De emotionele band tussen moeder en dochter

De emotionele band tussen moeders en dochters kan psychologisch, maar ook wetenschappelijk worden verklaard. Het limbische systeem zou ervoor zorgen dat moeder en dochter soortgelijke reactiemechanismen vertonen.

De band tussen moeder en dochter is niet alleen het resultaat van de opvoeding. Ook de affectie en de context waarin je opgroeit en met anderen omgaat, spelen een rol.

De krant Science Daily publiceerde een onderzoek, uitgevoerd door de University of California. De onderzoekers deden een opvallende vaststelling: de hersenstructuur, die de emoties regelt, kan overgedragen worden van moeder op dochter.

Met deze kennis kunnen neurologen, psychiaters en psychologen beter begrijpen hoe iemand meer of minder aanleg heeft voor een bepaalde karaktereigenschap of waarom iemand een groter of kleiner risico loopt op depressie.

Wat is de stelling van dit onderzoek? Dat er een risico is of dat de mogelijkheid bestaat dat jij last krijgt van angstaanvallen, als ook je moeder lijdt aan angstaanvallen of er vroeger problemen mee heeft gehad. Het onderzoek stelt dus niet dat de problemen van je moeder automatisch ook voor jou gelden.

Bovendien leidt de studie tot nog een ander interessant besluit in verband met deze vrouwelijke link.

Het vermogen van vele vrouwen om om te gaan met tegenslag en om onverwacht krachtig op te treden in complexe situaties wordt op dezelfde manier overgedragen. Dit is inderdaad een indrukwekkende en uitzonderlijke vaststelling.

Lees meer hierover in dit artikel.

De onzichtbare band tussen moeder en dochter

Vandaag de dag weten we dat bepaalde ziektes een ‘gendercomponent’ hebben. Migraine, fibromyalgie en depressie treffen meer vrouwen dan mannen. De hersenstructuur van een vrouw lijkt een specifieke vrouwelijke genetica te bezitten.

Gesitueerd in het neurale netwerk of centrale zenuwstelsel, zou dit de oorzaak zijn van ergere pijn bij vrouwen in geval van fibromyalgie. De wetenschap slaagt er tot dusver niet in om dit te verklaren.

Hoe komt het dat er tussen sommige moeders en dochters een positieve en erg complexe ’emotionele gehechtheid’ bestaat? Voor dit mysterie bestaan er een aantal antwoorden. Laten we dit meer in detail bekijken.

Het limbische systeem

Dit systeem is een belangrijke en krachtige structuur in de hersenen. Je zou het de kunstenaar van de emoties kunnen noemen.

• Het limbische systeem is verantwoordelijk voor de regulatie en de werking van de emotionele wereld. Het is de locatie van het emotionele geheugen. Het is ook de plaats waar de patronen van je persoonlijkheid zich beginnen te ontwikkelen.
• Tegelijkertijd is het limbische systeem opgebouwd uit andere structuren, zoals de hippocampus en de amygdala. Die zijn eveneens verantwoordelijk voor emoties zoals angst en het vermogen om herinneringen te integreren.

De psychiater Fumiko Hoeft, specialist in de kindertijd en de adolescentie, had de leiding over het onderzoek. Het aanvankelijke doel was te onderzoeken of er in de verschillende delen van de hersenen gelijkenissen tussen verwanten (moeder-dochter, vader-zoon, enzovoort) te vinden waren.

Aan de hand van verschillende niet-invasieve MRI-testen ontdekte ze dat moeders en dochters dezelfde vorm en dezelfde neurochemische activiteit in het limbische systeem vertonen.

Een persoon kan ‘aanleg’ hebben voor bepaalde emotionele problemen

Even herhalen: ‘aanleg’ betekent niet hetzelfde als ‘directe oorzaak’. Het is eerder een risico, een mogelijkheid. Bij het gebruik van medicatie is die wetenschap erg belangrijk. Waarom?

• Elk emotioneel probleem, zoals stress of depressie, steunt op dezelfde neurochemische activiteit: schommelingen tussen dopamine, norepinephrine en epinephrine.
• Als moeders en dochters dezelfde hersenactiviteit hebben, met pieken en dalen in het limbische systeem, dan betekent het dat hun reactiemechanismen bij identieke prikkels, situaties of problemen ook gelijkaardig kunnen zijn.

Het kennen van de genetische component zal zeker helpen om bepaalde types van psychologische aandoeningen te voorkomen.

Maar dochters zijn geen kopie van hun moeders

Sommigen kunnen nu het idee krijgen dat dochters een kopie zijn van hun moeders, vooral op het emotionele vlak.

Dit is een onjuiste conclusie. Om de relatie tussen moeder en dochter te begrijpen, moeten we een aantal aspecten bekijken.

Stel: jouw moeder lijdt aan een hoge bloeddruk of diabetes of ze heeft diepe veneuze trombose. Dan betekent dat niet dat er een kans van 100% is dat jij dezelfde problemen zal ontwikkelen.

Wat betekent die informatie dan wel? Dat je met de genetische component rekening kan houden om preventief te werken.

Een dochter zal nooit een kopie zijn van de moeder. De persoonlijke situatie is anders. De opleiding, persoonlijkheid, houding en waarden kunnen heel verschillend zijn.

Stel: een kind groeit op en ziet hoe zijn moeder zich afzondert in haar kamer. Hij merkt hoe ze worstelt met haar duistere kant, met de eenzaamheid. In die situatie kan het kind beseffen dat het beter is om in de toekomst bepaalde dingen te vermijden.

De persoonlijke focus van elk van ons is verschillend. Er kan sprake zijn van ‘aanleg’, maar door wat je ervaart terwijl je opgroeit, verwerf je de gepaste strategieën om:

• weerstand te ontwikkelen
• sterker te worden
• depressieve aandoeningen te vermijden

Tot slot

Het onderzoek stelde vast dat de erfenis van moederszijde zich situeert in de emotionele wereld. Anderzijds kan de aanleg voor dyslexie en autisme gelinkt worden aan de biologische vader.