Moet je je zorgen maken bij een opgeblazen gevoel?

Voor sommigen is het een kwestie van esthetiek en voor anderen beïnvloedt het hun kwaliteit van leven. Laten we eens kijken naar de oorzaken van een opgeblazen buik en wanneer je je zorgen zou moeten maken.

Een opgeblazen gevoel in de buik komt vaak voor. De gevolgen zijn meestal niet ernstig, maar het beïnvloedt de kwaliteit van leven vaak aanzienlijk. Meer dan de helft van de mensen die er last van hebben veranderen zelfs hun routine.

Maar wanneer moet je je zorgen maken? Er zijn net zoveel interpretaties van de ernst van een opgeblazen buik als er patiënten zijn. Voor sommigen is het iets tijdelijks en onbelangrijks, voor anderen is het een dagelijkse complicatie. In dit artikel vertellen we je meer over de details.

Voorkennis over dit ongemak

Een opgeblazen buik, opgezette buik of opgeblazen gevoel zijn termen die vaak door elkaar worden gebruikt. Ze betekenen echter niet hetzelfde. De geneeskunde maakt onderscheid tussen een opgeblazen gevoel en een opgezette buik.

• De eerste is de sensatie die iemand heeft, het subjectieve gevoel.
• Aan de andere kant is een opgezette buik de objectieve waarneming van een toename van de buikomvang die kan worden geverifieerd door een lichamelijk onderzoek.

We willen ook duidelijk maken dat het geen zwaarlijvigheid of ophoping van vetweefsel in de buik betreft. Een opgeblazen gevoel in de buik treft zowel mensen met overgewicht als dunne mensen.

Volgens gegevens die in 2013 zijn gepubliceerd door het Journal of Neurogastroenterology and Motility (Engelse link) schatten onderzoekers dat tot een derde van de bevolking het symptoom heeft of heeft gehad. Het meest getroffen zijn vrouwen, in grotere mate dan mannen.

Oorzaken van een opgeblazen gevoel in de buik

Zoals Dr. Edith Pérez de Arce aangeeft (Spaanse link) is overmatig eten misschien wel de meest voorkomende oorzaak van een opgeblazen gevoel in de buik. Het is een goedaardige en tijdelijke oorzaak, zonder grote complicaties. Er zijn echter ook andere oorzaken met een verschillende mate van ernst:

• Winderigheid: door de ophoping van darmgas dat moeite heeft het lichaam te verlaten.
• Prikkelbare darmsyndroom: mensen die aan dit probleem lijden, hebben last van een irritatie van de darmwand waardoor klachten ontstaan.
• Vocht in de buikholte: dit is een ernstige oorzaak en moet daarom onmiddellijk worden behandeld.
• Zwangerschap: tijdens de zwangerschap kunnen de processen van de darm ook vertragen en kan de gasproductie toenemen.
• Premenstrueel syndroom: dit omvat een reeks symptomen waar sommige vrouwen last van hebben vóór de menstruatie. Eén van die symptomen is een opgeblazen gevoel in de buik. Hoewel het geen ernstige klinische aandoening is, kan het behoorlijk ongemakkelijk zijn.
•  Lactose-intolerantie: omdat de darm lactose niet goed kan verteren, neemt de fermentatie en dus gasvorming in het spijsverteringskanaal toe.

Wanneer moet je je zorgen maken?

Een opgeblazen buik is bijna altijd een goedaardig proces. Het duurt een paar uur en verdwijnt zonder dat de persoon in kwestie iets speciaals hoeft te doen. Er zijn echter situaties die een ernstiger probleem verbergen.

Een van de dingen waar je je zorgen om moet maken, is als de zwelling aanhoudt. In goedaardige gevallen mag het ongemak niet langer dan 24 uur aanhouden. In levensbedreigende gevallen nemen de klachten toe in intensiteit.

Bovendien wordt in een artikel gepubliceerd in 2014 door de Revista de Ciencias Médicas de Pinar del Rio uitgelegd dat bij chronische aandoeningen zoals dyspepsie 12 weken als limiet wordt genomen (Spaanse link).

Deze 12 weken gelden ook voor aandoeningen zoals coeliakie of malabsorbtiesyndroom. Deze syndromen gaan vaak gepaard met diarree en grote veranderingen in de spijsvertering. Gastro-enteritis geeft ook andere symptomen die hand in hand gaan met een opgeblazen gevoel in de buik. In deze gevallen kan er sprake zijn van onder andere:

• diarree
• braken
• koorts

Je moet je zorgen maken als er hevige pijn is, aangezien artsen problemen zoals cirrose (een laat stadium van een ernstig beschadigde lever), neoplasmata (abnormale massa of tumor in het weefsel), stolsels en trombi moeten uitsluiten. In die zin kunnen de voorgeschiedenis en de aanwezigheid van risicofactoren de arts helpen bij het stellen naar een diagnose.

Hoe een opgeblazen gevoel in de buik te verminderen?

Aangezien de belangrijkste oorzaak van een opgeblazen gevoel in de buik overmatig, rijkelijk of ongezond eten is, zijn er bepaalde maatregelen die kunnen worden genomen om het te verminderen. Onder deze maatregelen adviseert het American College of Gastroenterology het volgende (Engelse link):

• Meer vezels in het dieet: groenten en fruit verbeteren de darmtransit vanwege hun vezelgehalte. In gevallen waar constipatie de oorzaak is van een opgeblazen gevoel in de buik, is het raadzaam om de consumptie ervan te verhogen.
• Lichamelijke activiteit: sportbeoefening en beweging verbetert de werking van het spijsverteringskanaal en helpt bij het elimineren van gas.
• Hydratatie: elke dag de hoeveelheid water consumeren die het lichaam nodig heeft, houdt de darmslijmvliezen gehydrateerd. Het is daarbij belangrijk om te kiezen voor niet-koolzuurhoudend water.
• Vermijd kauwgom: overmatig veel kauwen op kauwgom kan klachten veroorzaken.
• Eet langzaam: grote maaltijden die snel worden gegeten, veranderen ook de bewegingen van het spijsverteringskanaal. Artsen raden aan dat we langzaam eten en voor elke hap de tijd nemen.

Raadpleeg je arts bij een opgeblazen gevoel in de buik

Het is belangrijk om je arts te raadplegen als je vragen hebt over de kenmerken van zwelling van de buik. In dit opzicht raden we niet aan om aan te nemen dat het iets gewoons of normaals is.

Als je twijfelt omdat de symptomen langer lijken aan te houden dan verwacht of gepaard gaan met andere symptomen, maak dan een afspraak met je arts. In de tussentijd kun je de maatregelen toepassen die we hebben voorgesteld om het ongemakkelijke gevoel te verlichten.