Schadelijke persoonlijkheden: 5 handelaren in schuldgevoelens

Helaas is de wereld vol met mensen die er klaar voor zijn en bereid zijn om jou je schuldig te laten voelen. Of het een vriend, een familielid of collega is, je zult moeten leren identificeren wanneer het echt jouw fout is of dat de ander simpelweg probeert gebruik te maken van jouw schuldgevoel.

Handelaren in schuldgevoelens zijn overal om je heen. Sommigen bevinden zich echter erg dichtbij. Het is makkelijk om in hun macht te raken gedurende bepaalde perioden in je leven.

Het zijn mensen die gewend zijn om een diep gevoel van schuld op te roepen in anderen om hen te domineren. En ze zijn er ook goed in! Omgekeerd zorgt dit er ook voor dat je in een doorgaande cyclus van negatieve emoties valt, waarin je gelooft dat alles wat je doet fout is en dat je niks waard bent.

Een vorm van manipulatie

Dit is zonder twijfel een vorm van manipulatie die zowel scherp als destructief is. Deze dynamiek wordt op alle niveaus uitgeoefend. Het kan plaatsvinden binnen je familie, binnen je relatie en zelfs op je werk.

Het is zo gewoon dat we er praktisch zeker van zijn dat iedereen op z’n minst één persoon kent die deze kunst beoefent. We zijn er net zo zeker van dat je het nuttig zult vinden om te leren hoe je dit gedrag kunt identificeren. Laten we de handelaren in schuldgevoelens eens nader bekijken.

Het gevaarlijke spel van schuld en zijn hoofdpersoon

Een van de gevaarlijkste ‘spelletjes’ die je kunt uithalen met vrienden of familie, of op je werk, is zonder twijfel de projectie van schuld. Er zijn vele manieren om deze trucjes toe te passen. De manier waarop jij verantwoordelijk wordt gemaakt en niet een ander, hangt altijd af van het type manipulator – de handelaar in schuldgevoelens. Je kunt niet hetzelfde krachtspelletje uithalen met je partner als met je familie.

Laten we de verschillende types schuldhandelaren eens bekijken.

1. De liefdadige en liefhebbende handelaren

“Ik vertel je dit omdat ik van je hou en het beste met je voor heb. Wat je doet is slecht voor je en je verwaarloost de belangrijkste mensen die om je geven ook nog.”

Dit is fout aan deze tekst:

• Dit soort zin is een duidelijk voorbeeld van emotionele mishandeling.
• Deze zin vernedert de ontvanger en geeft hem de schuld van het verdriet of ongemak van de mensen om hem heen.
• Dit soort gedrag is erg gebruikelijk binnen familiebanden.
• Een ander voorbeeld kan zijn: “Als je die baan neemt en je gaat uit huis, zul je ongelukkig zijn en daarmee ook ons ongelukkig maken. Het is echt niet goed voor je schat.”

In dit geval gaat de schuld die op jou geprojecteerd word gepaard met affectie van iemand die belangrijk voor je is. Daarnaast is de impact sterker en dieper, juist omdat je een goede band met deze mensen hebt.

2. Handelaren in schuldgevoelens die jou verantwoordelijk voor alles maken

• Als je een bord laat vallen, ben je hopeloos onhandig.
• Of als je het eten aan laat branden, komt dat omdat je stond te dagdromen.
• Als je een lekke band hebt, is dat te wijten aan het feit dat je nooit naar de garage gaat om je banden te laten controleren.

Je kent misschien wel iemand die precies zo klinkt. Dit zijn mensen met de vaardigheid om anderen verantwoordelijk te maken voor alles wat er mis gaat met hen.

Dit is een langzame en progressieve vorm van destructief gedrag die zo snel mogelijk moet worden herkend en gestopt.

3. De handelaren die hun eigenwaarde bevestigen door jou in een onhandige marionet te veranderen

“Het is duidelijk dat je zonder mij ook helemaal niets kunt. Heb je gezien hoe je het verpest hebt door het alleen maar aan te raken?”

• Dit is een klassiek voorbeeld van een giftige relatie en een zeer specifieke manier van domineren.
• De persoon die macht uitoefent, geeft je een ongefundeerd schuldgevoel bedoeld om zichzelf waar te maken.
• Ze doen dit door jouw acties, gedachten en persoonlijkheid onder te waarderen. Als je je niet tegen hun verweert, is hun opmars niet te stoppen.

Ze zullen je laten geloven dat jij niks waard bent en dat zij fantastisch zijn.

4. De handelaren die niet begrijpen hoe ze verantwoordelijkheid voor hun eigen fouten moeten nemen

Zonder twijfel ken je meer dan één zo’n persoon. Ze maken fouten, zijn roekeloos, veroorzaken serieuze problemen door hun houding of hun gedrag…. Maar ze zijn niet in staat om de verantwoordelijkheid voor hun acties te dragen.

Wat erger is, in plaats van de schuld te dragen, zijn ze experts in het projecteren van de schuld op een ander.

Ze zullen misschien zeggen:

5. De handelaren die het voor je eigen bestwil doen om ‘je iets te leren’

Anderen dwingen om de schuld van iets op zich te nemen is voor velen een poging om hen te leren om verantwoordelijkheid te nemen en te groeien als mens.

Dit gebeurt veel in de zakenwereld bijvoorbeeld:

• Stel dat er een manager is die jou verantwoordelijk maakt en ‘eist’ dat jij de fouten van anderen oplost. Om hun eisen te rechtvaardigen, herinneren ze je eraan dat iedereen verantwoordelijk zou moeten zijn, omdat dat de manier is hoe het werkt bij een bedrijf.
• Denk ook aan ouders die een broer of zus verantwoordelijkheid laten nemen voor de fouten van een andere broer of zus. Ze krijgen vaak de schuld omdat ze de oudste, de jongste  of een jongen of een meisje zijn.

Dit is echter een verkeerde tactiek. In elke familie of zakelijke omgeving moet iedereen verantwoordelijk zijn voor zijn eigen acties en verantwoordelijkheden. De schuld aan iemand anders geven voor elkaars vergissingen of achteloze fouten zal uiteindelijk leiden tot stress en iemands zelfvertrouwen ondermijnen.