Eerste hulp bij een koolmonoxidevergiftiging

Koolmonoxide is een geurloos, smaakloos, kleurloos gas. Het blijft vaak onopgemerkt en veroorzaakt hierdoor ernstige vergiftiging. Het goede nieuws is dat als het vroeg wordt ontdekt er een eenvoudige, effectieve behandeling voor is.

Vandaag gaan we het over een koolmonoxidevergiftiging hebben. Koolmonoxide is een kleurloos, reukloos, smaakloos, zeer giftig gas (Engelse link) dat door de verbranding van onder meer benzine, hout en steenkool wordt geproduceerd. Deze verbranding drijft onder meer auto’s, gasfornuizen en verwarmingssystemen aan.

Dit soort gas is een sluipmoordenaar die elk jaar ongeveer 1.500 mensen vergiftigt. Ongeveer 200 van hen sterven. De meeste gevallen kunnen vermeden worden, omdat ze voornamelijk aan verkeerd gebruik van apparatuur te wijten zijn.

Het is of dat of het komt door de slechte werking van gastoestellen die zich in ongeschikte, slecht geventileerde omgevingen bevinden. Koolmonoxidevergiftiging is een medisch noodgeval dat dus onopgemerkt kan blijven. Lees verder om er alles over te weten te komen en wat je kunt doen als het om je heen gebeurt.

Koolmonoxidevergiftiging

Mensen inhaleren dit gas per ongeluk in hun huis of tijdens een aantal van hun dagelijkse activiteiten, zoals koken of bij het verwarmen van een kamer. Dit komt omdat de machines die ze gebruiken mogelijk niet goed werken of niet goed zijn onderhouden. Daarnaast komt het voor dat mensen het als zelfmoordmethode gebruiken.

Wat doet koolmonoxide met ons lichaam?

Cellen die erytrocyten worden genoemd, ook wel rode bloedcellen genoemd, circuleren normaal gesproken in ons bloed. Deze bloedcellen bevatten een eiwit, hemoglobine genaamd, dat verantwoordelijk is voor het transport van zuurstof.

Dit eiwit is verantwoordelijk voor het opvangen van de zuurstof die in de longen wordt ingeademd en vervolgens gaat het naar de weefsels waar het bloed circuleert. De giftigheid van koolmonoxide is aan zijn hogere affiniteit voor hemoglobine dan zuurstof te wijten.

Hierdoor bindt koolmonoxide zich heel erg aan hemoglobine en kan er geen zuurstof in het bloed komen. De weefsels raken dus zonder zuurstof, wat iets veroorzaakt wat met de technische term weefselhypoxie wordt aangeduid.

Symptomen van koolmonoxidevergiftiging

De ernst van de symptomen hangt af van de hoeveelheid ingeademde koolmonoxide en het tijdstip van blootstelling. Er zijn twee soorten koolmonoxidevergiftiging:

• Acute vergiftiging treedt op wanneer iemand dit gas in grote hoeveelheden inademt.
• Er is sprake van chronische vergiftiging wanneer mensen continu lage concentraties koolmonoxide inademen.

De symptomen van een koolmonoxidevergiftiging worden veroorzaakt door een gebrek aan zuurstof in de weefsels en dit zijn dan enkele van de meestvoorkomende symptomen van een vergiftiging:

• Hoofdpijn
• Duizeligheid
• Zwakheid
• Misselijkheid en braken
• Pijn op de borst
• Hartritmestoornis
• Ademhalingsproblemen
• Verwardheid
• Sufheid

Als koolmonoxidevergiftiging niet op tijd wordt behandeld, dan leidt dit tot een coma. Het is daarom gevaarlijk voor mensen die eraan worden blootgesteld, vooral tijdens het slapen. Dit komt omdat ze onomkeerbare hersenschade kunnen oplopen of zelfs kunnen overlijden voordat iemand merkt dat er een probleem is.

De symptomen zijn bij chronische vergiftigingen misschien niet zo duidelijk en er kan dan ernstige langdurige schade optreden. Deze komen voor op hersenniveau en zijn voornamelijk:

• Moeilijkheden om gegevens te leren en in het geheugen vast te houden.
• Emotionele stoornissen die tot depressie kunnen leiden.
• Zintuiglijke en motorische stoornissen zoals moeilijk bewegen en verlies van gevoel.

In de meeste gevallen treden deze symptomen op zonder dat iemand zich realiseert dat de oorzaak gas is. Dit komt omdat zoals we hierboven vermeldden, het geurloos, kleurloos en smaakloos is.

Eerste hulp bij koolmonoxidevergiftiging

Doe in ieder geval de onderstaande dingen als je denkt dat je misschien een koolmonoxidevergiftiging hebt of dat het gas in je huis hangt. Zorg er dus voor dat je zo snel mogelijk:

• De kamer verlaat waar een gaslek is.
• Open deuren en ramen om frisse lucht te krijgen en koolmonoxide te verdrijven.
• Schakel fornuizen, ovens, kachels en alle apparaten van dit type uit.

Als je eenmaal uit de buurt van de bron van de vergiftiging bent, neem dan contact op met de dichtstbijzijnde eerste hulpafdeling. Medisch personeel kan dan tests uitvoeren om het koolmonoxidegehalte in je bloed te controleren en onmiddellijk een behandeling beginnen.

Ziekenhuisbehandeling

De behandeling bestaat uit het injecteren van zuurstof in het bloedsysteem om het koolmonoxide uit de hemoglobine te spoelen en het door zuurstof te vervangen. Ze dienen deze zuurstof meestal via een masker toe dat over de neus en mond wordt geplaatst. Hierdoor bereikt zuurstof de weefsels.

Overdrukkamer

In een aantal gevallen plaatsen artsen een getroffen persoon in een overddrukkamer. Bij deze behandeling wordt zuurstof ingeademd in een kamer met een veel hogere druk dan normaal. Het versnelt de vervanging van koolmonoxide door zuurstof.

Hoe vergiftiging te voorkomen

Volgens de Centers for Disease Control and Prevention (Engelse link) kun je onder andere de volgende voorzorgsmaatregelen nemen om een koolmonoxidevergiftiging te voorkomen:

• Installeer en onderhoud alle brandstofverbruikende huishoudelijke apparaten op de juiste manier.
• Inspecteer en reinig huishoudelijke open haarden en schoorstenen elk jaar.
• Laat een bekwame onderhoudsmonteur je ovens, boilers en gasdrogers jaarlijks inspecteren
• Gebruik alleen kamerverwarmers die brandstof verbruiken, maar geen ventilatieopening hebben als je wakker bent, hou ze in de gaten en probeer een goede ventilatie te behouden.
• Je moet het uitlaatsysteem van je auto regelmatig op defecten en verstoppingen controleren, vooral tijdens de winter.

Ten slotte, belangrijk is dat je een koolmonoxidemelder op batterijen in je huis laat installeren. Vergeet ook niet om de batterijen bij elke wijziging van de zomer- en wintertijd te controleren. Verlaat je huis en bel de hulpdiensten als het detectoralarm afgaat.