HDL- en LDL-cholesterol: alles wat je moet weten
Patiënten met hartproblemen hebben het vaak over HDL- en LDL-cholesterol. Iedereen die een hartaanval heeft gehad, weet dat ze bepaalde bloedwaarden moeten verhogen en andere verlagen om hun hart te beschermen.
Niet alleen hartpatiënten zijn echter bekend met deze termen. Wereldwijde preventiecampagnes hebben hun vruchten afgeworpen, omdat steeds meer mensen nu begrijpen hoe cholesterol werkt en welke effecten het heeft op de slagaders.
Zowel HDL- als LDL-cholesterol zijn bestanddelen van cholesterol. Het zijn vetachtige stoffen die cellen nodig hebben voor de stofwisseling. Als zodanig hoeven we cholesterol niet volledig te elimineren, maar moeten we het onder controle houden.
Op basis van wat kan worden gemeten in een bloedtest, wordt cholesterol verdeeld in twee categorieën:
- HDL. Het vet dat de aderen reinigt zonder ze te verstoppen. Het staat bekend als “goede” cholesterol.
- LDL. Dit is het type dat zich op de wanden van de slagaders afzet. Het staat bekend als “slechte” cholesterol.
- Triglyceriden. Een bepaald vet dat in de cellen en in het bloed wordt aangetroffen en dat beïnvloed wordt door het voedingspatroon.
Wat is HDL-cholesterol?
Zoals we hierboven al hebben uitgelegd, zijn HDL- en LDL-cholesterol niet hetzelfde. De zogenaamde “goede” cholesterol of high-density lipoproteïne (HDL) cholesterol vervoert vetten uit verschillende delen van het lichaam naar de lever. Met andere woorden, het ‘reinigt’ de slagaders.
Je moet proberen het gehalte te verhogen, want een hoger aandeel HDL zorgt voor een betere werking van hart en bloedvaten. In tegenstelling tot wat meestal over cholesterol wordt gedacht, moet je het peil van deze soort proberen te verhogen.
Helaas kan het gebruik van bepaalde geneesmiddelen voor chronische aandoeningen het gehalte juist laten dalen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bijna onvermijdelijk bij mensen die bètablokkers nemen. Ook benzodiazepinen en progestagenen, naast andere geneesmiddelen, beïnvloeden het HDL-cholesterolgehalte.
HDL- en LDL-cholesterol worden op dezelfde manier behandeld, omdat in het algemeen een verhoging van het HDL meestal leidt tot een verlaging van het LDL. Wel is bekend dat tabak meer invloed heeft op HDL dan op LDL (Spaanse link).
Lees verder voor meer informatie:
Het reguleren van verhoogde cholesterolspiegels
Wat is LDL-cholesterol?
LDL staat voor lage-dichtheid-lipoproteïne, algemeen bekend als ‘slecht’ cholesterol. Het is schadelijk omdat het de neiging heeft zich vast te zetten op de binnenwanden van de slagaders en zo de bloedstroom blokkeert.
LDL kan atherosclerose veroorzaken. De plaque die zich aan de slagaderwand hecht, bevat vet dat door deze lipoproteïne wordt meegevoerd. Cardiologen dringen erop aan de biochemische waarden ervan te verlagen om hartaanvallen en angina pectoris te voorkomen.
Hogere LDL-cholesterolwaarden gekoppeld aan een lagere zuurstoftoevoer naar vitale organen. Wanneer de plaque loskomt van de vaatwand nadat deze zijn breekpunt heeft bereikt, treden acute problemen op. De getallen zien er als volgt uit:
- Minder dan 100 milligram per deciliter (mg/dL) LDL is gezond.
- Tot 130 milligram per deciliter is aanvaardbaar.
- Hogere niveaus zijn riskant en het risico neemt nog toe als ze hoger zijn dan 190.
Ontdek hier meer:
Een dieetplan om je triglyceridengehalte te verlagen
Het HDL-cholesterolgehalte verhogen en het LDL-cholesterolgehalte verlagen
Je kunt bepaalde preventieve maatregelen nemen om het HDL-cholesterolgehalte te verhogen en het LDL-cholesterolgehalte te verlagen. Dit is niet exclusief voor hartpatiënten, maar zou voor iedereen routine moeten zijn om het cardiovasculaire risico te verminderen. De belangrijkste punten zullen we hieronder bespreken.
Gewichtscontrole
Iemand met overgewicht kan, naast het cardiale risico dat met zijn zwaarlijvigheid gepaard gaat, ook een verhoogd LDL-cholesterolgehalte hebben. Het goede nieuws is dat het verlagen van de body mass index ook het ‘slechte’ cholesterol verlaagt.
Lichaamsbeweging
In tegenstelling tot een sedentaire levensstijl, verhoogt lichaamsbeweging het HDL-cholesterolgehalte. Lichaamsbeweging verbruikt lichaamsvet om de energie te produceren die de spieren nodig hebben. Dit verwijdert het circulerende cholesterol uit de slagaders en helpt ze te reinigen.
Gezonde voeding
Hoewel voeding belangrijk is om het cholesterolgehalte onder controle te houden, is het niet doorslaggevend, zoals deskundigen vroeger dachten. Overmatige consumptie van zeer veel verzadigd vet verhoogt het LDL-cholesterol tot boven een aanvaardbaar niveau.
Studies over het mediterrane dieet (Engelse link) suggereren dat een evenwichtige voeding de werking van HDL-cholesterol stimuleert en ervoor zorgt dat dit cholesterol doeltreffender vet transporteert.
Tabak
Een van de vele negatieve effecten van roken is dat het het HDL-cholesterolgehalte verlaagt. Daarnaast beschadigd het de wanden van de bloedvaten waardoor er sneller plaque ontstaat. Het is daarom het beste om niet te roken en zo nodig te stoppen.
Beheers je cholesterolgehalte om een beter leven te leiden
Een sedentaire levensstijl en de inname van veel ultrabewerkte voedingsmiddelen beïnvloeden je kwaliteit van leven. Het snelle leven dat we tegenwoordig vaak leiden heeft invloed op de gezondheid. Daarom moet je je inspannen om je gewoonten te veranderen om je HDL te verhogen en LDL te verlagen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Echeverría, Guadalupe, and Attilio Rigotti. “Impacto de la dieta mediterránea sobre las lipoproteínas de alta densidad.” Revista chilena de cardiología 36.2 (2017): 136-143.
- Cordovilla, Darwin O., Laura Llambí, and Selva Romero. “Tabaquismo y niveles de colesterol HDL en pacientes que asisten a una unidad de prevención secundaria cardiovascular.” Revista Uruguaya de Medicina Interna 4.1 (2019): 23-31.
- Zárate, Arturo, et al. “Colesterol y aterosclerosis. Consideraciones históricas y tratamiento.” Archivos de cardiología de México 86.2 (2016): 163-169.
