Mondgezondheid tijdens de zwangerschap: wat moet je weten?

De mondgezondheid tijdens de zwangerschap kan in het gedrang komen door de hormonale veranderingen die een vrouw in dit stadium doormaakt. Wat zijn de risico's? Hoe kunnen ze vermeden worden?

Mondgezondheid tijdens de zwangerschap is een cruciaal aspect van die levensfase. Als een vrouw zwanger is, ondergaat ze meerdere fysiologische veranderingen die haar mondgezondheid kunnen beïnvloeden.

Volgens de Algemene Raad van Tandartsen van Spanje (Spaanse link) lopen kinderen die geboren worden uit moeders met een slechte mondgezondheid en hoge gehaltes cariogene bacteriën in het speeksel ook een groot risico op tandbederf.

Basisstrategieën om de mondgezondheid tijdens de zwangerschap op peil te houden

1. Zorgen voor gezonde tanden en tandvlees

Zoals deze publicatie van het tijdschrift Advances in Periodontology and Oral Implantology (Spaanse link) aangeeft, kan parodontale pathologie leiden tot vroeggeboorte en een laag geboortegewicht. Daarom is er kans op bacteriële overdracht via het speeksel van de moeder op het kind.

2. Voorkom of behandel misselijkheid, braken en maagreflux.

Zwangere vrouwen die last hebben van ochtendmisselijkheid of maagreflux lopen een groot risico op tanderosie (Spaanse link).

3. Voorkom parodontale aandoeningen

Veel vrouwen kunnen tijdens de zwangerschap parodontale aandoeningen krijgen als gevolg van hormonale veranderingen. Zorg er echter voor dat ze zo snel mogelijk behandeld wordt.

4. Stop met roken

Roken tijdens de zwangerschap brengt niet alleen de gezondheid van de moeder in gevaar, maar ook die van de foetus. Volgens onderzoek gepubliceerd in het Journal of Clinical and Experimental Dentistry (Engelse link) kan er een verband bestaan tussen prenataal roken door de moeder en gaatjes bij jonge kinderen.

Hoe kan de mondgezondheid tijdens de zwangerschap beïnvloed worden?

In een publicatie in het Journal of Clinical and Diagnostic Research (Engelse link) staat dat de hormonale veranderingen die tijdens de zwangerschap optreden een aantal veranderingen in het lichaam van de moeder teweegbrengen. De mondholte vormt daarop geen uitzondering.  Zwangere vrouwen kunnen daarbij de hieronder beschreven problemen ervaren.

Gaatjes in het gebit

De mond wordt een zuurder omgeving door hyposalivatie, maagreflux, braken en verhoogde consumptie van suikerhoudende voedingsmiddelen. Daarom is er een verhoogd risico op tandbederf bij zwangere vrouwen (Spaanse link).

Zwangerschapsgingivitis

De verhoogde ontstekingsreactie op bacteriële tandplak kan gezwollen en bloedend tandvlees tot gevolg hebben. Bedenk dat goed poetsen en interdentale hygiëne gingivitis vermindert.

Parodontitis

Onbehandelde gingivitis kan leiden tot parodontitis, waarbij het ondersteunende bot van de tand al aangetast is. Dit kan leiden tot onder andere loszittende tanden en tandverlies.

Granuloom van zwangerschap

Het komt bij ongeveer 5% van de zwangerschappen voor. Het is in principe het gevolg van een overdreven ontstekingsreactie op orale pathogene micro-organismen en verdwijnt gewoonlijk zonder behandeling na de zwangerschap. Dat wordt opgemerkt in deze studie die verscheen in het Cuban Journal of Stomatology (Spaanse link).

Tanderosie, een van de veranderingen die de mondgezondheid tijdens de zwangerschap beïnvloeden

Ochtendmisselijkheid en maagreflux, die vaak voorkomen tijdens de zwangerschap, kunnen onder andere tanderosie veroorzaken. Spoelen met water met opgelost zuiveringszout kan helpen om zuren na braken te neutraliseren.

Mondgezondheidsproblemen voorkomen tijdens de zwangerschap

Het belangrijkste doel voor zwangere vrouwen wat betreft hun gebit is het handhaven van een gezond mondmilieu. Dit wordt gedaan om bacteriële biofilm te beheersen, onder andere door te poetsen, interdentale hygiëne door te flossen, fluoride en met professionele profylaxe, inclusief supra- en subgingivale tandsteenverwijdering.

Tandprofylaxe

Een professionele reiniging door de tandarts of mondhygiënist is een essentieel preventief en therapeutisch onderdeel van de tandheelkundige zorg, hoewel slechts een minderheid van de zwangere vrouwen tijdens de zwangerschap hun tandarts bezoekt. Verrassend genoeg ligt het percentage hiervan tussen de 10 en 12%.

Het is van het grootste belang dat zwangere vrouwen geruststellen dat tandheelkundige zorg niet alleen veilig is, maar ook essentieel voor hun eigen gezondheid en voor de normale ontwikkeling van de foetus.

Zelfzorg voor een goede mondgezondheid tijdens de zwangerschap

Hieronder volgen enkele dingen die zwangere vrouwen kunnen doen om hun mondgezondheid tijdens de zwangerschap te verzorgen.

Bezoek de tandarts tijdens de zwangerschap

Op elk moment tijdens de zwangerschap, hoewel we voor het gemak van de zwangere vrouw voorstellen tijdens het tweede trimester te gaan, moeten ze een bezoek aan de tandarts brengen. Kortom, de tandarts zal de patiënte onderzoeken, haar informeren over de uit te voeren behandelingen en haar adviseren.

Zorg voor een goede hygiëne

Poets minstens tweemaal per dag je tanden, bij voorkeur met een kleine zachte borstel om kokhalzen te voorkomen. Gebruik fluoride tandpasta en vergeet ook niet om ‘s avonds te flossen.

Let op je voeding

Beperk de consumptie van suikerhoudende voedingsmiddelen bij de maaltijd en vermijd ze ook tussen de maaltijden door. Eet fruit en groenten en schrap daarnaast de consumptie van koolzuurhoudende dranken. Kauw bovendien na de maaltijd 10 tot 15 minuten op suikervrije kauwgom met xylitol.

Bij veelvuldig braken…

Neem gedurende de dag kleine hoeveelheden voedsel zoals fruit, groenten, yoghurt en kaas. Gebruik daarnaast dagelijks mondwater met fluoride. Spoel bovendien na het braken de mond iedere keer met water en zuiveringszout.

Zelfzorg na de bevalling

Voor de moeder

• Houd je mondhygiëne op peil om problemen zoals gaatjes en gingivitis te voorkomen.
• Beperk suikerhoudende producten bij de maaltijden en snack ook niet tussen de maaltijden door.
• Bedenk dat je speeksel bacteriën bevat, dus stop geen lepel, fopspeen of fles van je baby in je mond.

Voor de pasgeborene

• Veeg hun tandvlees na het voeden direct af met een nat gaasje.
• Als het doorkomen van de tandjes begint, begin dan met tanden poetsen door een pediatrische tandenborstel te gebruiken.
• Gebruik fluoride tandpasta; de hoeveelheid moet zo groot zijn als een rijstkorrel.
• Vergeet niet een afspraak met de tandarts te maken als je baby een jaar oud is.

Kortom, gezien de omstandigheden van de zwangerschap is het van essentieel belang speciale aandacht te besteden aan de mondgezondheid. Zwangere vrouwen moeten daarom hun gewoonten op het gebied van mondhygiëne versterken en, indien mogelijk, de tandarts bezoeken.