De reproductieve cyclus van virussen
De reproductieve cyclus van virussen is complex en interessant. Deze deeltjes hebben geen cellen en kunnen zich daarom niet vanzelf voortplanten. Daarvoor hebben ze een gastheer nodig, dat wil zeggen een levend organisme. In dit organisme kunnen virussen zichzelf repliceren, terwijl ze buiten dit organisme waarschijnlijk worden vernietigd.
Er zijn twee verschillende soorten reproductiecycli van virussen:
- Lytisch
- Lysogeen
De lytische reproductieve cyclus vindt plaats wanneer het virus een cel binnenkomt en zijn genetische materiaal onmiddellijk daarop overschrijft. Dat wil zeggen, het valt de cellen snel en direct aan.
In de lysogene cyclus glippen de virussen echter het DNA van de cellen van de gastheer binnen. Wanneer ze dit doen, is het erg moeilijk om ze te detecteren en ze kunnen zich zo vermenigvuldigen zonder opgemerkt te worden. Met andere woorden, ze camoufleren zichzelf binnen de structuur die ze infecteren.
De stappen van de reproductieve cyclus van virussen
Onthoud dat virussen structuren zijn die alleen bestaan uit nucleïnezuren en wat eiwitten. Hierdoor zijn ze erg klein. Wetenschappers classificeren ze noch als levende noch als dode wezens. Ze doen echter twee dingen die kenmerkend zijn voor levende wezens: interactie en reproductie.
Virussen bevatten een genetisch molecuul dat bijna altijd wordt omgeven door een eiwit- en suikerlaag. Wanneer ze bij een gastcel aankomen, gaan ze de kern binnen en ontvoeren deze als het ware. Dat wil zeggen, ze zetten het in hun eigen voordeel aan het werk. Daarna beginnen ze zich te vermenigvuldigen.
Ook interessant om te lezen:
Hoe virussen evolueren: de race is begonnen
Adsorptie- en penetratiefase
De eerste fase van de reproductieve cyclus van virussen is adsorptie of hechting. Dit is het moment waarop het virus in contact komt met het organisme dat het gaat infecteren. Over het algemeen gebeurt dit willekeurig, zoals bijvoorbeeld wanneer iemand niest en er iemand anders in de buurt is.
Wat er vervolgens gebeurt, is dat het virus de receptoren van de cel waarin het gaat leven herkent, en als dat het geval is, hecht het zich aan het membraan van die cel. Daarna start het de tweede fase van de reproductieve cyclus van virussen, namelijk penetratie. Dit is wanneer het virus zijn genetisch materiaal injecteert in de cel waaraan het is gehecht.
Het proces is vergelijkbaar met wat er met een injectiespuit gebeurt, maar in dit geval injecteert het virus genetische informatie. Om dit te doen, moet het door de celmembraan breken. Dit doet het virus door een enzym vrij te geven.
Vermenigvuldigings- en montagefase
Zodra het virus de cel van zijn gastheer is binnengedrongen en hem heeft ‘ontvoerd’, kan de volgende fase van zijn reproductiefase beginnen: vermenigvuldiging. Dit is wanneer het virus zijn genetisch materiaal repliceert. Het virus wil de componenten maken die het nodig heeft om nieuwe virale deeltjes te creëren.
Omdat er verschillende soorten virussen zijn, zijn er verschillende manieren waarop ze dit proces voltooien. Als het vermenigvuldigingsproces voorbij is, beginnen ze met de montage. Dit is wanneer verschillende stukjes worden samengevoegd tot een structuur die nieuwe virusdeeltjes, of het lichaam van het virus vormt.
Vrijlatingsfase
De laatste fase is de vrijlating van de nieuwe viruslichamen of virusdeeltjes buiten de cel. Deze verspreiden zich totdat ze een nieuwe gastheercel vinden en herhalen dan de hele reproductieve cyclus.
Sommige soorten virussen forceren de vrijlating van virusdeeltjes. Dit houdt in dat ze naar buiten gaan door het membraan van de cel waarin ze zijn gemaakt te breken. Als het virus een virusenvelop heeft, voert het een proces uit dat ‘ontspruiten’ wordt genoemd. In dit geval maken ze deel uit van het celmembraan van de gastheer en bedekken ze zich ermee.
Zoals je kunt zien, breken de virussen in deze laatste fase de celmembranen en dit leidt tot de dood van de cel. Dit proces wordt keer op keer herhaald: het virus verspreidt zich door het lichaam en doodt de cellen.
Het lichaam activeert het immuunsysteem om ze te bestrijden en te voorkomen dat ze schade blijven aanrichten. Als het immuunsysteem het echter niet aankan, moet je medicijnen gebruiken om te helpen deze strijd te winnen. Als het medicijn ook faalt, dan treden er ernstige ziekten of zelfs de dood op.
Waarom is het belangrijk om de reproductieve cyclus van virussen te begrijpen?
Door de reproductieve levenscyclus van virussen te begrijpen, kun je nadenken over de beste manier om je ertegen te beschermen. Het voorkomen van de verspreiding van deze deeltjes is belangrijk, omdat er niet veel antivirale geneesmiddelen zijn. Virale ziekten kunnen zwak zijn, zoals bijvoorbeeld verkoudheid, maar ook ernstig, zoals aids of COVID-19.
Hoe beter je het voortplantingsproces begrijpt, hoe beter je ertegen kunt vechten. Vaccins en medicatie komen voort uit deze kennis en dat is waarom het zo belangrijk is.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Gomez-Lucia, E., Doménech, A., Benítez, L., Prieto, C., Simarro, I., & LePoder, S. (2019). Virus animales, su transmisión y enfermedades que producen, un MOOC para todos. VetDoc. Revista de Docencia Veterinaria, 3, 39-40.
- Vílchez, Glenda, and Guillermina Alonso. “Alcances y limitaciones de los métodos de epidemiología molecular basados en el análisis de ácidos nucleicos.” Revista de la Sociedad Venezolana de microbiología 29.1 (2009): 6-12.
- Mora, Nancy J., and Julieta Farina. “Propuesta de enseñanza del modelo de membrana celular basada en un modelo analógico y teatralización.” Revista d’innovació docent universitària: RIDU 11 (2019): 46-53.