Lees alles over verschillende soorten littekens
De huid kan op verschillende manieren genezen, omdat niet alle wonden hetzelfde zijn. Hoe de verwondingen worden veroorzaakt, kan voor diepere of meer oppervlakkige wonden zorgen. Dit bepaalt de verschillende soorten littekens die zich op ons lichaam vormen.
Het is ook belangrijk rekening te houden met welke huidlaag de wond heeft aangetast, aangezien deze uit drie lagen bestaat: epidermis, dermis en hypodermis of subcutis.
De epidermis is de meest oppervlakkige laag en is het deel van de huid dat in contact staat met de buitenkant, terwijl de hypodermis het diepst zit, in contact met de binnenkant van het lichaam.
De tussenlaag van de huid is de dermis en deze kan pathologische littekens produceren wanneer deze wordt aangetast door een wond die diep genoeg is om deze te penetreren. De dermis is een zeer gespecialiseerd weefsel en daarom is het moeilijk om het te repareren.
Laten we eerst eens kijken hoe de huid reageert op een wond om een litteken te produceren. Daarna gaan we het hebben over de verschillende soorten littekens.
Genezingsfasen van de soorten littekens
Wanneer de huid gewond is, veroorzaakt dit een reeks opeenvolgende verschijnselen om deze te herstellen. De manier waarop deze fasen worden uitgevoerd, bepaalt de soorten genezing. Er zijn vijf fasen van genezing:
1. Coagulatie en vasculaire respons
Zodra de verwonding optreedt, spoelt het bloed de wond schoon. Vreemde voorwerpen worden verwijderd om infectie te voorkomen. Daarna worden de bloedvaten gesloten met behulp van de bloedplaatjes zodat het kan stollen en stoppen met bloeden.
2. Ontsteking van verschillende soorten littekens
De tweede fase is de inflammatoire fase. Hoewel de huid rood wordt, duidt dit niet op een infectie. De roodheid van de ontsteking is het gevolg van intense cellulaire beweging en een verhoogde bloedstroom. Er kan zich zelfs een heldere ontstekingsvloeistof in de wond vormen, wat ook geen teken van infectie is.
3. Granulatie
Nu begint de essentie van het herstel. De cellen die het meest betrokken zijn, zijn de fibroblasten, die zich naar de plaats van de verwonding verplaatsen om collageen te produceren. Collageen is het belangrijkste bestanddeel van de dermis. Daarom is het datgene wat het verloren weefsel vervangt.
4. Epithelisatie
Een laatste functie van wondherstel is het herstellen van de laag die de buitenkant van de binnenkant scheidt. De huid heeft zijn barrièrefunctie dankzij de epidermis. Epithelisatie bestaat uit het opnieuw vormen van de epidermis die is verdwenen door cellen die keratinocyten worden genoemd (Engelse link).
5. Renovatie
Zodra de wond sluit, bepaalt het genezingsproces van het lichaam het laatste aspect van het litteken. Als de wond alleen de epidermis heeft aangetast, is er meestal alleen sprake van celregeneratie en is het litteken meestal normaal. Als de wond daarentegen diep was, is er een grotere kans op een pathologisch litteken.
Soorten genezing van de verschillende soorten littekens
De fasen van huidgenezing zijn bij alle wonden gelijk, maar niet alle wonden zijn hetzelfde. Daarom zijn er drie soorten genezingsprocessen geïdentificeerd in de wereld van dermatologie en chirurgie:
Eerste intentie
Dit is het proces dat plaatsvindt als de wond klein is. Het is niet diep en de randen van de wond staan dicht bij elkaar. Het laat meestal geen langdurig litteken achter.
Tweede intentie
Dit is het genezingsproces van een diepere wond die de dermis aantast. Het resultaat is meestal een groter dan normaal litteken met een opvallend uiterlijk.
De belangrijkste oorzaak is het verlies van substantie of het bestaan van een zeer grote afstand tussen de randen van de wond. Als dit het geval is, moet de dermis veel nieuw weefsel vormen in het granulatiestadium. Dat is de reden voor het uiteindelijke litteken.
Derde intentie
Dit type littekens wordt geassocieerd met medische interventie. Deze littekens verschijnen wanneer de chirurg een tweede hechtdraad over een bestaande hecht, of wanneer ze huidtransplantaten toevoegen om de wond te repareren. De medische interventie bepaalt het uiteindelijke litteken.
Ook interessant om meer over te weten:
Nare acne-littekens verwijderen met deze 4 huismiddeltjes
Soorten littekens
Hoewel er normale en te verwachten littekens zijn, zijn er ook littekens die de geneeskunde als pathologisch beschouwt. Laten we eens kijken naar de medische classificatie:
- Normaal: verschijnt na een routinematig proces. Het eindresultaat is een dun lijntje.
- Atrofisch: verlies van substantie in de huid, als er een klein kuiltje is in het gebied waar de wond zich bevond. Dit komt bijvoorbeeld heel vaak voor bij acne.
- Hypertrofisch: veroorzaakt door soorten littekens met overmatige productie van collageen. De resulterende huid is dik en steekt uit boven het niveau van de normale epidermis. Het komt meestal voor in delen van de huid met constante beweging, zoals de knie.
- Keloïd: extreem groot hypertrofisch litteken. Het kan jeuken en zelfs een branderig gevoel veroorzaken. Het gaat meestal verder dan de aanvankelijke grenzen van de wond die het heeft veroorzaakt.
- Contractuur: zo noemt men littekens die door brandwonden ontstaan. Het littekenweefsel trekt samen en vervormt het getroffen gebied.
Elk van deze soorten genezing die resulteren in verschillende soorten littekens hebben een medische benadering. Je kunt een arts of dermatoloog raadplegen als je een litteken hebt waarover je je zorgen maakt. Hij of zij zal de beste aanpak voor jouw geval weten en dit met je delen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Andrades, Patricio, and Sergio Sepúlveda. “Cicatrización normal.” Cirugia Plástica Esencial Santiago: Universidad de Chile (2005).
- Basto, Carlos Valencia. “Cicatrización: proceso de reparación tisular. Aproximaciones terapéuticas.” Investigaciones Andina 12.20 (2010): 85-98.
- Yousef H, Alhajj M, Sharma S. Anatomy, Skin (Integument), Epidermis. [Updated 2019 Jun 12]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470464/
- Senet, P. “Fisiología de la cicatrización cutánea.” EMC-Dermatología 42.1 (2008): 1-10.