Een nieuwe studie identificeert mondbacteriën die darmkanker kunnen veroorzaken
De rol van bacteriën in het menselijk lichaam kan beschermend of agressief zijn. Bepaalde mondbacteriën worden zelfs in verband gebracht met darmkanker. Steeds meer studies bevestigen de leidende rol van de microbiota in onze gezondheid.
De microbiota is de groep micro-organismen die samen met de mens bestaan, soms in evenwicht, soms minder. Onze relatie met de omgeving genereert een geleidelijke kolonisatie van de huid en de slijmvliezen.
Zo zijn onderzoekers erin geslaagd micro-organismen te vinden die typisch zijn voor verschillende organen. Met andere woorden, ze daar aantreffen betekent niet dat je ziek bent of kanker zult ontwikkelen. Er zijn echter andere soorten bacteriën die kunnen opduiken op plaatsen waar ze niet thuishoren.
Een nieuwe studie heeft bevestigd dat een bacterie zich ontwikkelt op de plaats van darmkanker, maar thuishoort in de mond. Zou het een veroorzaker van de ziekte kunnen zijn?
We denken dat je misschien ook geïnteresseerd bent om dit artikel te lezen:
Het HPV-vaccin en mondgezondheid: hoe houden ze verband met elkaar?
De Spaanse studie naar mondbacteriën
Leden van het Instituut voor Biomedisch Onderzoek van A Coruña publiceerden hun resultaten (Engelse link) op het platform Research Square. Daar melden ze dat een bacterie uit de mond bij sommige patiënten ook de micro-omgeving rond darmkanker bewoont.
Na analyse van veel verschillende monsters konden ze Parvimonas micra in darmtumoren identificeren. Dit micro-organisme was eerder gedetecteerd in speeksel en specifiek in het tandvlees van mensen met parodontitis.
Toen analyses werden uitgevoerd om de genetische informatie van bacteriën uit de mond te vergelijken met die van darmkanker, werd een overeenkomst van 99,2% gevonden. Dit betekent dat bacteriekolonies uit de mond in staat waren naar de dikke darm te migreren, zich daar te vestigen en te woekeren.
Het definitieve gegeven dat P. micra in verband brengt met het oncologische proces is dat gezonde mensen deze bacterie niet in hun dikke darm hebben. Bovendien is het micro-organisme metabolisch actiever wanneer het zich tussen kwaadaardige cellen bevindt dan wanneer het zich in gezonde weefsels bevindt.
“Wat wij al jaren doen is het microbioom van darmkankerpatiënten analyseren. Het is al enige tijd bekend dat het microbioom in wisselwerking staat met onze cellen en onder bepaalde omstandigheden kan leiden tot het ontstaan van ziekten.”
-Marga Poza, INIBIC onderzoeker –
Wat darmkanker kan veroorzaken: Een oude en nieuwe kennis
Parvimonas micra is geen onbekende bacterie in de medische wereld. Deze Gram-positieve anaerobe coccus staat al jaren te boek als een van de verwekkers van parodontitis (Engelse link). Veel van zijn werkingen zijn erkend in de tandheelkunde. Minder vaak is de bacterie in verband gebracht met:
- septische artritis (Engelse link)
- hersenabcessen (Engelse link)
- endocarditis (Engelse link)
Pas in 2015 werd zijn aanwezigheid in geïnfecteerd hartweefsel voor het eerst gedocumenteerd (Engelse link).
Een kenmerk van deze bacterie is dat hij zich met andere bacteriën kan verbinden (Engelse link) tot clusters, films, biofilms en samenwerkingsverbanden. Dat doet hij bij parodontitis en mogelijk ook bij darmkanker.
Onderzoekers vermoeden dat zijn reis van de mond naar de darm niet alleen gebeurt. In plaats daarvan maakt het gebruik van het bindend vermogen om zich in groepen te verplaatsen naar verre delen van het menselijk lichaam en daar een gunstig microklimaat te scheppen en nieuwe kolonies te vormen.
P. micra-kolonies produceren door hun metabolisme verschillende stoffen. Alleen al door hun ontwikkeling scheiden ze moleculen af die schadelijk of giftig kunnen zijn voor het gastorganisme.
Uiteindelijk is het vermoeden dat bepaalde stoffen in de micro-organismen de kwaadaardige transformatie van menselijke cellen op gang brengen.
Vind je dit artikel leuk? Misschien vind je het ook interessant om dit artikel te lezen:
Darmkanker behandelen: alles wat je moet weten
Niet alleen bacteriën kunnen darmkanker veroorzaken
Het zou erg simplistisch zijn om te zeggen dat een bacterie de oorsprong is van darmkanker. De wetenschap weet dat er meerdere factoren zijn die een neoplasma in gang kunnen zetten.
