Onderkoeling bij kinderen: wat kun je doen?

Onderkoeling bij jonge kinderen en vooral bij baby's kan moeilijk te detecteren zijn, omdat ze zich nog niet volledig kunnen uitdrukken. Het is belangrijk om snel te handelen en de nodige maatregelen te nemen om de lichaamstemperatuur zo snel mogelijk te herstellen.

Onderkoeling bij kinderen ontstaat wanneer hun lichaamstemperatuur onder de als normaal beschouwde grenzen daalt, dat wil zeggen onder 35 graden Celsius. Onder die grens zal de warmteregulering van het lichaam uitvallen.

Onderkoeling is meestal het gevolg van langdurige blootstelling aan koude temperaturen zonder voldoende bescherming. In dit artikel leer je wat je moet doen als je een geval van onderkoeling bij jonge kinderen moet behandelen.

Onderkoeling bij kinderen en baby’s: wat je moet weten

Allereerst is het belangrijk om te weten dat er veel verschillende manieren zijn waarop het lichaam warmte kan verliezen. Deze omvatten:

• Straling. Er is een verschil in de temperatuurgradiënt tussen het lichaam en zijn omgeving.
• Geleiding. Dit gebeurt via contact met oppervlakken van een bepaalde temperatuur. In het geval van onderkoeling gaat het om contact met koude of lage temperaturen.
• Verdamping. Dit is het gevolg van het verlies van warmte door de omzetting van een lichaamsvloeistof in stoom of gas. Bijvoorbeeld meer zweet en snelle ademhaling.

Oorzaken van onderkoeling bij kinderen

Onderkoeling kan in elke groep van de bevolking en in elk seizoen van het jaar voorkomen. Baby’s en jonge kinderen hebben er het meeste last van omdat hun lichaam nog in ontwikkeling is. De mechanismen om de temperatuur te reguleren zijn dus nog niet volledig ontwikkeld.

De meestvoorkomende oorzaken van onderkoeling bij kinderen en baby’s zijn onder andere:

• onvoldoende bescherming tegen lage temperaturen
• de baby of het kind te lang natte kleren laten dragen in een koude omgeving of tijdens de koude wind
• blootstelling aan koude temperaturen (koude kompressen, koude waterbaden, ventilatoren) om koorts te verlagen, wat zelfs kan leiden tot een shock als gevolg van zo’n plotselinge temperatuursverandering

Onderkoeling bij kinderen

Onderkoeling bij kinderen kan het gevolg zijn van onvoldoende bescherming tegen lage temperaturen. Daarom is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de symptomen.

De symptomen van onderkoeling

• Kinderen en baby’s rillen of krijgen rillingen.
• Ook kan hun huid koud en/of bleek worden, maar in het geval van veel baby’s blijft de huid roze.
• Hun ademhaling en hartslag vertragen.
• De reflexen reageren niet goed meer.

Je moet speciale aandacht besteden aan de huidtemperatuur, de gedragsveranderingen en het gebrek aan eetlust van een baby, omdat ze niet kunnen zeggen dat ze het koud hebben.

Hoe ga je om met onderkoeling van een baby?

Je moet meteen contact opnemen met een arts bij het eerste teken van onderkoeling van je baby. Als je niet direct medische hulp kunt krijgen, doe dan het volgende terwijl je onderweg bent of wacht:

• Verhoog geleidelijk de warmte van hun omgeving en breng ze naar een verwarmde kamer.
• Verwijder de natte kleren die ze eventueel aanhebben.
• Bedek en bescherm hun hoofdje met een mutsje of een deken en knuffel ze tegen je borst zodat ze zich opwarmen voor je lichaamswarmte.
• Je mag geen directe warmtebron op de blote huid aanbrengen. Gebruik ook geen hete kruik of kompressen, tenzij er een doek omheen zit, want anders kan dat leiden tot brandwonden.
• Controleer af en toe de vitale functies van het kind, zelfs nadat je de onderkoeling hebt gestabiliseerd. Controleer ook hun ademhaling als ze het bewustzijn verliezen. Als je mond-op-mondbeademing moet toepassen, leg het kind dan in een stabiele zijligging. Doe dan de mond-op-mondbeademing en ga verder met een hartmassage terwijl je wacht op medische hulp.

Als je een geval van onderkoeling van een baby hebt, dan is het belangrijk om hem of haar geleidelijk aan op te warmen. Als de symptomen verergeren of duidelijk ernstig zijn, dan moet je alles doen wat je nodig acht om de baby zo snel mogelijk naar een arts of eerste hulp te brengen.

Hoe ga je om met onderkoeling bij kinderen?

Afhankelijk van de ernst van de situatie kan het zijn dat je een noodoproep moet doen. Bel hiervoor 112. Evalueer de symptomen. Als je geen ernstige tekenen van onderkoeling opmerkt, ga dan verder met de volgende stappen:

• Zet het kind in een bad vol warm (niet heet) water totdat je ziet dat de kleur van de huid weer normaal is. Help het kind vervolgens en droog het snel af.
• Kleed het daarna aan in warme, droge kleren, neem het mee naar een warme kamer en wikkel het in zoveel dekens als nodig is. Net als bij baby’s kun je het kind knuffelen om op te warmen met je lichaamswarmte. Bedek ook het hoofd met een muts, evenals hun handen en voeten.
• Geef ze bovendien een warme drank en energierijk voedsel.
• Laat ze op geen enkel moment alleen, want de symptomen zouden kunnen verergeren.

Over het algemeen zal de lichaamstemperatuur in een relatief korte periode na het toepassen van deze technieken weer normaal zijn. Als dat niet het geval is en de toestand van het kind erger wordt, neem dan onmiddellijk contact op met 112.