalde eigenaardigheden.

Ten eerste veroorzaakt het meestal dat er chemicaliën in de bloedbaan vrijkomen om infecties te bestrijden. Het effect hiervan is een ontsteking door het hele lichaam. Als gevolg daarvan treedt weefsel- en orgaanschade op. Dit kan vervolgens tot disfunctie van meerdere organen leiden.

Deze abnormale reactie van het immuunsysteem beïnvloedt de cardiovasculaire, neuronale, hormonale, energetische, metabole en stollingsfuncties. In de meest extreme gevallen leidt het dan tot de dood.

Typen en vormen van presentatie

Deskundigen classificeren sepsis (Spaanse link) op basis van de ernst ervan, het aantal aangetaste organen en de manier waarop het lichaam op de medicijnen die de arts voorschrijft reageert. De verschillende soorten sepsis die worden onderscheiden zijn:

• Eenvoudige sepsis. Als de ziekte geen enkel orgaan heeft beschadigd.
• Ernstige sepsis. Als ten minste één orgaan aangetast is of als de bloeddruk aanzienlijk daalt, kan de behandeling dit corrigeren.
• Septische shock. Als er een aanzienlijke daling van de bloeddruk is, moet deze onmiddellijk met de juiste medicijnen voor dit doel worden behandeld (Spaanse link).

In het geval van het diagnosticeren van sepsis bij zuigelingen en kinderen wordt deze aandoening in twee hoofdtypen ingedeeld. Men maakt daarbij onderscheid tussen:

• Neonatale sepsis. De vorm die baby’s kort na de geboorte treft. Het verschijnt tot negentig dagen na de geboorte. Als het zich de eerste paar dagen voordoet, dan is het sepsis met vroege aanvang.
• Sepsis bij oudere kinderen. Hiervan spreekt men als het probleem ontstaat nadat baby’s drie maanden oud zijn.

Waarschuwingssignalen van sepsis bij zuigelingen en kinderen

Sepsis bij zuigelingen en kinderen is een ernstige gezondheidstoestand die zo snel mogelijk behandeld moet worden. Het belangrijkste is om direct contact op te nemen met de dokter. Vroegtijdige opsporing van deze aandoening maakt namelijk vaak het verschil tussen leven en dood.

We moeten opmerken dat zowel te vroeg geboren baby’s als baby’s met een laag geboortegewicht meer kans hebben op sepsis. De leeftijd van het kind vormt ook een risicofactor.

In de meeste gevallen wordt sepsis door een infectie voorafgegaan die zich in de urinewegen (Spaanse link), huid, botten of longen voor kan doen.  De belangrijkste symptomen zijn onder andere:

• koorts of abnormaal lage temperatuur.
• snelle hartslag.
• snelle ademhaling.
• koude handen en voeten.
• klamme huid.
• algemene staat van verwarring, duizeligheid en desoriëntatie.
• dyspneu of kortademigheid.
• misselijkheid en braken.

Op dezelfde manier moet je op een reeks waarschuwingssignalen letten (Spaanse link). Deze wijzen namelijk allemaal een ernstige aandoening, die een arts zo snel mogelijk moet behandelen.

Als meer dan één van deze tekenen en symptomen tegelijkertijd optreden moet je onmiddellijk medische hulp zoeken. Wanneer het kind zwak is (Spaanse link), zich ongemakkelijk voelt of ziek lijkt, dan moeten de diagnose en aanpak ook worden versneld.

Gedurende meer dan 12 uur droge luiers bij baby’s is een ander teken dat op sepsis kan wijzen, omdat het op uitdroging duidt en de verhoogde inspanningen van het lichaam om vocht vast te houden. Dit houdt ook verband met een verlaging van de bloeddruk en een verminderde bloedtoevoer naar de nieren.

Preventie van sepsis bij zuigelingen en kinderen

Er zijn twee manieren om sepsis bij zuigelingen en kinderen te proberen te voorkomen. We maken hierbij onderscheidt tussen primaire en secundaire preventie:

• Primair. Immunisatie met behulp van vaccinaties.
• Secundair. Met langdurige antimicrobiële profylaxe (Spaanse link) en de toediening van antibiotica, antivirale middelen en schimmelwerende middelen, vooral aan patiënten met een verzwakt immuunsysteem.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een reeks aanbevelingen uitgebracht (Spaanse link) om elk gezin te helpen om sepsis te voorkomen, vooral bij baby’s en kinderen. We moeten hierbij ook vermelden dat deze ziekte elk jaar drie miljoen pasgeborenen en 1,2 miljoen oudere kinderen treft. De belangrijkste preventieve maatregelen zijn onder andere:

• Goede hygiënemaatregelen.
• Gebruik van schoon drinkwater.
• Veilige bereiding van voedsel.
• Voldoen aan het verplichte vaccinatieschema.
• Sanitaire voorzieningen in goede staat houden.

Wat gezondheidspersoneel betreft, raadt de WHO hen aan om zich te houden aan aan de adviezen voor de vijf momenten die het gebruik van handhygiëne vereisen (Engelse link).

Op dezelfde manier moeten ze telkens wanneer een patiënt wordt behandeld hun werkomgeving schoonhouden, periodiek apparatuur voor infectiebeheersing aanvragen en infectiepreventieprotocollen implementeren.