Schildklierontsteking: typen en behandeling - thyreoїditis

Geschreven en geverifieerd door de arts Gilberto Adaulfo Sánchez Abreu.

Laatste update: 24 augustus, 2022

Thyreoïditis is de medische term voor een ontsteking van de schildklier. Er bestaan meerdere typen schildklierontsteking en de behandeling verschilt per type.

De schildklier bevindt zich in de nek en produceert hormonen die de stofwisseling, het hartrime en de groeisnelheid van cellen reguleren. Een ontstoken schildklier produceert ofwel te veel van deze belangrijke hormonen (hyperthyreoïdie), ofwel te weinig (hypothyreoïdie).

Het behandelen van schildklierontsteking

De specifieke behandeling van schildklierontsteking is afhankelijk van het type dat is vastgesteld. De meeste behandelingen zijn echter gericht op het remmen van de ontsteking en maken hierbij gebruik van tegenwerkende geneesmiddelen.  

De geneesmiddelen die schildklierontsteking bestrijden, kunnen bestaan uit medicijnen als aspirine of ibuprofen, net als schildklierhormoonmedicatie etc.

Binnen de Chinese geneeskunde worden vaak kruiden gebruikt als ginseng, gember of munt. Deze kruiden hebben bewezen goede effecten op een schildklier die uit balans is. 

Bij een schildklier die te traag werkt kan Indische ginseng en guggul helpen de productie van hormonen te stimuleren. Vrouwen in de overgang wordt aangeraden om maca te gebruiken.

Voor de vorming van schildklierhormonen heeft de schildklier jodium nodig. Een gezond en gebalanceerd dieet zou het lichaam van voldoende jodium moeten voorzien, maar in bepaalde gevallen kan er gebruik moeten worden gemaakt van supplementen. Aangezien jodium voornamelijk te vinden is in vis, zuivelproducten en vlees en gevogelte, voorzien sommige veganistische of vegetarische diëten het lichaam niet van voldoende jodium. Om er zeker van te zijn dat je voldoende jodium binnenkrijgt, is het verstandig om zeezout met jodium te eten of een product als zeewier.

Typen schildklierontsteking

De Ziekte van Hashimoto

Hoewel de oorzaak van deze ziekte nog niet bekend is, wordt gedacht dat de ziekte erfelijk bepaald is.

De ziekte is van nature een auto-immuunziekte, wat betekent dat het lichaam cellen (antilichamen) produceert, die de natuurlijke cellen van de eigen schildklier aanvallen. De schildklier raakt hierdoor langzaam beschadigd en de hormoonproductie neemt af. Uiteindelijk wordt hypothyreoïdie ontwikkeld.

Symptomen van hypothyreoïdie kunnen zijn:

• Overgevoeligheid voor kou
• Zwaar of vermoeid gevoel
• Bleke en droge huid
• Broze nagels en haren
• Onverklaarbare gewichtstoename
• Hevige menstruatie

Hoe kan de Ziekte van Hashimoto behandeld worden

Omdat er geen geneesmiddel bestaat tegen deze ziekte, wordt de behandeling ervan gericht op het verzachten van de symptomen en het ondersteunen van het immuunsysteem.

• Het is belangrijk te weten dat 70% van ons immuunsysteem zich bevindt in de darm. Het is dus belangrijk om de darmflora in goede staat te houden. Des te gezonder de darmflora, des te succesvoller het gevecht tegen deze auto-immuunziekte. Het innemen van probiotica kan helpen de darmflora te verbeteren en ook bij het voorkomen van candidiasis, een toestand die het immuunsysteem nog verder kan verzwakken.
• Bewezen is dat een glutenvrij dieet bij sommige mensen het aantal autoantilichamen kan terugbrengen tot normale gehaltes. Het kan dus behulpzaam zijn om tarwe, gerst en rogge te vermijden.
• Wanneer er in het lichaam een verhoogd aantal autoantilichamen aanwezig zijn, is het belangrijk om jodium te vermijden of in elk geval niet meer dan 1000 mg jodium per dag binnen te krijgen.
• Vitamine D helpt het immunsysteem te reguleren, breng daarom regelmatig wat tijd door in de zon.
• Probeer stress te verminderen of vermijden. Bij stress komt er cortisol vrij in het lichaam, wat de activering van schildklierhormonen belemmert.
• Sommige aandoeningen, zoals een overbelaste lever, hypoglykemie, insulineresistentie etc., zorgen ervoor dat er meer cortisol in het lichaam wordt opgeslagen. Het is dus belangrijk om deze aandoeningen tegen te gaan.
• Het lichaam ontgiften en zoveel mogelijk ontdoen van gifstoffen als pesticiden, oplosmiddelen, chemicaliën of zware metalen kan behulpzaam zijn.
• Selenium helpt het lichaam bij het verminderen van het aantal antilichamen die de schildklier tegenwerken en bevordert het omzetten van T4 (reservehormoon) naar T3 (actief hormoon). Selenium heeft een belangrijke rol bij het functioneren van de schildklier en beschermt de klier tegen knobbeltjes en kanker.
• Als je een ijzer-, vitamine B12-,of foliumzuurtekort hebt, probeer dit dan te herstellen en probeer je lichaam te voorzien van voldoende vitamine B2, B3, B6 en vitamine A.
• Zorg er ten slotte voor dat je voldoende beweegt, maar zoek naar een lichte vorm van beweging waarbij niet al te veel inspanning vereist is. Zorg ook voor voldoende slaap.

