Gesegmenteerde slaap: wat is het en wat zijn de voor en nadelen?

's Morgens vroeg opstaan en dan weer gaan slapen staat bekend als "gesegmenteerde slaap." Hoe beïnvloedt dit je gezondheid? Leer er hier alles over.

Het verdelen van de rust in fasen die een paar uur uit elkaar liggen is wat men gesegmenteerde slaap noemt. Het is mogelijk dat deze rusttechniek aan sommige huidige behoeften wordt aangepast, maar nieuw is ze niet.

Zo rustten de mensen in de Middeleeuwen toen er nog geen elektriciteit was. Zodra de avond viel, gingen ze naar bed. Uren later werden ze echter wakker en voerden ze enkele dagelijkse activiteiten uit voordat ze weer gingen rusten.

In de Middeleeuwen kan het 3 of 4 uur wakker blijven tussen de slaapperioden productief geweest zijn. Tegenwoordig wordt de praktijk ook wel eerste en tweede slaap of bifasische slaap genoemd.

Waaruit bestaat gesegmenteerde slaap?

De basis van gesegmenteerde slaap is niet om in één keer te slapen, maar om je nachtrust in 2 of meer perioden te verdelen. Als de segmentatie meer dan 3 delen bedraagt, heet het “polyfasische slaap.” Dit is een patroon dat het traditionele, dat gebaseerd is op 6 tot 8 uur achter elkaar rusten, wijzigt.

Dit wordt niet als slaapstoornis ingedeeld, maar het deelt kenmerken met een aandoening die soms gevolgen heeft voor iemands dagelijks leven. Onder de gevolgen van slaapstoornissen noemt de Slaapafdeling van de Clínica Universidad de Navarra slaperigheid overdag, uitputting, en problemen bij het nakomen van verplichtingen.

Sinds de COVID-19-pandemie hebben veel mensen echter hun routines aangepast en meer van hun nachtleven thuis doorgebracht. Onbewust hebben ze bifasische slaap aangenomen.

In tegenstelling tot vroeger, toen duisternis meteen bedtijd aankondigde, zijn er aspecten van de moderniteit die nauw samenhangen met de aanname van bifasische slaap en niet juist te wijten zijn aan omstandigheden van verlichting of stilte.

Getuige hiervan is een studie gepubliceerd in het American Journal of Human Biology, waaruit bleek (Engelse link) dat de kwaliteit en de gemiddelde duur van de slaap in de gebruikte steekproef niet uitsluitend afhingen van factoren als licht of lawaai.

Gesegmenteerde slaap en het verband met slapeloosheid

Volgens het tijdschrift Acta Médica Colombiana is chronische slapeloosheid (Spaanse link) een ziekte die complicaties in de lichamelijke en geestelijke gezondheid inhoudt. Deze aandoening vloeit voor sommige patiënten voort uit het opsplitsen van de slaap.

Er zijn mensen die gebruik maken van het opsplitsen en het aangrijpen als een gelegenheid om bijvoorbeeld werk vooruit te helpen, schoon te maken en te sporten. Het is een manier om het schema van de slapeloze aan te passen aan gesegmenteerde slaap.

Wat dit punt betreft zijn verschillende artsen het erover eens dat het beoefenen van bifasische slaap de patiënten kan helpen van hun angst af te komen en weer in slaap te komen. Dit wordt uitgelegd (Engelse link) in een artikel in Harper’s Magazine.

De voordelen van gesegmenteerde slaap

Er zijn 5 fasen van de nachtelijke slaap, beginnend met lichte rust tot aan de REM-slaap. Bij gesegmenteerde slaap is er een lange pauze na de eerste drie uur na het slapengaan. Voor sommige mensen is dat evenveel waard als een diepe en rustgevende rust.

Zolang het delen van de slaap in blokken iemands gemiddelde dagelijkse rust (6 tot 8 uur) niet vermindert, heeft het voordelen, zoals die hieronder vermeld worden.

Tijd om te ontspannen

Het maakt niet uit of het ‘s nachts is; gebruik de rust om je te ontspannen zonder werk- of gezinsdruk. Je kunt mediteren, schrijven, yoga doen, of je aan kunst of schrijven wijden. Neem deze tijd om te plannen wat je voor de dag zult doen.

Meer intimiteit

Samen met je partner kun je de vroege ochtend benutten om van intimiteit te genieten. Als je op zoek bent naar een zwangerschap is blokken slapen een goed excuus om je kansen op een zwangerschap te vergroten.

Hormonale regulatie

Prolactine neemt ‘s nachts toe en bereikt zijn maximale concentratie vóór het einde van de slaapcyclus, volgens een tekst gepubliceerd door de Revista Médica Clínica Las Condes (Spaanse link).

Hoewel sluitend bewijs ontbreekt, wordt aangenomen dat slapen in twee ploegen de productie van dit hormoon regelt, vanwege de niveaus die in de eerste uren van de dag worden waargenomen.

Meer lucide dromen

Lucide dromen zijn die waarin je je bewust bent van wat je droomt. Je kunt ze misschien zelfs controleren.

Men gelooft dat gesegmenteerd slapen het terugroepen van dit soort dromen beïnvloedt, evenals het onthouden, de creativiteit en de concentratie.

De nadelen van gesegmenteerd slapen

Aan de andere kant kunnen degenen die bifasisch slapen ook de nadelen ondervinden die we nu bespreken. Leer ze kennen om een bewuste beslissing over deze praktijk te nemen.

Eerder gaan slapen

Er zijn mensen die liever op deze manier rusten en het komt niet natuurlijk bij hen op. In deze gevallen passen ze het ritme aan fragmentatie aan. Het nadeel is dat ze veel vroeger dan gewoonlijk naar bed moeten en zo een aantal nuttige uren verspillen.

Het kan leiden tot angst en andere aandoeningen

Wakker blijven terwijl anderen slapen kan angst veroorzaken. Meestal wordt het opgevat als een kwestie van gewoonte, want het is gebruikelijk om voor elke taak of klus van daglicht te profiteren.

De nacht vertegenwoordigt in het collectieve onbewuste de tijd om te slapen, met uitzondering van hen die een baan of een nachtelijke routine hebben.

Verandering van de architectuur van de slaap

Als de architectuur van de slaap in een van zijn fasen verstoord is, kan er onvoldoende rust zijn. Dit genereert stoornissen en ziekten.

Moeite met het hervatten van de slaap

Niet iedereen vindt het gemakkelijk om midden in de nacht weer in slaap te vallen. Wat in deze scenario’s belangrijk is, is dat je niet je toevlucht neemt tot intense taken of taken die veel werk op de hersenen leggen, zodat de tweede ronde van de slaap herstellend is.

Hoe je de kwaliteit van je slaap kunt verbeteren

Een andere publicatie van de Revista Médica Clínica Las Condes benadrukt (Spaanse link) dat de perceptie van een goede slaap samenhangt met parameters als het percentage slaapfasen en hun cycli, de tijd die je nodig hebt om in slaap te vallen, micro-ontwaken, en perioden van waakzaamheid.

Als je deze manier van slapen bereidwillig assimileert met de bedoeling om het beste uit de nacht te halen, introduceer hem dan beetje bij beetje in je gewoonten. Anderzijds, als de segmentatie van de slaap een probleem is, is het raadzaam een specialist te raadplegen.

Behandelingen zijn meestal gedrags- en cognitief gericht op het reguleren van de slaaponderbrekingen, lichamelijke activiteit en voeding. Evenzo kan blootstelling aan natuurlijk of kunstmatig licht helpen om je circadiane ritme en je angstige reactie op waakzaamheid te reguleren.