Hoe beïnvloedt diabetes de geestelijke gezondheid?

Diabetes verhoogt met name het risico op problemen met je geestelijke gezondheid aanzienlijk, onder meer het risico op het ontstaan van klachten zoals depressie en angst.

Diabetes is een ziekte die helaas steeds vaker voorkomt. Naar schatting lijden bijna 422 miljoen mensen wereldwijd aan diabetes. Veel mensen zijn zich echter nog steeds niet bewust van de volledige impact die het heeft. Een voorbeeld is de relatie tussen diabetes en de geestelijke gezondheid.

Wat is diabetes?

Diabetes mellitus wordt in de volksmond afgekort tot diabetes. Bij deze ziekte is het probleem dat het lichaam geen of onvoldoende insuline kan produceren of benutten.

Insuline is een hormoon en de ‘sleutel’ waardoor glucose de cellen kan binnenkomen. Dit proces is noodzakelijk omdat de cellen glucose nodig hebben als brandstof voor energie.

Het probleem bij diabetes is dat de glucose in het bloed blijft en, als de concentratie in de loop van de tijd hoog blijft, dit schade aan de weefsels veroorzaakt. Daarom is het erg belangrijk om de bloedsuikerniveaus en de behandeling van deze ziekte goed onder controle te houden.

Deze ziekte tast echter niet alleen het lichaam aan. Diabetes kan daarnaast ook de geestelijke gezondheid beïnvloeden. In dit artikel leggen we uit wat de relatie tussen deze twee factoren is en wat voor soort problemen kunnen voortkomen uit diabetes.

Diabetes type 1 en 2

Zoals we al zeiden, is diabetes een chronische ziekte waarbij het lichaam niet genoeg insuline aanmaakt of het niet goed kan benutten om glucose in de cellen te laten komen om de cellen van brandstof te voorzien.

Er zijn verschillende soorten diabetes mellitus, maar de meestvoorkomende zijn diabetes mellitus type 1 en diabetes mellitus type 2. Vroeger sprak men ook wel van jeugd- en ouderdomsdiabetes, maar deze termen zijn achterhaald, met name omdat type 2 tegenwoordig op alle leeftijden voorkomt.

Diabetes type 1 ontstaat vaak al in de kindertijd en wordt veroorzaakt doordat de alvleesklier geen insuline meer aanmaakt. Om deze reden bestaat de behandeling normaal gesproken eruit dat de patiënt dit hormoon dagelijks meerdere keren moet injecteren om de glucosespiegel onder controle te houden.

Bij diabetes type 2 is er te weinig insuline beschikbaar om de bloedsuikerspiegel afdoende te reguleren. Dat kan komen doordat de productie te laag is. Dit kwam vroeger eigenlijk alleen voor op oudere leeftijd, maar tegenwoordig ook bij mensen met ernstig overgewicht, omdat de hoeveelheid insuline die het lichaam nodig heeft ernstig verhoogd is.

Tegenwoordig treedt dit probleem dus vooral op wanneer het lichaam de geproduceerde insuline niet goed kan benutten. Dit is het type diabetes dat het grootste aantal mensen treft, omdat het nauw verband houdt met obesitas en een zittende levensstijl.

Beide typen diabetes kunnen op elke leeftijd en bij elke persoon voorkomen. Het is waar dat er een belangrijke genetische invloed is en in bepaalde families komt deze aandoening dan ook vaker voor.

Het grote probleem met diabetes is het aantal complicaties dat in de loop van de tijd kan optreden. Dat komt omdat het de risico’s op het ontwikkelen van veel andere ziekten vergroot.

Hoe beïnvloed diabetes de geestelijke gezondheid?

Diabetes heeft invloed op vele aspecten van het leven van mensen die eraan lijden, vooral omdat het zulke grote verantwoordelijkheden met zich meebrengt. De behandeling vereist controle, niet alleen van het toedienen van medicatie, maar ook van dieet- en bewegingsgewoonten.

Daarom is het heel gebruikelijk dat deze ziekte verhoogde niveaus van stress veroorzaakt. Deze stress zorgt ervoor dat je lichaam cortisol afgeeft, een hormoon dat ook de metabolisering van glucose beïnvloedt. Al deze factoren hangen nauw met elkaar samen.

Mensen met diabetes moeten bepaalde gedragingen en handelingen vermijden. Als je diabetes heeft, mag je bijvoorbeeld niet alles in willekeurige hoeveelheden eten en drinken. Altijd moet nagedacht worden over de hoeveelheid koolhydraten. Dit kan bijvoorbeeld de angst en demotivatie vergroten.

Bovendien is het een aandoening die in zekere zin onvoorspelbaar is. Soms krijgt je, ondanks de moeite die je doet om alle regels te volgen, niet de verwachte resultaten. Hierdoor kan de frustratie aanzienlijk toenemen.

Welke psychische aandoeningen zijn gerelateerd aan diabetes?

Helaas hangt het hebben van diabetes nauw samen met de geestelijke gezondheid. Geschat wordt dat het risico om aan een depressie te lijden drie keer hoger is bij een diabeet dan bij iemand zonder deze ziekte. Daarnaast komt een gegeneraliseerde angststoornis zeer vaak voor bij patiënten met diabetes.

Om al deze redenen is het erg belangrijk om te begrijpen dat deze ziekte een grote bepalende factor in het leven van de patiënt is en niet alleen op fysiek niveau. Artsen bevelen aan dat mensen bij wie diabetes is vastgesteld, een vorm van therapie volgen om gezonde coping-mechanismen te helpen ontwikkelen.

Onthoud dat lichaam en geest elkaar voortdurend beïnvloeden. Elk psychisch probleem kan het beloop van een andere ziekte, zoals diabetes, negatief beïnvloeden. Daarom is het belangrijk om voor zowel je mentale als fysieke gezondheid te zorgen.