Glutenvrije voedingsmiddelen: zijn ze goed voor iedereen?

Het probleem met gluten is dat het in veel meer voedingsmiddelen voorkomt dan we denken. Het is dus belangrijk om te weten welke voedingsmiddelen glutenvrij zijn.

Zijn glutenvrije voedingsmiddelen voor iedereen noodzakelijk en nuttig? Waarom is glutenvrij eten zo populair?

De laatste jaren is de glutenvrije trend heel gewoon geworden onder degenen die natuurlijke, uitgebalanceerde voeding verdedigen.

Naast deze voedingstrend hebben zowel aanhangers als critici goede argumenten voor en tegen deze stof, die in een groot aantal voedingsmiddelen aanwezig is.

Zijn gluten nu goed voor iedereen die het eet? Het bewijs lijkt aan te tonen dat dit eiwitrijke ingrediënt schadelijk kan zijn voor bepaalde mensen. 

Wat zijn gluten en waarom zou je ze niet eten?

Gluten zijn plantaardige eiwitten die voornamelijk aanwezig zijn in tarwe en andere granen.

Er zijn meerdere groepen die geen gluten eten, allemaal om een andere reden.

• Degenen die het eten van gluten afwijzen twijfelen aan de hoge calorische waarde van dit voedsel. Ze denken dat ze dik worden van gluten.
• Sommigen geloven dat het menselijk lichaam niet voorbereid is op het verteren en adequaat verwerken van deze stof en van tarwe in het algemeen.
• Mensen wiens lichaam gluten niet op een goede manier kunnen verwerken en er ziek van worden.

Wat zeker is, is dat dit voedsel niet goed is voor de laatste groep. Dit is het geval voor mensen die lijden aan coeliakie, een spijsverteringsprobleem dat bestaat uit intolerantie voor gluten.

Hoe weet je of je coeliakie hebt?

Vermoeidheid, afname van de botdichtheid, buikpijn en lactose-intolerantie zijn enkele van de symptomen die worden ervaren door mensen met coeliakie.

Hoewel het duidelijke klachten zijn, zijn ze erg algemeen. We kunnen er dan ook alleen zeker van zijn dat we deze ziekte hebben door medische onderzoeken.

Alleen al in de VS zijn naar schatting 3 miljoen mensen die lijden aan coeliakie, wereldwijd 1 op 100. Het probleem is dat veel mensen zelfs geen significante symptomen vertonen en dat er weinig informatie beschikbaar is onder de bevolking.

Bovendien is het ergste dat deze ziekte geen genezing kent en een leven lang duurt. De beste behandeling voor deze patiënten is het volgen van een strikt glutenvrij dieet met glutenvrije voedingsmiddelen.

Glutenvrije voedingsmiddelen

Het is niet altijd gemakkelijk om enkel glutenvrije voeding te eten, vooral niet omdat gluten worden aangetroffen in talloze producten die we dagelijks consumeren.

Dit is het geval in voedingsmiddelen zoals:

• Pasta
• Brood
• Gebonden sauzen
• Granen
• Koekjes
• Bier

Het ideale scenario is om al deze voedingsmiddelen te vermijden en ze te compenseren met glutenvrije voedingsmiddelen die gemakkelijk te verdragen zijn, zoals:

• Groenten
• Fruit
• Kip
• Rijst
• Aardappelen

De uitdaging is om verandering aan te brengen zonder tekorten aan noodzakelijke voedingsstoffen en zonder af te vallen.

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat veel commerciële producten tarwe als ingrediënt gebruiken.

Winkelen in de supermarkt: glutenvrije voedingsmiddelen

Alles begint met onze koop- en eetgewoonten.

De gouden regel is om de ingrediënten op de verpakking van voedingsmiddelen te lezen. Gelukkig eisen de meeste landen dat verwerkende bedrijven voedsel dat glutenvrij is ook zo labelen. Dat geldt dus ook voor voedingsmiddelen die niet glutenvrij zijn. Dit is het geval als het glutengehalte beneden de 20 mg/kg ligt.

De koper hoeft alleen het label te lezen en een keuze te maken.

Sommige voedingsmiddelen hoeven geen gluten te bevatten, maar desondanks bevatten ze het toch. Dit is bijvoorbeeld het geval met producten die gemarineerd en/ of gepaneerd zijn.

Kruisbesmetting

Het kookproces zelf moet ook radicaal worden veranderd vanwege het risico op kruisbesmetting.

Dit probleem verwijst naar de hoge waarschijnlijkheid van besmet glutenvrij voedsel wanneer we koken met andere voedingsmiddelen die wel gluten bevatten.

Als je bijvoorbeeld iets bakt in olie die eerder werd gebruikt om producten in te bakken die niet glutenvrij zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan patat in hetzelfde frituurvet als kroketten. De restanten van de tarwe kunnen dan aan het voedsel vastplakken waardoor het niet meer glutenvrij is.

Het is ook belangrijk om voorzorgsmaatregelen te nemen met groepsmaaltijden en gezinsmaaltijden. Dat betekent dat je dus niet met een pollepel in een glutenvrij gerecht kunt roeren als je er ook al mee in een andere pan hebt geroerd waar wel gluten in zitten.

Aanvaardbare producten

Er zijn genoeg voedingsmiddelen die wel verdragen worden door mensen met coeliakie. Denk hierbij aan producten zoals:

• haver
• quinoa
• gierst
• peulvruchten
• boekweit
• groente en fruit
• vlees en vis

Tot besluit

Mensen die lijden aan allergieën, darmontstekingen en prikkelbare darmsyndroom ook een glutenvrij dieet volgen of een voedingspatroon met een laag glutengehalte.

We kunnen niet stellen dat gluten slecht voor je zijn. De meerderheid van de wereldbevolking heeft namelijk geen significante reacties op het dagelijks eten ervan.

Het eten van  glutenvrije voedingsmiddelen is dan ook voor verreweg de meeste mensen niet noodzakelijk.

Gezien de prijs en de voedingswaarde van glutenvrije voedingsmiddelen ten opzichte van de gewone varianten kunnen we het zeker niet aanraden.

Er is echter een duidelijke relatie tussen deze stof en enkele negatieve klinisch gevallen. Als jij denkt dat je gluten niet goed verdraagt moet je naar je huisarts gaan voor onderzoek.