Subacute Granulomateuze Thyreoïditis

Dit type schildklierontsteking wordt hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt door een virus en begint vaak met pijn in de nek. Vervolgens ontwikkelen zich symptomen die wijzen op hyperthyreoïdie en die tot wel 3 maanden aan kunnen houden. In de meeste gevallen is hierna weer vooruitgang merkbaar, maar bij 20% van de patiënten kan de subacute vorm van schildklierontsteking echter leiden tot permanente hyperthyreoïdie.

We spreken van hyperthyreoïdie wanneer de schildklier te veel hormonen produceert. Symptomen van hyperthyreoïdie kunnen zijn:

• Warmte-intolerantie
• Vermoeidheid, een slap gevoel en een verminderd concentratievermogen
• Toegenomen eetlust
• Gewichtsverlies
• Diarree
• Rusteloosheid, angst, nervositeit
• Overmatig zweten
• Struma (een ontstoken schildklier die duidelijk zichtbaar is)

Om deze symptomen in een vroeg stadium tegen te gaan, wordt aangeraden een infusie te drinken van groene thee en citroenbalsem. Drink deze infusie tweemaal daags. De antioxidante eigenschappen die de thee bevat, kunnen hyperactiviteit van de schildklier verminderen.

Postpartum-thyreoïditis

Tot aan zes maanden na de zwangerschap kunnen bij sommige vrouwen bepaalde antilichamen die de schildklier aanvallen in het lichaam achterblijven. Hierdoor kunnen deze vrouwen zowel hypothyreoïdie als hyperthyreoïdie ontwikkelen.

Stille thyreoїditis

Deze vorm van schildklierontsteking lijkt qua symptomen op postpartum-thyreoïditis, alleen kan deze vorm bij zowel vrouwen als mannen voorkomen en is de oorzaak ervan nog altijd onbekend.

Door medicijnen veroorzaakte thyreoїditis

Bij sommige medicijnen als lithium, amiodaron, interferonen of cytokines kan een ontsteking van de schildklier als bijwerking optreden. Hierbij kan zowel hypo- als hyperthyreoïdie optreden. De ontsteking zal alleen weggaan als men stopt met het innemen van de medicijnen.

Door bestraling opgewekte thyreoїditis

Dit type schildklierontsteking komt voor bij kankerpatiënten die behandeld zijn met radiotherapie in de hals. Er ontwikkelt zich hyperthyreoïdie.

Acute thyreoїditis

Acute thyreoïditis wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie. De symptomen kunnen pijnlijk zijn, maar dit hoeft niet. Over het algemeen voelt de persoon zich niet lekker door de infectie. Zodra de infectie is behandeld, verdwijnen de symptomen meestal.

Acupunctuur en schildklierontsteking

Schildklierontsteking kan ook worden behandeld door middel van acupunctuur. Acupunctuur is een alternatieve geneeswijze, die diep geworteld is in de Aziatische cultuur en waarbij dunne naaldjes op bepaalde plekken in het lichaam worden gestoken om zo de aan die plek verbonden zenuwen te stimuleren.

Acupunctuur kan worden gebruikt om de stofwisseling in balans te brengen en dit zorgt ervoor dat de schildklier wordt aangestuurd om op de juiste manier te functioneren.

Acupunctuur heeft een ontspannend effect, waardoor de hersenactiviteit en hormoonproductie wordt gestimuleerd, en verlicht de symptomen van hypo- en hyperthyreoїdie.