Is het gebruik van spenen en flesjes slecht voor baby's?

Als een moeder haar baby geen borstvoeding kan geven, moet ze in plaats daarvan de baby met de fles voeden. Je moet flesjes en ook spenen echter niet langer dan twee jaar gebruiken.

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts Maricela Jiménez López.

Geschreven door Thady Carabaño

Laatste update: 24 augustus, 2022

Het gebruik van spenen en flesjes komt vaak voor. Er zijn moeders en vaders die ervoor kiezen om ze beiden te gebruiken, terwijl anderen ze vermijden.

Er is veel dat we niet weten als het om het gebruik van spenen en flesjes gaat, maar wat we wel weten is dat er veel controverse is over de invloed die ze kunnen hebben over de gezondheid van de baby. Over het algemeen zijn er argumenten dat beiden belangrijk zijn als het gaat om het troosten en voeden van de baby, maar er zijn ook tegengestelde geluiden.

Vandaag de dag worden moeders geconfronteerd met deze twee veel gebruikte middelen. Ze kunnen zeker goed zijn aan de ene kant, maar er is ook een negatieve invloed. Hieronder kun je meer lezen over een aantal feiten als het gaat om het gebruik van spenen en flesjes.

Spenen en flesjes, hoe werken ze?

Het gebruik van zowel spenen als flesjes wordt gelinkt aan het natuurlijke zuigeffect van baby’s. Deze reflex ontstaat in de 32e week van de zwangerschap, en is ontwikkeld in de 36e week.

Dit zuigreflex, samen met de slikreflex, zorgt voor de overleving van de baby. Dankzij deze reflexen kunnen ze zichzelf voeden, en zich ook kalmeren als ze stress ervaren. Dat is waarom baby’s op hun vingers zuigen om te kalmeren.

Deze reflexen verdwijnen gewoonlijk rond de leeftijd van zes maanden. Een baby gebruikt ze om zich aan de borst van zijn moeder vast te houden om te drinken en kalm te blijven. Als de baby geen borstvoeding krijgt, helpt het gebruik van een speen ook om te kalmeren, en het flesje om zich te voeden.

Waarom gebruikt men spenen en flesjes?

Een moeder die borstvoeding geeft en haar baby aan een speen wil laten wennen krijgt niet altijd goede resultaten. Natuurlijk geven baby’s de voorkeur aan de borst van de moeder, niet alleen voor voedsel, maar ook omdat het ze kalmeert.

Als het gaat om baby’s die geen borstvoeding krijgen, kunnen spenen en flesjes de borst van de moeder vervangen. De speen zorgt voor zuigen zonder voeding voor het kalmerende effect, terwijl de baby zich zuigend kan voeden met de fles.

Kinderartsen hebben vaak tegenstrijdige standpunten over de vraag welke leeftijd voor een kind het beste is om spenen en flesjes te gebruiken. Sommigen zullen zeggen dat dit vanaf het eerste levensjaar moet gebeuren.

Anderen stellen dat de fles vanaf achttien maanden moet worden gebruikt en dat de fopspeen moet worden gebruikt tot de leeftijd van 18 tot 24 maanden. Daarna zijn ze niet meer nodig.

Hoe kan een speen of fles schadelijk zijn?

Als een baby aan de fles zuigt, is dat makkelijker dan aan de borst van de moeder. Door de melk die uit zichzelf naar buiten komt, neemt de spierspanning (hypotonie) van de tong en de lippen echter af en kunnen de wangspieren afnemen.

In tegenstelling tot het zuigen aan de tepel van de moeder, is er meer beweging. De tepel van de fles wordt achter in de mond geplaatst, wat een coördinatie van de bewegingen tussen de kaak en de tong vereist om de melk te drinken.

Als een baby groeit, is zuigen en slikken niet langer een reflex. Het worden geleidelijk aan vrijwillige handelingen, omdat ze nodig zijn om te kauwen en te eten. Ook de delen die te maken hebben met spraak worden ontwikkeld.

De gevolgen van langdurig gebruik

Een kind dat gevoed wordt met een fles moet improviseren met patronen van zuigen, slikken en ademen om de inhoud te verspreiden en in te slikken zonder te stikken. Het vaker gebruiken van een fles dan een fopspeen gedurende een lange periode kan echter negatieve effecten hebben op de ontwikkeling van een kind.

• Het risico op het inhaleren van voedsel. De reorganisatie van de spieren kan ervoor zorgen dat het kind het voedsel herkauwt en inademt.
• Verlengde periodes van apneu. Baby’s die flesvoeding drinken hebben de neiging om dieper te slapen, maar het kan zijn dat ze periodes van ontregelde ademhaling hebben, waarbij ze ondiep ademhalen terwijl ze slapen.
• Verstopte adenoïden door abnormaal slikken. Dit verhoogt op zijn beurt het risico op het ontstaan van otitis en andere aandoeningen van de luchtwegen.
• Ze kunnen de gewoonte ontwikkelen om de mond te ademen. Dit kan leiden tot infecties van de luchtwegen, vermindering van het gehoor, verandering van de thorax en slechte ontwikkeling van de bovenkaak.
• De houding en de verticale as van het lichaam kunnen veranderen. Een slechte werking van de tong en kaak veroorzaakt een slechte positie van het hoofd en de nek ten opzichte van de taille en de verticale as van het lichaam om de stoornis te compenseren.
• De dentale ontwikkeling wordt beïnvloed. Wanneer een kind een fles gebruikt, wordt er niet veel moeite gedaan om eraan te zuigen, wat erg belangrijk is om de druk van de interne (tong en zacht gehemelte) en externe (lippen en wangen) spieren in balans te brengen.
• Er is een verhoogd risico op gaatjes, vooral als kinderen voor het slapen gaan drinken. De suiker of suikerhoudende voedingsmiddelen die aan de formule worden toegevoegd, blijven aan hun tanden kleven. Dit gebeurt wanneer baby’s uit hun flesje drinken omdat ze in slaap vallen omdat ze niet in staat zijn om ze schoon te maken.
• Door het niet goed ontwikkelen van hun kauwspieren kunnen er problemen ontstaan met de fono-articulacion van de taal. Zo kan er vertraging optreden in de spraakontwikkeling.

Ik kan geen borstvoeding geven, wat nu?

Als je geen borstvoeding kunt geven, kun je het beste een speen en een flesje gebruiken, maar dan voor een zo kort mogelijke periode.

Er zijn echter moeders die een glas met rietjes en zelfs kleine lepels gebruiken voordat ze een flesje gebruiken en hun baby geen fopspeen laten gebruiken. Denk goed na over deze beslissing om te bepalen of dit voor jou en je baby zal werken.

In ieder geval is het belangrijk om deze dingen niet te gebruiken in verband met hun bedtijd. Anders kan dit een afhankelijkheid creëren die meerdere jaren kan duren.

Door het teveel gebruiken van spenen en een flesje toe te staan, kan het zo zijn dat je kind in de toekomst orthodontische hulpmiddelen moet gebruiken om eventuele slikproblemen en de vervorming van botten en tanden te corrigeren.

Helaas kan het ook leiden tot het moeten volgen van spraaktherapie. Hoewel dit niet bij alle kinderen het geval is, kan de kans dat dit gebeurt na langdurig of verkeerd gebruik van spenen en flesjes toenemen.