Kan ik seks hebben na een uitstrijkje?

Sommige vrouwen vragen zich af of het mogelijk is om seks te hebben na een uitstrijkje. In dit artikel leggen we alles glashelder uit. Mis het niet!

Heb je je ooit afgevraagd of je seks kunt hebben na een uitstrijkje? Dit is een van de belangrijkste vragen na het ondergaan van dit gynaecologische onderzoek. We willen daarom de meest relevante aspecten van deze test bespreken om eindelijk een einde te maken aan deze twijfel.

Wat is een uitstrijkje?

Allereerst is het belangrijk om wat meer te vertellen over de test die we ook wel de Papanicolau-test noemen, of zoals het vaak wordt aangeduid als de Pap.

Het is een gynaecologisch onderzoek waarbij een gezondheidswerker een monster neemt van de baarmoederhals van de vrouw. De baarmoederhals is het laatste deel van de baarmoeder dat in contact staat met de vagina.

Eerst neemt de specialist een monstertje met een wattenstaafje, een klein penseel of een klein palet dat voor dit doel is bedoeld. Het wordt vervolgens op een glazen plaatje (het glaasje) of in een flesje met een speciale vloeistof geplaatst om de afgenomen cellen te bewaren.

De specialist stuurt het monster naar een laboratorium. Daar zal een patholoog, een arts die gespecialiseerd is in het interpreteren van cellen door middel van een microscoop, een rapport opstellen op basis van wat ze hebben gezien.

De specialist stuurt dit rapport een paar dagen later terug naar de vrouw, zodat ze verder kan gaan met haar tests of deze kan afronden, afhankelijk van de resultaten.

Waar is de test voor?

Het doel van het uitstrijkje is de vroege opsporing van baarmoederhalskanker. Dit betekent dat de diagnose vroeg, in de beginfase, moet worden gesteld. Dit is nodig zodat het de juiste behandeling kan krijgen en om complicaties door late detectie te voorkomen.

Dit soort kanker vindt zijn oorsprong in het humaan papillomavirus (HPV), dat na opgelopen te zijn door infectie,  veranderingen veroorzaakt in de cellen van de baarmoederhals van de vrouw. Deze veranderingen kunnen, als ze jarenlang aanwezig zijn, leiden tot transformatie in kanker, zoals uitgelegd in een publicatie van MedlinePlus (Engelse link).

Het uitstrijkje is dus een essentieel hulpmiddel om dit type kanker te voorkomen. Bovendien is de test toegankelijk, goedkoop voor het gezondheidssysteem en praktisch overal ter wereld beschikbaar.

Mogelijke resultaten van een uitstrijkje en kan je seks hebben na een uitstrijkje?

Het uitstrijkje kan twee soorten resultaten hebben: normaal of abnormaal. Bij een normaal resultaat identificeert de patholoog alleen gezonde cellen in de baarmoederhals van de vrouw.

De enige actie die in deze gevallen wordt ondernomen is de voortzetting van de periodieke controles. Afhankelijk van de leeftijd van de vrouw en eerdere resultaten van het uitstrijkje in voorgaande jaren, kan de frequentie die de vrouw in kwestie te horen krijgt voor toekomstige controles variëren.

Als de resultaten normaal zijn, raden specialisten in het algemeen één onderzoek om de drie jaar aan, bij voorkeur tussen de leeftijden van 35 en 64 jaar. Vrouwen moeten zich echter laten testen vanaf de leeftijd van 18, 21 of 25, afhankelijk van de aanbevelingen van het land waar je woont.

Houd er rekening mee dat specialisten abnormale resultaten op een andere manier rapporteren:

• Atypische plaveiselcellen van onuitgemaakte significantie: mogelijk inflammatoire en geen precancereuze veranderingen. In dit geval kunnen artsen een HPV-virustest uitvoeren na het uitstrijkje.
• Squameuze intra-epitheliale laesie: als de artsen precancereuze cellen detecteren, dat wil zeggen, cellen die op lange termijn zouden veranderen in baarmoederhalskanker. In deze gevallen zal de arts om verdere diagnostische methoden vragen.
• Atypische kliercellen: deze variëteit vereist andere tests die de arts zal aanvragen. Het is namelijk niet duidelijk of ze precancereus zijn of niet.
• Plaveiselcelcarcinoom of adenocarcinoomcellen: deze uitslag bevestigt bijna de aanwezigheid van baarmoederhalskanker. Het is de meest onwaarschijnlijke uitkomst, maar als het zich voordoet, is er onmiddellijk overleg nodig over behandeling.

Voorbereiding voor de test

Om ervoor te zorgen dat het uitstrijkje zo nauwkeurig mogelijk is, is naast de technische voorbereiding voor het nemen van het monster, verdere voorafgaande voorbereiding nodig. Dit zorgt ervoor dat de patholoog de cellen in goede staat ontvangt voor een goede analyse.

Zoals gedetailleerd in een publicatie van de Mayo Clinic (Engelse link), zijn de basisaanbevelingen voor de dagen voorafgaand aan het uitstrijkje (2-3 dagen van tevoren) als volgt:

• Heb geen seks.
• Gebruik geen tampons.
• Gebruik geen vaginale douches.
• Geen anticonceptie-foams gebruiken.
• Maak een nieuwe afspraak voor de test als je een vaginale medicamenteuze behandeling (Engelse link) krijgt (bijvoorbeeld vaginale anti-schimmelcapsules).
• Gebruik geen vaginale crèmes of poeders, deodorants of parfums.

Verder is de timing van het uitstrijkje met betrekking tot de menstruatiecyclus van de patiënt ook van cruciaal belang. Idealiter zou de arts de monsterafname ongeveer vijf dagen na het einde van de menstruatie moeten plannen.

Kun je seks hebben na een uitstrijkje?

Dit is een veel voorkomende vraag bij vrouwen: mag ik seks hebben na een uitstrijkje. Het antwoord is in de meeste gevallen ja. Met andere woorden, onmiddellijk na het verlaten van de plaats waar het uitstrijkje gedaan is, zou de vrouw haar normale seksleven kunnen hervatten.

Je moet je er echter van bewust zijn dat sommige symptomen kunnen optreden na het ondergaan van het uitstrijkje. Volgens de Johns Hopkins University (Engelse link) kunnen de symptomen de volgende zijn:

• Bloeden: een beetje bloed is normaal, maar als het buitensporig is, moet je je arts raadplegen. In beide gevallen kan het je geslachtsdrift beïnvloeden.
• Verschijning van uitscheiding met een vieze geur.
• Koorts of koude rillingen.
• Buikpijn.

Behalve in het geval van een lichte bloeding, moet je voor de andere gevolgen van het uitstrijkje je arts raadplegen. Het is belangrijk om duidelijk te maken dat, hoewel deze kunnen voorkomen, het onderzoek deze effecten of gevolgen meestal niet tot gevolg heeft.

Kortom, de mogelijkheid om seks te hebben na een uitstrijkje hangt eigenlijk van elke vrouw af. Als alles volgens plan verloopt, zijn er geen contra-indicaties. De patiënte kan haar normale leven hervatten. In de hierboven beschreven gevallen is het echter noodzakelijk om de arts te raadplegen.