De microbiota is slechts één element meer in een complex web van omstandigheden, kenmerken en situaties die tot een tumor leiden. Voeding, stress, een zittende levensstijl en genetische overerving zijn ook allemaal risicofactoren voor darmkanker.
Eén hypothese is dat bacteriën uit de mond erin slagen zich in de darm voort te planten als ze te maken krijgen met een verminderde afweer. Dit zou het gevolg kunnen zijn van stress of slechte voeding.
Als een kolonie van P. micra zich eenmaal heeft gevestigd, is ze moeilijk uit te roeien. In combinatie met andere micro-organismen kan het een echt verdedigingsfort fabriceren om te voorkomen dat het menselijke immuunsysteem het opspoort en elimineert.
Bacteriën veroorzaken niet direct kanker, maar ze kunnen de prognose verslechteren
Er zijn andere bacteriën gevonden in weefsels met darmkanker. Een daarvan is Fusobacterium nucleatum (Engelse link). Deze laatste is gekoppeld aan een slechtere prognose (Engelse link).
Dit betekent dat patiënten die deze bacterie in hun kwaadaardige weefsel dragen over het algemeen korter leven en slechter reageren op behandelingen. Ook zou het betrokken kunnen zijn bij uitzaaiingen.
Een bacterie kan dus niet alleen darmkanker bevorderen, maar ook een negatieve prognostische factor zijn. Hoewel meer gegevens nodig zijn om de situatie op te helderen, lijkt het niet onwaarschijnlijk dat bacterieclusters bijdragen tot een agressievere en moeilijker te behandelen ziekte.
Wat is het belang van deze ontdekking?
Vroege diagnose van neoplasma’s is een obsessie voor de volksgezondheid. Precieze, vroege en specifieke methoden hebben om te weten of iemand kanker heeft, zou de effectiviteit van behandelingen vergroten.
Voor Marga Poza zijn bacteriën mogelijke biomarkers van darmkanker:
“De persoon die deze bacterie in de darm heeft, kan lijden aan darmkanker, in een vroeg stadium, of het kan zelfs al gevorderd zijn.”
-Marga Poza-
De ontwikkeling van een laboratorium- of poliklinische test om de aanwezigheid van P. micra in de darm na te gaan zou de deur kunnen openen om bij die patiënt een grondige screening te starten.
Hopelijk kan een tumor dan in een vroeg stadium worden gevonden en met succes worden verwijderd. Er zouden dan weinig bijwerkingen zijn, en de persoon zou gewoon door kunnen gaan met zijn leven.
We leven allemaal met bacteriën, waarvan de meeste onschadelijk zijn, maar waarvan sommige inderdaad een teken kunnen zijn van een verstoord evenwicht in het lichaam. Ze zijn er en kunnen ons belangrijke dingen vertellen over onze gezondheid. Daarom onderzoeken wetenschappers ze.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Baghban, Adam, and Shaili Gupta. “Parvimonas micra: a rare cause of native joint septic arthritis.” Anaerobe 39 (2016): 26-27.
- Bullman, Susan, et al. “Analysis of Fusobacterium persistence and antibiotic response in colorectal cancer.” Science 358.6369 (2017): 1443-1448.
- Conde-Pérez, Kelly, et al. “Evidence for translocation of oral Parvimonas micra from the subgingival sulcus of the human oral cavity to the colorectal adenocarcinoma.” (2022).
- Gomez, Carlos A., et al. “First case of infectious endocarditis caused by Parvimonas micra.” Anaerobe 36 (2015): 53-55.
- Ho, Dawn, et al. “An unusual presentation of Parvimonas micra infective endocarditis.” Cureus 10.10 (2018).
- Horiuchi, Akira, et al. “Synergistic biofilm formation by Parvimonas micra and Fusobacterium nucleatum.” Anaerobe 62 (2020): 102100.
- Kim, Eun Young, et al. “Concomitant liver and brain abscesses caused by Parvimonas micra.” The Korean Journal of Gastroenterology 73.4 (2019): 230-234.
- Mima, Kosuke, et al. “Fusobacterium nucleatum in colorectal carcinoma tissue and patient prognosis.” Gut 65.12 (2016): 1973-1980.
- Rams, Thomas E., Jacqueline D. Sautter, and Arie J. van Winkelhoff. “Antibiotic resistance of human periodontal pathogen Parvimonas micra over 10 years.” Antibiotics 9.10 (2020): 709.